Κάτω από τεχνάσματα και τακτικισμούς, την μεταμφιεσμένη πανουργία και τις θορυβώδεις διαδικασίες, το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ζει σκηνές και επεισόδια της δίνης του τέλους του.
Μαζί του, μια κοινωνία σε κρίση παρακολουθεί από μακρινή απόσταση, ως θεατής σε κινηματογραφική αίθουσα, την παράσταση σε εξέλιξη.
Η αποτυχημένη απόπειρα ανάκτησης του κόμματος από τον «ιδρυτή» του προκάλεσε την ένταση των συνεδριακών ημερών και ταυτόχρονα κατέδειξε τον εγκλωβισμό του πολιτικού αυτού χώρου σε παλαιές επιθυμίες και εξαντλημένες φαντασίες.
Μοιραία το ίδιο αυτό κόμμα απαντά στην πράξη αρνητικά στην ερώτηση: μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να αναγεννηθεί; Να κερδίσει την εμπιστοσύνη και να διεκδικήσει κεντρική και πάλι θέση στην δημόσια ζωή; Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να επιστρέψει;
Το Συνέδριό του απάντησε. Δεν μπορεί. Η προ μηνών εκλογή του κ. Κασελάκη αποτέλεσε ήδη μια σοβαρή – με στοιχεία αντοχής αποδείχθηκε – απόρριψη του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ, των στελεχών που τον εξέφρασαν και του πνεύματος εξουσίας που υπηρέτησαν.
Ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ, ο παλαιός, θα αποτελεί τον πλέον σταθερό σύμμαχο του παραμένοντος στην ηγεσία νεοεκλεγμένου εκφραστή. Αυτό το παρελθόν, η αρνητική αυτή παράσταση στη συνείδηση των ανθρώπων, το τραύμα που προκάλεσε πάνω στο κοινωνικό σώμα, θα παρακολουθεί ως απαράγραπτη μνήμη την μελλοντική πορεία της πολιτικής αυτής δύναμης, που αναπόφευκτα, αν δεν κατακρημνισθεί περαιτέρω στις ευρωεκλογές, θα συναντηθεί με τα στενά πλέον εκλογικά όριά της.
Όσες φορές και να το πει και να το γράψει κανείς, οι κύριοι εκφραστές του, ενώ το έχουν βιώσει και οι ίδιοι οργανώσει, αρνούνται να αποδεχθούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι προϊόν της κρίσης. Ένα πολιτικό φαινόμενο και ένας παροξυσμός ταυτόχρονα.
Εγγραφόμενος δηλαδή μέσα στη στενή συνθήκη της κρίσης, ήταν το έκγονό της. Δεν ήταν μια πολιτική δημιουργία, ήταν μια περιστασιακή εκδοχή της άρνησης, μια στιγμιαία επιλογή της οργής και της τυφλής απόρριψης.
Η κρίση έθρεψε τον ΣΥΡΙΖΑ και ο ΣΥΡΙΖΑ έθρεψε την κρίση.
Έτσι ερμηνεύεται και η απουσία αυτοκριτικής. Εδώ η ιδεολογία απλώνει τα δεσμά της. Πεπεισμένοι ότι εκφράζουν την αλήθεια, δεν είχαν – πίστεψαν – υποχρέωση να «απολογηθούν», να λογοδοτήσουν ακόμη και ενώπιον του εαυτού τους για αποφάσεις και πράξεις. Λογοδοτούν αυτοί που συνομιλούν με την Ιστορία;
Ο χρόνος, αμείλικτος, παίρνει μαζί του κάθε τι που, αντιδιαλεκτικά προσηλωμένο στο παρελθόν, δεν εργάζεται για την αλλαγή του.
Τέσσερα χρόνια στην αντιπολίτευση ο ΣΥΡΙΖΑ στάθηκε αδρανής. Προηγούμενοι των πολιτικών σχεδιασμών οι ψηφοφόροι απομακρύνθηκαν από την ακινησία.
Πολιτικά προβλήματα αυτού του βάθους δεν έχουν διαδικαστικές λύσεις. Η πολιτική, ως απέναντι και εναντίον, ως σύγκρουση, είναι μια διαρκής απόπειρα επανίδρυσης. Δεν θα ξεφύγει ο ΣΥΡΙΖΑ.
(Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Τα Νέα")