Dnews.gr

ΔΗΛΩΣΗ ΦΟΡΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ 1. Υπόχρεος υποβολής (61)Α) Υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς είναι ο κληρονόμος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του. Β) Εάν ο φορολογούμενος κληρονόμος αμφιβάλει αν έχει κατά τον Νόμο υποχρέωση να δηλώσει περιουσιακά στοιχεία μπορεί να περιλάβει αυτά στη δήλωση με επιφύλαξη για να μην υποστεί τα πρόστιμα μη δήλωσης. 2. Προθεσμία υποβολής (62)Η δήλωση φόρου κληρονομιάς υποβάλλεται μέσα σε έξι μήνες, αν ο κληρονομούμενος πέθανε στην Ελλάδα, ή μέσα σε ένα χρόνο, αν ο κληρονομούμενος ή οι κληρονόμοι ή οι κληροδόχοι διέμεναν κατά το χρόνο θανάτου στην αλλοδαπή. Η προθεσμία αρχίζει από:• το θάνατο του κληρονομουμένου• τη δημοσίευση της διαθήκης ή• τη δημοσίευση της τελεσίδικης απόφασης που κηρύσσει την αφάνεια ή • το θάνατο του υπόχρεου σε δήλωση, αν αυτός δεν υπέβαλε δήλωση ή• το διορισμό των κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών, των εκτελεστών διαθήκης, των συνδίκων πτώχευσης ή• την αναγνώρισή τους, σε περίπτωση κληρονόμων σχολαζουσών κληρονομιών ή• το χρόνο που ορίζεται στα άρθρα 7 και 8 ν.2961/2001(Κ. Φ. Κληρ.). Παράταση προθεσμίαςΗ κατά τα άνω εξάμηνη ή ετήσια προθεσμία μπορεί να παραταθεί για τρεις (3) κατ’ ανώτατο όριο μήνες, με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., αν συντρέχουν αποχρώντες λόγοι (άρθρα 62, 63 και 64 ν.2961/2001).Εκπρόθεσμη δήλωση μπορεί να υποβληθεί μέχρι την επίδοση στον φορολογούμενο των πράξεων του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. (65).Μετάθεση χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης από τον Νόμο. (βλέπε άρθρα 7, 8) 3. Τρόπος υποβολής της δήλωσης (68)Η δήλωση υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και υπογράφεται από τον κληρονόμο ενώπιον του αρμοδίου για την παραλαβή υπαλλήλου της Δ.Ο.Υ.Αν ο υπόχρεος διαμένει εκτός περιφέρειας της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. η δήλωση μπορεί να υποβληθεί στην Δ.Ο.Υ. του τόπου διαμονής του. 4. Δικαιολογητικά που απαιτούνται κατά την υποβολή της Δήλωσηςα) Ληξιαρχική πράξη θανάτουβ) Αντίγραφο διαθήκης (αν υπάρχει)γ) Κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό της αρμόδιας δημοτικής αρχής περί του είδους και του βαθμού συγγενείας προς τον κληρονομούμενοδ) Πιστοποιητικό του Γραμματέα Πρωτοδικών περί μη δημοσιεύσεως νεώτερης διαθήκης ή περί μη δημοσιεύσεως στην περίπτωση της εξ αδιαθέτου διαδοχήςε) πιστοποιητικό για την ηλικία του επικαρπωτή, όταν για τον προσδιορισμό της αξίας λαμβάνεται υπόψη η ηλικία αυτού εφ’ όσον συντρέχει περίπτωσηστ) έγγραφο νομιμοποιήσεως, σε περίπτωση πληρεξουσίουζ) τα έγγραφα που αποδεικνύουν τη μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης, αν έγινε μετάθεσηη) αποδεικτικά χρεών της κληρονομιάς (άρθρο 67 ν.2961/2001) αν υπάρχουν 5. Αρμόδιος προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. για την υποβολή δηλώσεων φόρου κληρονομιάς (66)Είναι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. της κατοικίας του κληρονομουμένου ή ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. κατοίκων εξωτερικού, αν ο κληρονομούμενος ήταν κάτοικος αλλοδαπής. Ο κληρονόμος και κληρονομούμενοι κατά τον χρόνο του θανάτου ήταν κάτοικος αλλοδαπής. Αν όμως ο κληρονομούμενος είχε την κατοικία του στην αλλοδαπή, αλλά πέθανε στην Ελλάδα, αρμόδιος είναι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. του