Κατά τη διάρκεια του 6ου Επιστημονικού Συνεδρίου έγιναν συζητήσεις μεταξύ διακεκριμένων ειδικών, γιατρών και άλλων επιστημόνων.
Το πιο ηχηρό μήνυμα που ακούστηκε ήταν πως η αντίσταση έναντι της μείωσης της βλάβης αυξάνεται αναλογικά με την αύξηση της κυκλοφορίας των εναλλακτικών νεότερων καπνικών προϊόντων στην αγορά. Αλλά και πώς οι κίνδυνοι για την υγεία από το κάπνισμα καιόμενων τσιγάρων έχουν εσφαλμένα αποδοθεί στη νικοτίνη.
Παρότι η μείωση της βλάβης είναι προς όφελος των καταναλωτών και των ασθενών και αποτελεί μία από τις συμφωνίες του 1ου άρθρου της Σύμβασης Πλαισίου για τον Έλεγχο του Καπνίσματος (FCTC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ/WHO) που έχουν υπογράψει 168 μέρη, αυτή δεν τηρείται.
Οι πολιτικές θα έπρεπε επίσης να σέβονται το γεγονός ότι οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα στην πληροφόρηση προκειμένου να λάβουν αποφάσεις και να κάνουν ατομικές επιλογές.
Στην συζήτηση του Συνεδρίου μίλησαν οι David Sweanor, από τον Καναδά, η Marewa Glover, από την Νέα Ζηλανδία, ο Fernando Bueno, από Ισπανία, ο Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, από Ελλάδα, και ο Martin Cullip, από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Εναλλακτικές πολιτικές για την αντιμετώπιση του καπνίσματος
Κατά τον David Sweanor, πρόεδρος του Κέντρου Δικαίου, Πολιτικής και Δεοντολογίας της Υγείας και επίκουρος καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο της Οτάβα, κάθε μέρα έχουμε την ευκαιρία να παρέμβουμε, στον αγώνα κατά του καπνίσματος, προσφέροντας στους καπνιστές ένα -εναλλακτικό- προϊόν που είναι πολύ λιγότερο επικίνδυνο, δεν βλάπτει τους ανθρώπους γύρω και είναι λιγότερο εθιστικό.
Σύμφωνα με τον ίδιο αυτό που θα μπορούσε να προσανατολίσει τους καπνιστές σε εναλλακτικά προϊόντα -σε πολύ μεγάλο βαθμό- είναι να βρίσκονται στην αγορά σε χαμηλότερη τιμή από τα κοινά τσιγάρα.
Αλλά εξίσου σημαντικό, να παρέχει και πιο ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τον κίνδυνο. Μια ακόμα λύση είναι να πάρουν θέση επί του θέματος μεγάλες καπνοβιομηχανίες.
Όπως για παράδειγμα να μοιράζονται δεδομένα πωλήσεων αλλά και στατιστικά στοιχεία έρευνας σε καταναλωτές ούτως ώστε να ενημερώνονται για το πώς μπορούν να «μετατοπιστούν» από τα θανατηφόρα τσιγάρα καύσης σε αυτά χωρίς καύση.
Και αυτά τα δεδομένα να είναι διαθέσιμα στις κυβερνητικές αρχές, στους ερευνητές στον τομέα της υγείας, διότι θα πρέπει να είμαστε σε θέση να δείξουμε τι λειτουργεί και τι δεν λειτουργεί.
Σήμερα, πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι καπνίζουν. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας να υιοθετήσει καινοτόμα μέτρα για την καταπολέμηση του καπνού.
«Η εκπαίδευση είναι το νούμερο ένα και όχι οι φόροι των τσιγάρων»
Η Marewa Glover, από τους κορυφαίους ερευνητές της Νέας Ζηλανδίας για τον έλεγχο του καπνίσματος και ο κορυφαίος εμπειρογνώμονας για το κάπνισμα μεταξύ των ιθαγενών πληθυσμών στον κόσμο, αναφερόμενη στην περίπτωση της Νέας Ζηλανδίας, που γενικά θεωρείται επιτυχημένη, είπε ότι η πολιτική αυτής της χώρας δεν θα έπρεπε πλέον να αντιγράφεται ως παραδειγματική.
