Σκληρή μάχη θα χρειαστεί να δώσει η κυβέρνηση τις προσεχείς εβδομάδες προκειμένου να πείσει τους εκπροσώπους των δανειστών ότι δεν απαιτούνται πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων δημοσιονομικής προσαρμογής που έχουν τεθεί για το 2017.
Ο λόγος είναι ότι από χθες οι επικεφαλής των κλιμακίων των «θεσμών» άρχισαν να φανερώνουν και πάλι άγριες διαθέσεις, αμφισβητώντας τις εκτιμήσεις της ελληνικής πλευράς για το κλείσιμο του φετινού προϋπολογισμού αλλά και τις προβλέψεις του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού για το 2017 και ασκώντας πιέσεις για την εξεύρεση νέων επαχθών δημοσιονομικών μέτρων.
Ήδη από την πλευρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου προτάθηκε η περαιτέρω μείωση του αφορολογήτου ορίου των μισθωτών και των συνταξιούχων ως μέτρο το οποίο θα μπορούσε να συμβάλει στην σημαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων για την κάλυψη των πρόσθετων αναγκών χρηματοδότησης κοινωνικών δράσεων, όπως το "Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης", όμως η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έσπευσε να κλείσει άμεσα τη συζήτηση για το θέμα αυτό, επισημαίνοντας ότι "για μας το θέμα του αφορολογήτου έχει κλείσει".
Κατά τη χθεσινή δίωρη συνάντησή τους με τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο και τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη οι υψηλόβαθμοι παράγοντες των «θεσμών» ζήτησαν, κατ΄αρχήν, πρόσθετα στοιχεία για τις δημοσιονομικές προβλέψεις και τα μέσα επίτευξης των στόχων του 2017, καθώς δεν πείστηκαν για την επάρκεια των στοιχείων που τους παρουσιάστηκαν.
Οι εκπρόσωποι των δανειστών βρήκαν δύο «πατήματα» για να αρχίσουν και πάλι να πιέζουν την ελληνική πλευρά:
α) Την πρόσφατη αναθεώρηση των δημοσιονομικών μεγεθών του 2015 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η οποία «κόντυνε» το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015 από το 0,7% στο 0,2% του ΑΕΠ. Η εξέλιξη αυτή έχει ως συνέπεια η ελληνική πλευρά να υποχρεωθεί να καταγράψει την επίπτωση της διαφοράς αυτής (carry over effect) στον φετινό προϋπολογισμό, γεγονός το οποίο ενδέχεται να απορροφήσει ένα σημαντικό μέρος του δημοσιονομικού οφέλους από την υπέρβαση κατά 1 δισ. ευρώ της πρόβλεψης του φετινού κρατικού προϋπολογισμού για τα φορολογικά έσοδα, η οποία κατεγράφη στο εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου.
β) Τη δυστοκία στην εξεύρεση 460 εκατ. ευρώ από τα 760 εκατ. ευρώ που συνολικά απαιτούνται το 2017 για να χρηματοδοτηθεί το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Οι εκπρόσωποι των πιστωτών υποστήριξαν χθες ότι δεν υπάρχουν περιθώρια περικοπών στα προνοιακά επιδόματα, πιέζοντας έτσι για περικοπές στην κοινωνική ασφάλιση ή αύξηση φορολογικών βαρών.
Από την πλευρά της η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αντέτεινε ότι για την εξεύρεση των απαιτούμενων πόρων για τη χρηματοδότηση του Κοινωνικού Εισοδήματος μπορούν να αξιοποιηθούν:
- η αύξηση των φορολογικών εσόδων σε επίπεδο υψηλότερο τουλάχιστον κατά 1 δισ. ευρώ σε σύγκριση με την πρόβλεψη του φετινού προϋπολογισμού για το εννεάμηνο
- το μικρό περιθώριο που υπάρχει να μειωθεί ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα κατά 90-100 εκατ. ευρώ, από το 1,8% που προβλέπει το προσχέδιο του προϋπολογισμού στο 1,75% του ΑΕΠ,
- η διάθεση των 300 εκατ. ευρώ που, σύμφωνα με το προσχέδιο, προορίζονται για παιδεία, υγεία και πρόνοια, για τον σκοπό της χρηματοδότησης του Κοινωνικού Εισοδήματος
Ωστόσο, οι επικεφαλής των κλιμακίων των «θεσμών» παρατήρησαν ότι η ελληνική πλευρά δεν υλοποίησε την μνημονιακή της δέσμευση για εξοικονόμηση 400 εκατ. ευρώ από τις αμυντικές δαπάνες.
Χαρακτήρισαν εξάλλου συγκυριακή την υπέρβαση της πρόβλεψης για τα φορολογικά έσοδα κατά 1 δισ. ευρώ στο εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου και επέμειναν να μπει «μαχαίρι» στις αμυντικές δαπάνες. Μάλιστα, χθες φάνηκε ότι για το θέμα των περικοπών στις αμυντικές δαπάνες υποβόσκει κόντρα μεταξύ υπουργείου Οικονομικών και του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, καθώς υψηλόβαθμος αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών σχολίασε αιχμηρά: «Ενώ περιμέναμε φέτος εξοικονόμηση 400.000.000, δεν πήραμε τίποτα».
Ειδικά μισθολόγια
Πρόσθετος πονοκέφαλος για τα υπουργεία Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας είναι η αναμόρφωση των ειδικών μισθολογίων και το «πάγωμα» των ωριμάνσεών τους από την 1η Ιανουαρίου 2017. Η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί να προτείνει έως τις 29 Σεπτεμβρίου ισοδύναμα μέτρα που θα αντικαθιστούσαν το «πάγωμα», αλλά η προσπάθεια έπεσε στο κενό. Το οικονομικό επιτελείο επιχειρεί να πείσει τους εκπροσώπους των δανειστών, το «πάγωμα» των ωριμάνσεων να μην προχωρήσει, με το επιχείρημα ότι από την 1η Ιανουαρίου θα πρέπει να εφαρμοστεί, ούτως ή άλλως, νέο μισθολογικό καθεστώς για αστυνομικούς, στρατιωτικούς, γιατρούς, πανεπιστημιακούς, δικαστικούς κ.λπ. Συνεπώς, το όποιο «πάγωμα» των ωριμάνσεων ή η αναζήτηση αξιόπιστων ισοδύναμων μέτρων είναι λογικό να προχωρήσουν μετά τις αλλαγές που θα γίνουν στο γενικότερο καθεστώς των ειδικών μισθολογίων. Για να ξεκαθαρίσει το τοπίο θεωρείται πολύ πιθανό να χρειαστεί η παρέμβαση του πρωθυπουργού, ώστε να βρεθεί η «χρυσή τομή» μεταξύ των συναρμόδιων υπουργείων.