τόπου θανάτου (άρθρο 66 Ν.2961/2001).6. Περιεχόμενο δήλωσης (67)α) Πλήρη στοιχεία κληρονόμου και κληρονομούντωνβ) Ακίνητα, κινητά, απαιτήσεις, δωρεές εν ζωή και γονικές παροχές προς τον κληρονόμο, χρέη και βάρη της κληρονομικής επικαρπίες που ασκούσε ο κληρονομούμενος, (περιουσία που υποβάλλεται σε φόρο βλέπε στο άρθρο 3) 7. Διάφορα σχετικά με τις ΔηλώσειςΓια την συμπλήρωση ελλείψεων στη δήλωση και προσκόμιση εγγράφων που πρέπει να επισυνάπτονται τάσσεται εύλογη προθεσμία προσκόμισής τους από την Δ.Ο.Υ.. Αν δεν προσκομισθούν τα στοιχεία η δήλωση θεωρείται ως ανακριβής.(69) 8. Δήλωση για έκπτωση χρεών (71) 9. Ανάκληση δηλώσεων (72)Επιτρέπεται λόγω ουσιώδους πλάνης περί τα πράγματα και αποδεικνύεται από τον φορολογούμενό. Η ανάκληση της δήλωσης δεν μπορεί να αφορά την αξία των αντικειμένων της κληρονομιάς. 10. Ελεγκτική αρμοδιότητα των δηλώσεων (73,74)Β) Πρόσθετοι φόροι (75) Για τους πρόσθετους φόρους ισχύουν οι διατάξεις του Ν.2523/97 Εκπρόθεσμου υποβολής δήλωση Ανακριβούς Δήλωσης Μη Δήλωσης Σχετικές διατάξεις Έλεγχος Συμβιβασμός Έλεγχος Συμβιβασμός Για κάθε μήνα καθυστέρησης 1,% και φτάνει μέχρι 100% 2% μέχρι 200% Η προσαύξηση μειώνεται στα 3/5 της οριστικής 2,5% μέχρι 200% Η προσαύξηση μειώνεται στα 3/5 της οριστικής Άρθρα 1,2 ν.2523/97 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 40 ν.3296/04 εφαρμόζονται από 1.1.2005 Γ) ΠΡΑΞΕΙΣ ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ 1. Αρχικές πράξεις (76)Με βάση την έκθεση ελέγχου ο προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. εκδίδει τις αρχικές πράξεις καταλογισμού του φόρου και υπολογίζει ως άνω τις προσαυξήσεις. 2. Μερικές και συμπληρωματικές πράξεις (77)Αν είναι δυσχερής ο καταλογισμός του φόρου με μια πράξη η Δ.Ο.Υ. μπορεί να εκδώσει μερικές και συμπληρωματικές πράξεις. 3. Διόρθωση λογιστικών λαθών (78)Μπορεί να γίνει στην πράξη εφ’ όσον δεν έχει οριστικοποιηθείΔ) ΕΞΩΔΙΚΗ ΛΥΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ (80) Μέσα στην προθεσμία άσκησης προσφυγής κατά της πράξης που κοινοποιήθηκε μπορεί να ζητηθεί εξώδικη λύση της διαφοράς για όλα ή για μερικά στοιχεία του ενεργητικού ή του παθητικού της κληρονομιάς. Σε άσκηση προσφυγής βεβαιώνεται το 25% της διαφοράς. Εφαρμόζεται από 23.4.2010 άρθρο 81 παρ. 2 του Ν.3842/2010.E) ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ (82) «1 Ο φόρος που βεβαιώνεται μετά από δήλωση του υπόχρεου, μετά από πράξη προσδιορισμού φόρου, που έγινε οριστική λόγω μη άσκησης ή εκπρόθεσμης άσκησης προσφυγής, μετά από διοικητική επίλυση της διαφοράς και την καταβολή του ενός πέμπτου (1/5) και μετά από απόφαση διοικητικού δικαστηρίου ή δικαστικό συμβιβασμό, καταβάλλεται σε (12) ίσες διμηνιαίες δόσεις». Στις ανωτέρω περιπτώσεις κάθε δόση δεν μπορεί να είναι μικρότερη των πεντακοσίων (500) ευρώ, εκτός της τελευταίας, και η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του επόμενου μήνα από τη βεβαίωση ή την υπογραφή του πρακτικού και οι υπόλοιπες μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα των διμήνων που ακολουθούν.Αν ο υπόχρεος σε φόρο είναι ανήλικος κατά το χρόνο απόκτησης του τίτλου βεβαίωσης του φόρου, ο αριθμός των δόσεων, που ορίζεται στα προηγούμενα εδάφια, διπλασιάζεται. 