Υπογράμμισε ότι η εκπαίδευση είναι το νούμερο ένα και όχι οι φόροι. Στη Νέα Ζηλανδία, οι φόροι είναι τόσο υψηλοί σε σχέση με το εισόδημα, που η κύρια ομάδα του πληθυσμού που
καπνίζει -δηλαδή η ομάδα στη χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση- συχνά δεν είναι πια σε θέση να αγοράσει τα νόμιμα τσιγάρα, με αποτέλεσμα να προκύπτουν άλλα προβλήματα.
Για παράδειγμα ο κόσμος να καταφεύγει στη μαύρη αγορά, ή κάνει περικοπές από τον προϋπολογισμό του για σίτιση.
Πολλές πολιτικές έχουν αρνητικές συνέπειες, ιδίως για τις χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές ομάδες, οι καλές πολιτικές όμως θα πρέπει να λαμβάνουν υπ’ όψιν αυτές τις συνέπειες.
Τι είναι το snus που απαγόρευσε η ΕΕ
Ο Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, MD, MPH ιατρός και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στη Σχολή Δημόσιας Υγείας-Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής στην Ελλάδα, προκειμένου να αναδείξει κακές πολιτικές που σε πολλές περιπτώσεις εφαρμόζονται αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Σουηδίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σήμερα, η Σουηδία είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο χωρίς τσιγάρο (smoke-free), παρά το ότι το ποσοστό χρήσης νικοτίνης στη Σουηδία είναι παρόμοιο με αυτό του ευρωπαϊκού μέσου όρου (περίπου 24%). Δηλαδή, στη Σουηδία η συντριπτική πλειονότητα χρήσης νικοτίνης προέρχεται από το snus, ενώ στην Ευρώπη από τα τσιγάρα. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα ποσοστά θανάτων από καρδιαγγειακή νόσο, καρκίνο του πνεύμονα και άλλων τύπων καρκίνου είναι στο ήμισυ ή και λιγότερο στη Σουηδία συγκριτικά με την υπόλοιπη Ε.Ε. Συνεπώς, ήδη υπάρχει ένα παράδειγμα από τον «πραγματικό κόσμο», με τα καλύτερα δυνατά μακροχρόνια επιδημιολογικά δεδομένα σχετικά με τον μειωμένο κίνδυνο.
«Τι έκανε λοιπόν η Ευρωπαϊκή Ένωση; Απαγόρευσε το snus. Είναι απίστευτο, είναι ένα σκάνδαλο για τη δημόσια υγεία», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Φαρσαλινός.
Τέλος, ο Martin Cullip, πρώην διευθυντής εταιρείας και διεθνές μέλος του Κέντρου Καταναλωτών της Συμμαχίας Προστασίας Φορολογουμένων, υπογράμμισε επανειλημμένα κατά την παρέμβασή του ότι είναι απαραίτητο να στείλουμε ξεκάθαρα και ισχυρά μηνύματα στο κοινό σχετικά με τα επιστημονικά δεδομένα για τα οφέλη των προϊόντων μειωμένης βλάβης, έτσι ώστε να παρέχουμε ένα αντίβαρο στην παραπληροφόρηση που διαδίδεται από εκείνους που είναι αντίθετοι.
Πρόσθεσε ότι δεν μπορούμε να επιτρέψουμε τα προϊόντα αυτά να απαγορευτούν τώρα, όπως φαίνεται να επιθυμεί ο ΠΟΥ, γιατί μετά θα πρέπει να περιμένουμε 60 χρόνια μέχρι να αντιστραφεί η απαγόρευση.
Η SCOHRE (Διεθνής Εταιρεία ανεξάρτητων επιστημόνων για τον Έλεγχο του Καπνίσματος & τη Μείωση της Βλάβης από το Κάπνισμα) αναγνωρίζει ότι η μείωση της βλάβης μπορεί να βελτιώσει τις ζωές των ανθρώπων και φιλοδοξεί να συγκεντρώσει πόρους ώστε να δημιουργήσει ένα Παρατηρητήριο της καπνιστικής συνήθειας σε σχέση με τις εκβάσεις υγείας στην Ευρώπη.