Το γεγονός ότι δύο πρωτοβουλίες πολιτών έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία αποδεικνύει ότι ο κανονισμός για τη θέσπιση της ΕΠΠ έχει εφαρμοστεί πλήρως. Ωστόσο, στην έκθεση αναγνωρίζεται ότι υπάρχουν περαιτέρω περιθώρια βελτίωσης της διαδικασίας και προσδιορίζεται σειρά ενδεχόμενων θεμάτων για ενδελεχέστερη συζήτηση με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τα θεσμικά όργανα.
Ο πρώτος Αντιπρόεδρος κ. Frans Timmermans δήλωσε: «Η ΕΠΠ είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, καθώς και για την προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Οφείλουμε να αναζητήσουμε καινοτόμους τρόπους για να ενθαρρύνουμε την ευρύτερη και αποτελεσματικότερη χρήση του εργαλείου αυτού. Πρόκειται για ένα σημαντικό μέσο και πρέπει να διασφαλίσουμε την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού του.»
Σύμφωνα με τους κανόνες που ορίζονται στη Συνθήκη της Λισαβόνας, εάν μια πρωτοβουλία πολιτών συγκεντρώσει πάνω από ένα εκατομμύριο δηλώσεις υποστήριξης (υπογραφές), σε τομέα όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αρμοδιότητα να προτείνει νομοθεσία, τότε η Επιτροπή οφείλει να συζητήσει επίσημα το ζήτημα και να δημοσιεύσει απάντηση με τη μορφή ανακοίνωσης της Επιτροπής.
Η έκθεση δείχνει ότι την τελευταία τριετία έχουν παραληφθεί 51 αιτήσεις για να ξεκινήσει μια πρωτοβουλία. Από τις 51 αυτές αιτήσεις, οι 31 ανήκαν σε τομείς αρμοδιότητας της Επιτροπής και έχουν καταχωριστεί· 3 πρωτοβουλίες έχουν μέχρι σήμερα συμπληρώσει το απαιτούμενο κατώτατο όριο του ενός εκατομμυρίου υπογραφών· 12 έφθασαν στο τέλος της περιόδου συγκέντρωσης χωρίς να συμπληρώσουν το κατώτατο όριο· 3 πρωτοβουλίες εξακολουθούν να συγκεντρώνουν δηλώσεις υποστήριξης· και 10 αποσύρθηκαν από τους διοργανωτές.
Δηλώσεις υποστήριξης έχουν παραληφθεί από πολίτες και των 28 κρατών μελών της ΕΕ. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες ορισμένοι πολίτες δεν μπόρεσαν να υποστηρίξουν πρωτοβουλίες, γεγονός που οφείλεται στις διαφορετικές απαιτήσεις των κρατών μελών. Η Επιτροπή συμμετέχει σε εποικοδομητικές συζητήσεις με τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση των εν λόγω προβλημάτων και ενέκρινε σήμερα μέτρα για τη διευκόλυνση της επίλυσής τους.
Η δημιουργία συστημάτων επιγραμμικής συγκέντρωσης υπογραφών αποδείχθηκε επίσης δύσκολη για τους διοργανωτές και, σε ορισμένες περιπτώσεις, είχε επιπτώσεις στον διαθέσιμο χρόνο συγκέντρωσης των δηλώσεων υποστήριξης. Η Επιτροπή έχει προσφέρει λύσεις προσωρινής φιλοξενίας στους διοργανωτές και πρόσφατα ανέθεσε την εκπόνηση μελέτης σχετικά με τις επιπτώσεις των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών στις ΕΠΠ, με σκοπό την εξεύρεση βιώσιμης λύσης.
Ιστορικό
Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών θεσπίστηκε με τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Οι κανόνες και οι διαδικασίες της καθορίζονται με κανονισμό που εκδόθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στις 16 Φεβρουαρίου 2011. Ο κανονισμός άρχισε να εφαρμόζεται την 1η Απριλίου 2012. Ο κανονισμός προβλέπει ότι, μέχρι την 1η Απριλίου 2015 και στη συνέχεια ανά τριετία, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του.