2. Αν ο υπόχρεος καταβάλει το σύνολο του αναλογούντος κύριου και πρόσθετου φόρου που βεβαιώθηκε μετά από δήλωση ή πράξη προσδιορισμού φόρου, που έγινε οριστική λόγω μη άσκησης ή εκπρόθεσμης άσκησης προσφυγής, μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης διμηνιαίας δόσης, ανεξάρτητα από το ύψος αυτού, παρέχεται έκπτωση κατά ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%). Το ίδιο ποσοστό εκπίπτεται, αν ο υπόχρεος καταβάλει το σύνολο του ποσού που προκύπτει συνεπεία διοικητικής επίλυσης της διαφοράς μέσα στην προθεσμία πληρωμής του ενός πέμπτου (1/5) αυτού." (Λεπτομέρειες βλέπε στο άρθρο 82) 3. Ευθύνες και δικαιώματα των τελευταίων από σύμβαση κατόχων ακινήτων που αποκτήθηκαν αιτία θανάτου - Ευθύνες αντιπροσώπων των υπόχρεων σε φόρο (83)ΣΤ) ΠΩΣ ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ Ο ΦΟΡΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ α) Περιουσία που υποβάλλεται σε φόρο (3) είναι η κείμενη στην Ελλάδα οποιασδήποτε φύσεως περιουσία η οποία ανήκει σε ημεδαπούς ή αλλοδαπούςβ) Η κείμενη στην αλλοδαπή ενσώματη ή ασώματη κινητή περιουσία Έλληνα υπηκόου, που έχει την κατοικία του οπουδήποτε, καθώς και αλλοδαπού που έχει την κατοικία του στην Ελλάδα.γ) Συνυπολογίζονται δωρεές, γονικές παροχές και προίκες του κληρονομουμένου προς τον κληρονόμο εφ’ όσον η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε σε χρόνο που το δικαίωμα του Δημοσίου δεν είχε παραγραφεί (4)δ) Υποκείμενο σε φόρο είναι ο δικαιούχος της κτήσης περιουσιακών στοιχείων της κληρονομιάς (5)ε) Χρόνος γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης είναι ο χρόνος θανάτου (6) Μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης από τον Νόμο μπορεί να γίνεια) κατά τον χρόνο πλήρωσης της αίρεσηςβ) λήξη της επιδικίας κ.λπ. (7)Μετάθεση χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης μπορεί να γίνει και με απόφαση της Δ.Ο.Υ. σε ορισμένες περιπτώσεις (8)Ζ) ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΞΙΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ(Άρθρα 11 – 24)1. Αξία απαιτήσεων2. Αξία μετοχών, ομολόγων3. Η αξία επίπλων και λοιπών κινητών4. Αξία παροχών5. Αξία επικαρπίας6. Αξία και τρόπος φορολογία ψιλής κυριότητας7. Αδιαίρετοι ή ενωμένοι λογαριασμοίΗ) ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΧΡΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΡΩΝ1. Εκπτώσεις χρεών (21, 22, 23, 24) Θ) ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΓΕΝΙΚΑ (25) 1. Απαλλάσσονται από τον φόρο μόνο το Δημόσιο.2. Οι αλλοδαποί με τον όρο της αμοιβαιότητας3. Η κτήση πλοίων ή μετοχών ή μεριδίων πλοίων χωρητικότητας άνω των 1500 κόρων4. Η χρηματική κατάθεση σε κοινό λογαριασμό όταν έχει τεθεί πρόσθετος όρος ότι με τον θάνατο ενός δικαιούχου του λογαριασμού αυτός περιέρχεται στους λοιπούς επιζώντες.5. Περιουσιακά στοιχεία που είχαν περιέλθει σ’ αυτόν αιτία δωρεάς ή γονικής παροχής από τους γονείς αυτού και κληρονομούνται από αυτούς 6. Ειδική απαλλαγή σε σύζυγο και ανήλικα τέκνα Σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ. 2 εάν κληρονόμος είναι σύζυγος ή τα ανήλικα τέκνα του κληρονομούμενου ποσό 400.000 ανά δικαιούχο απαλλάσσεται του φόρου. Στην περίπτωση αυτή για τον υπολογισμό του φόρου δεν ισχύει το αφορολόγητο της κλίμακας και περιορίζονται αντίστοιχα τα επόμενα κλιμάκια.Η απαλλαγή για τον επιζώντα σύζυγο παρέχεται εφ’ όσον η έγγαμη συμβίωση έχει διάρκεια τουλάχιστον 5 έτη.7. Υπόκεινται σε αυτοτελή φορολόγηση «3. Υπόκεινται σε αυτοτελή φορολόγηση, κατά τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 29, οι κτήσεις, εφόσον δικαιούχοι είναι:α) τα Ν.Π.Δ.