Σε λίγες μέρες εκπνέει η προθεσμία για την δυνατότητα εκατοντάδων χιλιάδων ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών, να έχουν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Από 1η Μαρτίου περίπου 733.000 μη μισθωτοί (επαγγελματίες και αγρότες) χάνουν την ασφαλιστική τους ικανότητα, αν δεν σπεύσουν να πληρώσουν ή να ρυθμίσουν τις οφειλές τους.
Αυτό σημαίνει, ότι με τη λήξη της ισχύος(28.2.2024), οι μη μισθωτοί θα έχουν μεν δικαίωμα πρόσβασης στις δημόσιες δομές υγείας ως ανασφάλιστοι, αλλά δεν δικαιούνται εξετάσεις ή φάρμακα δωρεάν ή με συμμετοχή, όταν επισκέπτονται ιδιώτη γιατρό, συμβεβλημένο με τον ΕΟΠΥΥ.
Ποιοι θίγονται όμως;
Πέρυσι, προς διευκόλυνση των οφειλετών, υπήρχε η δυνατότητα της μερικής καταβολής εισφορών, προκειμένου να υπάρξει κάλυψη για παροχές υγείας σε είδος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ 400.000 από 733.000 οφειλέτες επέλεξαν να καταβάλλουν την ετήσια εισφορά υπέρ υγείας.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση αρνείται να φέρει μια νέα ρύθμιση οφειλών προκειμένου να μπορέσει να «ξεμπλοκάρει» η αγορά και αυτό τα έχει συνέπειες, όχι μόνο στην επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά πλέον και στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα στην υγεία, που πρέπει να απολαμβάνουν οι πολίτες.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι εξαιτίας των διαδοχικών κρίσεων(μνημόνια, πανδημία, ενεργειακή κρίση) εκατοντάδες χιλιάδες επαγγελματίες αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα τα χρέη στο ΚΕΑΟ να έχουν εκτοξευθεί (ξεπέρασαν 47,5 δισεκατομμύρια ευρώ).Είναι χαρακτηριστικό ότι 400.000 μη μισθωτοί, έχουν οφειλές πάνω από 3.000 ευρώ.
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση επέλεξε να μην παγώσει τις αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές, που προβλέπει ο ν.4670/2020 με αποτέλεσμα μέσα στην κρίση(2023-2024) οι ασφαλιστικές εισφορές να έχουν αυξηθεί περισσότερο από 13%.
Το ίδιο συνέβη και για τους αγρότες, που βρίσκονται στο δρόμο και διαμαρτύρονται, οι οποίοι επιβαρύνονται επιπλέον από την κατακόρυφη αύξηση του κόστους παραγωγής κατά 25%.
Τα πράγματα όμως δεν είναι καλά και για όσους μη μισθωτούς βρίσκονται μπλοκαρισμένοι και είναι κοντά στην συνταξιοδότηση. Η απόφαση του ΣτΕ για 10ετή παραγραφή των οφειλών αποδεικνύεται μια μεγάλη «φούσκα».
Ένα χρόνο μετά την ενεργοποίηση της διάταξης, που ορίζει ότι οι οφειλές για εισφορές για τις οποίες έχει παρέλθει δεκαετία και δεν έχει μεσολαβήσει διακοπτικό της παραγραφής γεγονός παραγράφονται, έχουν υποβληθεί μόλις 9.088 αιτήσεις. Από αυτές, εγκρίθηκαν οι 4.788, άλλες 1.998 απορρίφθηκαν, ενώ υπάρχουν και 2.242 που βρίσκονται σε εκκρεμότητα και πρέπει να ελεγχθούν ως προς την πληρότητά τους.
Τα ανωτέρω έχουν ως συνέπεια, να εξακολουθεί να υφίσταται το πρόβλημα και χιλιάδες μη μισθωτοί να μην μπορούν να πάρουν τη σύνταξή τους λόγω των οφειλών.
Με βάση τα παραπάνω, η κυβέρνηση:
1. Πλήττει το δικαίωμα των πολιτών να έχουν ισότιμη πρόσβαση στο δικαίωμα της υγείας. Είναι η ίδια υπεύθυνη για την επιβάρυνση του ΕΣΥ που περνά δύσκολές ώρες, αφού λόγω των χρεών, χιλιάδες ασφαλισμένοι θα αναγκαστούν να πάνε στα νοσοκομεία, ακόμα και για απλές εξετάσεις.
2. Είναι υπεύθυνη για την οικονομική ασφυξία και για τα λουκέτα χιλιάδων επιχειρήσεων που ενώ θέλουν να επενδύσουν, προσλάβουν, να μεταβιβάσουν περιουσιακά στοιχεία, δεν μπορούν να το πράξουν, χωρίς ασφαλιστική ενημερότητα.
3. Είναι υπεύθυνη γιατί στερεί από χιλιάδες ασφαλισμένους το δικαίωμα στη σύνταξη, αφού δεν τους δίνει τη δυνατότητα να ρυθμίσουν τα χρέη τους με αξιοπρεπείς όρους(πχ επαναφορά της ρύθμισης για 120 δόσεις) και να λάβουν τη σύνταξή τους.
Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να είχαν λυθεί αν επανερχόταν η ρύθμιση που είχε φέρει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2019 (4611/2019) που προέβλεπε ρύθμιση 120 δόσεων, κούρεμα κεφαλαίου οφειλής, τόκων και προσαυξήσεων. Η ρύθμιση ήταν εξαιρετικά επιτυχημένη και μάλιστα είχε φέρει και ζεστό χρήμα στα ταμεία του ΕΦΚΑ. Συνεπώς δεν μιλάμε για κάτι που δεν έχει ξαναγίνει.
Το συμπέρασμα είναι απλό.
Είναι κυβερνητική επιλογή η «εξόντωση» της μεσαίας τάξης, από εκείνους που ορκιζόταν πριν από μερικούς μήνες στο όνομά της.
Ο κόσμος όμως δεν «τσιμπάει». Είναι βέβαιο, ότι αυτό θα αποτυπωθεί και στις προσεχείς ευρωπαϊκές κάλπες.
(Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος – Εργατολόγος)