Δ., οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, οι δήμοι, οι κοινότητες, οι ιεροί ναοί, οι ιερές μονές, το Ιερό Κοινό του Πανάγιου Τάφου, η Ιερά Μονή του Όρους Σινά, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, η Εκκλησία της Κύπρου, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας καιβ) τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα, τα οποία υπάρχουν ή συνιστώνται νόμιμα στην Ελλάδα, καθώς και τα αντίστοιχα αλλοδαπά με τον όρο της αμοιβαιότητας και οι περιουσίες του άρθρου 96 του α.ν. 2039/ 1939 (ΦΕΚ 455 Α), εφόσον επιδιώκουν αποδεδειγμένα σκοπούς εθνωφελείς ή θρησκευτικούς ή σε ευρύτερο κύκλο φιλανθρωπικούς ή εκπαιδευτικούς ή καλλιτεχνικούς ή κοινωφελείς κατά την έννοια του άρθρου 1 του α.ν. 2039/1939.»8. Απαλλαγή πρώτης κατοικίας (26)Όσον αφορά τις κληρονομιές ακινήτων που αποτελούν πρώτη κατοικία, ορίζεται ότι κατοικία ή οικόπεδο, που αποκτάται αιτία θανάτου από σύζυγο ή τέκνο κληρονομουμένου κατά πλήρη κυριότητα, εξ ολοκλήρου ή κατά ποσοστό εξ αδιαιρέτου, απαλλάσσεται από το φόρο, εφόσον ο κληρονόμος ή κληροδόχος ή ο σύζυγος αυτού ή οποιοδήποτε από τα ανήλικα τέκνα αυτού δεν έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε κατοικία ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς του ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας σε οικόπεδο οικοδομήσιμο ή σε ιδανικό μερίδιο οικοπέδου, στα οποία αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι καλύπτονται, αν το συνολικό εμβαδόν των ανωτέρω ακινήτων και των λοιπών αντίστοιχων κληρονομιαίων ακινήτων είναι 70 τ.μ., προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος. Η απαλλαγή αυτή, παρέχεται για ποσό αξίας:α) κατοικίας μέχρι 200.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο κληρονόμο ή κληροδόχο και μέχρι 250.000 ευρώ για κάθε έγγαμο και διαζευγμένο ή χήρο ή άγαμο γονέα, που έχουν την επιμέλεια των τέκνων τους. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα αυτών και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα τους, εφόσον στον δικαιούχο κληρονόμο ή κληροδόχο περιέρχεται μία μόνο κατοικία εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα.β) οικοπέδου (οικοδομήσιμου) μέχρι 50.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο κληρονόμο ή κληροδόχο και μέχρι 100.000 ευρώ για κάθε έγγαμο και διαζευγμένο ή χήρο ή άγαμο γονέα, που έχουν την επιμέλεια των τέκνων τους. Το ποσό προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα αυτών και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα τους, εφόσον στον δικαιούχο κληρονόμο ή κληροδόχο περιέρχεται ένα μόνο οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου.Η απαλλαγή χορηγείται με τις ίδιες προϋποθέσεις και στην περίπτωση που ο κληρονόμος είναι κύριος ποσοστού εξ’ αδιαιρέτου κατοικίας ή οικοπέδου και κληρονομεί το υπόλοιπο ποσοστό καθώς και στην περίπτωση συνένωσης ψιλής κυριότητας και επικαρπίας. Προϋπόθεση απαλλαγής από τον φόρο πρώτης κατοικίας είναι ο κληρονόμος σύζυγος ή τέκνο του κληρονομουμένου να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης α) σε άλλλη κατοικία ή ιδανικό μερίδιο που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες (70μ2 +20 για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και 25 από το τρίτο και μετά, β) ή επί οικοπέδου οικοδομήσιμου επί του οποίου αντιστοιχεί σε κτίσμα που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες. Η απαλλαγή χορηγείται και σε πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και αντιμετωπίζονται ως σύζυγοι, εφ’ όσον το σύμφωνο συμβίωσης έχει καταρτιστεί τουλάχιστον δύο έτη πριν από την αιτία θανάτου του κτήση. Εάν οι κληρονόμοι έχουν τύχει απαλλαγής σε άλλο ακίνητο μπορεί να τύχουν και δεύτερης απαλλαγής αν καταβληθεί ο φόρος της πρώτης. Πρέπει το ακίνητο που έτυχε απαλλαγής να το κατέχει τουλάχιστον 5 έτη για να μπορεί μετά να το μεταβιβάσει (26)Δεν υφίσταται τέτοια υποχρέωση αν μεταβιβασθεί από τον κληρονόμο σε εργολάβο σε εκτέλεση όρων εργολαβικών προσυμφώνου. (26)Οι ενότητες Β, Γ, Δ και Ε καταργούνται (26) ήτοι:Β) Γεωργικές απαλλαγέςΓ) Πρόσθετα αφορολόγητα γεωργώνΔ) Ειδικές απαλλαγές αγροτών Ε) Πρόσθετες υποχρεώσεις νέων αγροτώνΉτοι: καταργούνται όλες οι γεωργικές απαλλαγέςΕιδική μείωση κληρονομιών στρατιωτικού που απεβίωσε κατά τον πόλεμο (άρθρο 27)Το υπόλοιπο της κληρονομικής μερίδας που μένει μετά τις ως άνω εκπτώσεις υποβάλλεται σε φόρο που υπολογίζεται με βάση το άρθρο 29. (άρθρο 28)ΙΑ) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΦΟΡΟΥ (29)1. Κατάταξη φορολογουμένου σε κατηγορίες και φορολογικές κλίμακες Οι δικαιούχοι της κτήσης ανάλογα με την συγγενική σχέση τους προς τον κληρονομούμενο, κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες. Στην Α’ Κατηγορία υπάγονταια) Ο σύζυγος του κληρονομουμένουβ) Πρόσωπο που έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με τον κληρονομούμενο προ διετίας του θανάτουγ) Κατιόντες πρώτου βαθμού (τέκνα)δ) Κατιόντες εξ αίματος δευτέρου βαθμού (εγγόνια)ε) Οι ανιόντες εξ αίματος πρώτου βαθμού (γονείς) Στην Β’ Κατηγορία υπάγονταια) Κατιόντες εξ’ αίματος τρίτου βαθμού και επομένων βαθμών (δισέγγονα)β) Ανιόντες εξ’ αίματος δευτέρου και επόμενων βαθμών (παππούδες, γιαγιάδες)γ) Τα εκούσια ή δικαστικά αναγνωρισθέντα τέκνα έναντι των ανιόντων του πατέρα που τα αναγνώρισε δ) Οι κατιόντες του αναγνωρισθέντος έναντι του αναγνωρίσαντος και των ανιόντων αυτούε) Οι αδελφοί αμφιθαλείς ή ετεροθαλείς στ) Οι συγγενείς εξ αίματος βαθμού εκ πλαγίου (ανίψια)ζ) Οι πατριοί, μητριέςη) Τα τέκνα από προηγούμενο γάμο του συζύγουθ) Τα τέκνα εξ’ αγχιστείας (γαμπροί, νύφες)ι) Οι ανιόντες εξ αγχιστείας (πεθεροί, πεθερές)Στην Γ’ κατηγορία υπάγονται Οι λοιποί συγγενείς και οι εξωτικοί. Ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. μπορεί να αμφισβητήσει την υιοθεσία αν διαπιστωθεί ότι έγινε με πρόθεση φοροδιαφυγής.Η σχολάζουσα κληρονομιά φορολογείται με την Γ’ κλίμακα2. Η αιτία θανάτου κτήση των κάθε φύσεως περιουσιακών στοιχείων υπόκειται σε φόρο με τις πιο κάτω κλίμακες (ακίνητα, μετοχές, χρήματα, λοιπά κινητά) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α’ Κλιμάκια (σε ευρώ) Συντελεστής κλιμακίου (%) Φόρος Κλιμακίου (σε ευρώ) Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ) Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ) 150.000 --- --- 150.000 --- 150.000 1 1.500 300.000 1.500 300.000 5 15.000 600.00 16.500 Υπερβάλλον 10 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β’ Κλιμάκια (σε ευρώ) Συντελεστής κλιμακίου (%) Φόρος Κλιμακίου (σε ευρώ) Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ) Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ) 30.000 --- --- 30.000 --- 70.000 5 3.500 100.000 3.500 200.000 10 20.000 300.000 23.500 Υπερβάλλον 20 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Γ’ Κλιμάκια (σε ευρώ) Συντελεστής κλιμακίου (%) Φόρος Κλιμακίου (σε ευρώ) Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ) Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ) 6.000 --- --- 6.000 --- 66.000 20 13.200 72.000 13.200 195.000 30 58.500 267.000 71.700 Υπερβάλλον 40 Συνυπολογίζονται δωρεές, γονικές παροχές από τον κληρονομουμένον στον ίδιο κληρονόμο. 3. Μειώσεις1. Ανάπηρος άνω του 67% έχει έκπτωση 10%2. Ανάπηρος που έχει και αφορολόγητο πρώτης κατοικίας πληρώνει τον μικρότερο φόρο που προκύπτει από την έκπτωση της μιας απαλλαγής. 3. Χρηματικά ποσά που κληρονομούν Ν.Π.ΔΔ., Δήμοι – Κοινότητες, Εκκλησίες και τα μη κερδοσκοπικά Ν.Π. φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 0,5%. (βλέπε άρθρο 25 παρ. 3)Η αιτία θανάτου κτήση άλλων περιουσιακών στοιχείων από τα ως άνω πρόσωπα φορολογούνται με 0,5% .Για τα περιουσιακά στοιχεία στα οποία ο φόρος υπολογίζεται αυτοτελώς δεν συνυπολογίζονται προγενέστερες δωρεές και γονικές παροχές του κληρονομούμενου. 4. Υπολογισμός φόρου σε περίπτωση αποποίησης Σε περίπτωση αποποίησης της κληρονομιάς αυτός που καθίσταται δικαιούχος της κτήσης από την αιτία αυτή οφείλει τον φόρο που θα κατέβαλε ο αποποιηθείς κατά την επαγωγή σε αυτόν, εφ’ όσον αυτός είναι μεγαλύτερος. ΙΒ) ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥΣυνυπολογιζόμενων δωρεών, Γονικών παροχών και προικών Φόρου αλλοδαπής Μείωση φόρου διαδοχικών μεταβιβάσεων δεν γίνεται από 13.12.2007. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΔΩΡΕΩΝ – ΓΟΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝΌπως ισχύει με το Ν.3842/2010 από 23.4.2010Α) ΓΕΝΙΚΑ (34) 1. Θεωρείται δωρεά κάθε παροχή, παραχώρηση ή μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων χωρίς αντάλλαγμα έστω και αν δεν καταρτίστηκε έγγραφο.Η δωρεά για αγορά ή ανέγερση οικοδομής για πρώτη κατοικία από 23.4.2010 φορολογείται (καταργήθηκε η απαλλαγή με το άρθρο 25 Ν.3842/2010.Στην παράγραφο 2 του άρθρου 34 αναφέρεται λεπτομερώς τι άλλο θεωρείται δωρεά για την επιβολή φόρου. 2. Άτυπη δωρεά (34 παρ. 3)Παρ. 3 Ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. μπορεί να χαρακτηρίσει ως δωρεά ολικά ή μερικά κάθε παραχώρηση περιουσίας που γίνεται εικονικά με τον τύπο σύμβασης αλλά υποκρύπτει δωρεάΠαρ. 4 Σε περίπτωση αγοράς ακινήτου, ανέγερσης οικοδομής από πρόσωπο που δεν αποδεικνύει την οικονομική του δυνατότητα ως αξία δωρεάς για την επιβολή του φόρου άτυπης δωρεάς λαμβάνεται η μεγαλύτερη μεταξύ αντικειμενικής και τιμήματος για την περίπτωση αγοράς ακινήτου δια ανέγερση οικοδομής ή μεγαλύτερης μεταξύ αντικειμενικής και κόστους κατασκευής.Παρ. 5 Σε περίπτωση ανέγερσης οικοδομής από έγγαμο ή ενήλικο άγαμο ως πρώτης κατοικίας μέχρι του ποσού που αναγνωρίζεται η έκπτωση του φόρου (στεγαστικές ανάγκες) δεν επιβάλλεται φόρος δωρεάς. Η παρ. 5 καταργήθηκε από 23.4.2010 με το άρθρο 25 παρ. 21 του Ν.3842/2010 και επομένως για τις δωρεές και γονικές παροχές που γίνονται για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας φορολογούνται αυτοτελώς ως δωρεές. ΠΟΛ.1006/17.1.2011Σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 1 του Ν.3899/2011 απαλλάσσονται από του φόρου δωρεές ή φονικές παροχές, χρηματικών ποσών που συνιστώνται αποκλειστικά για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας από ενήλικου για τις οποίες η δαπάνη που πραγματοποιείται από 17.12.2010 έως 31.12.2012 και δεν λαμβάνεται ως τεκμήριο. Το μη απαλλασσόμενο ποσό θεωρείται δωρεά και φορολογείται αυτοτελώς. 3. Κτήση αιτία γονικής παροχής (34 Β)Είναι η παροχή περιουσίας στο τέκνο από οποιονδήποτε γονέα του για δημιουργία και διατήρηση της οικονομικής αυτοτέλειας και για την έναρξη ή εξακολούθηση επαγγέλματος μέχρι το ποσό που δεν υπερβαίνει το μέτρο που επιβάλλουν σε περιστάσεις. 4. Περιουσία που υποβάλλεται σε φόρο (35)α) Η κείμενη στην Ελλάδαβ) Η κείμενη στην αλλοδαπή κινητή Έλληνα υπηκόου που δωρίζεταιγ) Η κείμενη στην αλλοδαπή κινητή γενικός περιουσία αλλοδαπού υπηκόου που δωρίζεται σε κάτοικο Ελλάδος.δ) Η κινητή περιουσία που παραδίδεται υπό τους ανιόντες στους κατιόντες πριν τον θάνατό του με βάση σύμβασης Νέμηση.Στην κτήση αιτία δωρεάς συνυπολογίζονται προγενέστερες δωρεές και γονικές παροχές εφ’ όσον η φορολογική υποχρέωση γι’ αυτές γεννήθηκε σε χρόνο που το δικαίωμα του Δημοσίου δεν είχε παραγραφεί. Για τον υπολογισμό των κτήσεων αυτών λαμβάνεται υπ’ όψιν η αξία που είχε υπαχθεί σε φόρο κατά τον χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης. (36) 5. Υπόχρεοι στον φόρο είναι ο δωρεοδόχος ή το τέκνο (38)Αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την παραλαβή της δήλωσης είναι της κατοικίας του δωρητή (87)Προθεσμία υποβολής της δήλωσης δωρεάς πριν την κατάρτιση του συμβολαίου, και σε άτυπη δωρεά μέσα σε 6 μήνες από την παράδοση του αντικειμένου της δωρεάς στον δωρητή (86) 6. Χρόνος γένεσης φορολογικής υποχρέωσης (39)Η φορολογική υποχρέωση γεννιέται κατά τον χρόνο της σύνταξης του εγγράφου της δωρεάς ή της γονικής παροχής.Αν δεν συνταχθεί συμβόλαιο η φορολογική υποχρέωση γεννιέται κατά τον χρόνο της παράδοσης. Το άρθρο 40 αναφέρει περιπτώσεις μετάθεσης της φορολογικής υποχρέωσης ήτοι:α) κατά τον χρόνο πλήρωσης της αίρεσηςβ) λήξης της επιδικίας Το άρθρο 41 αναφέρει πως προσδιορίζεται η αξία των αντικειμένων της φορολογίας. (Εφαρμόζονται οι διατάξεις της φορολογίας κληρονομιών και μεταβίβαση ακινήτων) Περιπτώσεις Ακύρωση και ανάκλησης δωρεών και γονικών παροχών (βλέπε στο άρθρο 42). Β) ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟ ΔΩΡΕΑΣ, ΓΟΝΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ 1. Απαλλαγή πρώτης κατοικίας σε γονική παροχή (43 Α)(σε δωρεά δεν προβλέπεται)α) κατοικία δεν υπόκεινται σε φόρο ποσό μέχρι 200.000 για κάθε άγαμο ενήλικο δικαιούχοβ) μέχρι 250.000 για έγγαμο δικαιούχο και προσαυξάνεται κατά 25.000 για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα αυτού και 30.000 για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα.Β) Οικόπεδο: Δεν υπόκειται σε φόρο μέχρι 50.000όσο για άγαμο, 100.000 για έγγαμο προσαυξανόμενο κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα αυτών και 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα.Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια έκαστον έως 20 μ2, εφ’ όσον βρίσκονται στην ίδια οικοδομή και αποκτώνται ταυτόχρονα. Εάν ο δικαιούχος είναι κύριας κατοικίας ή οικοπέδου και μεταβίβασε με επαχθή ή χαρισματική αιτία την επικαρπία το εμβαδόν της οποίας πληρούσε τις στεγαστικές ανάγκες δεν παρέχεται απαλλαγή πριν την παρέλευση 5 ετών. Προϋπόθεση απαλλαγής βλέπε στην φορολογία κληρονομιών.Καταργήθηκε η απαλλαγή από τα τεκμήρια, γονικής παροχης χρημάτων που γίνονται για αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας. Με τον Ν.3899/10 άρθρο 8 που ψηφίστηκε στην Βουλή την 14.12.2010 ανεστάλη για μια τριετία η εφαρμογή της κατάργησης της απαλλαγής από το πόθεν έσχες χρηματικού ποσού δωρεάς ή γονικής παροχής για αγορά (πρώτης κατοικίας) μέχρι 200.000 ευρώ. Επομένως μέχρι 31.12.2012 σε αγορά πρώτης κατοικίας ή γονικής παροχής με μετρητά του πατέρα προς το μη έχοντα εισόδημα τέκνο δεν πάει στα τεκμήρια. 2. Ειδικές περιπτώσεις δωρεών (43 Β) α) Αυτοτελής φορολογία 0,5% σε δωρεές μετά την αφαίρεση αφορολογήτου 1.000 ευρώ κατ’ έτος εφ’ όσον δικαιούχοι είναι Ν.Π.Δ.Δ. Δήμοι, Ιεροί Ναοί, Μονές, Πανάγιος Τάφος μόνη είναι Πατριαρχείο και ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας.β) Τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Ν.Π. που επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς.Απαλλάσσονται από το φόρο δωρεάς και την υποβολή δήλωσης αα) οι δωρεές από ανώνυμους δωρητές για φιλανθρωπικούς σκοπούς ββ) οι δωρεές των κάθε φύσεως περιουσιακών στοιχείων που καταρτίζονται μεταξύ εκκλησιαστικών προσώπων. γ) Λοιπές απαλλαγές.Απαλλάσσονται από τον φόρο οι δωρεέςα) προς το Δημόσιο και σε αλλοδαπούς με τον όρο αμοιβαιότηταςβ) τα βοηθήματα που καταβάλλονται από ασφαλιστικά ταμεία λόγω θανάτου του ασφαλισμένου Γ) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΔΩΡΕΑΣ (44)1. Το υπόλοιπο της περιουσίας, πλην των χρηματικών ποσών, που αποκτάται αιτία δωρεάς ή γονικής παροχής, το οποίο απομένει μετά την αφαίρεση των εκπτώσεων και απαλλαγών που προβλέπονται στα άρθρα 41 και 43, υποβάλλεται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται πάνω στις κλίμακες φορολογίας κληρονομιών .Από το φόρο που προκύπτει εκπίπτει: α) ο φόρος που αναλογεί στις προγενέστερες δωρεές, γονικές παροχές ή προίκες, που συνυπολογίζονται σύμφωνα με το άρθρο 36, με ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 31 και β) ο φόρος που αποδεδειγμένα καταβλήθηκε ή οριστικά και τελεσίδικα βεβαιώθηκε στην αλλοδαπή για τις δωρεές και γονικές παροχές κινητών που έγιναν εκεί, με ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 32.2. Δωρεές σε συγγενείςΗ αιτία δωρεάς ή γονικής παροχής κτήση χρηματικών ποσών υπόκειται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται αυτοτελώς με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στην Α` κατηγορία, με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%), προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στη Β` κατηγορία και με συντελεστή σαράντα τοις εκατό (40%), προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στη Γ` κατηγορία.3. Δωρεές σε κατοίκους μικρών νησιώνΟ φόρος που προκύπτει για γονική παροχή ακινήτων που βρίσκονται σε νησιά με πληθυσμό, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, μειώνεται κατά σαράντα τοις εκατό (40%), εφόσον το τέκνο είναι μόνιμος κάτοικος των νησιών αυτών. Η φορολογική αυτή μείωση παρέχεται για γονικές παροχές που συνιστώνται μέχρι τις 18.2.2017.4. Σύνταξη ιδιωτικού ή συμβολαιογραφικού εγγράφου σε μεταβίβαση μετοχών ή εταιρικών μεριδίων, κ.λπ. Για την αιτία δωρεάς ή γονικής παροχής μεταβίβαση εισηγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών, ομολογιών, ιδρυτικών και λοιπών γενικά τίτλων των εμπορικών εταιρειών, δημοσίων χρεογράφων ή άλλων τέτοιας φύσης αξιών, καθώς και μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών και λοιπών τίτλων κινητών αξιών, εταιρικών μερίδων ή μεριδίων, ποσοστών συμμετοχής σε κοινωνία αστικού δικαίου, που ασκεί επιχείρηση ή επάγγελμα, και συνεταιριστικών μερίδων απαιτείται η σύνταξη ιδιωτικού εγγράφου, το οποίο συνυποβάλλεται με την οικεία δήλωση, ή συμβολαιογραφικού εγγράφου.»