Τα κλιμάκια θα είναι τριμελή, ενώ η δαπάνη για τη λειτουργία τους θα καθοριστεί με νεότερη απόφαση. Θα έχουν τη δυνατότητα ελέγχων σε επιχειρήσεις και θα επιβάλλουν πρόστιμα όπου διαπιστώνονται παραβάσεις. Οι έλεγχοι θα εστιάζονται σε περιοχές όπου δραστηριοποιούνται επιχειρήσεις του τουριστικού ή του επισιτιστικού κλάδου, όπως επίσης και σε περιοχές όπου τα υποκαταστήματα του ΙΚΑ βρίσκονται σε αναστολή λειτουργίας, λόγω αναδιοργάνωσης, άρα οι έλεγχοι δεν πραγματοποιούνται. Η έδρα των κλιμακίων θα είναι τα Περιφερειακά υποκαταστήματα του ΙΚΑ. Οι υπάλληλοι που θα συμμετέχουν στα Ειδικά Κλιμάκια καλούνται να υποβάλλουν σχετικό αίτημα στη Διεύθυνση Διοικητικού Προσωπικού του Ιδρύματος. Η επιλογή πραγματοποιείται από τη Διεύθυνση Ασφάλισης−Εσόδων με κριτήρια την υπηρεσιακή επάρκεια και την ενασχόλησή τους με ελεγκτικό έργο.
Οι υπάλληλοι ανήκουν στις κατηγορίες Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΠΕ), Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (TE) και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΔΕ) κάθε κλάδου και προέρχονται από το σύνολο των μονάδων και υπηρεσιών του ΙΚΑ.
Οι συμμετέχοντες στα κλιμάκια υπάλληλοι αναπτύσσουν ελεγκτικό έργο στο σύνολο των γεωγραφικών περιοχών της χώρας, πλην της γεωγραφικής περιοχής
που υπάγεται το Υποκατάστημα ΙΚΑ στο οποίο υπηρετούν. Αλλαγές στη σύνθεση των Κλιμακίων και στον ορισμό των Συντονιστών επιτρέπονται μόνο με απόφαση του Διοικητή του ΙΚΑ.
Για τη διασφάλιση της εύρυθμης και αποτελεσματικής λειτουργίας των Ειδικών Κλιμακίων ο προγραμματισμός των προληπτικών ελέγχων, η διαχείριση των καταγγελιών, η παρακολούθηση του έργου των Ειδικών Κλιμακίων και γενικότερα ο συντονισμός τους ανατίθεται με απόφαση του Διοικητή του ΙΚΑ, σε Συντονιστές.
Ο συντονιστής υποβάλλει προς τη Διεύθυνση Ασφάλισης−Εσόδων μηνιαία έκθεση ποιοτικής και ποσοτικής αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των διενεργηθέντων
ελέγχων στην οποία διατυπώνονται τυχόν προτάσεις για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ελεγκτικής δράσης των κλιμακίων.
Το Έργο των Ειδικών Κλιμακίων Ελέγχου είναι:
* Η διενέργεια επιτόπιων ελέγχων σε κοινές επιχειρήσεις και οικοδομοτεχνικά έργα για τη διαπίστωση της υποβολής και τήρησης, ορθής ή μη, των Εντύπων Ε3
(αναγγελία πρόσληψης) και Ε4 (πίνακας προσωπικού).
* Η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων που επιφέρουν οι παραβάσεις των υποχρεώσεων των εργοδοτών όπου αυτές διαπιστώνονται κατά τον έλεγχο των κλιμακίων. Οι Πράξεις Επιβολής Προστίμων που συντάσσονται, εκδίδονται από τον Διευθυντή του αρμοδίου Υποκαταστήματος στην ασφαλιστική περιοχή του οποίου λειτουργούν οι ελεγχθείσες επιχειρήσεις.
*Στο πλαίσιο της αποστολής τους τα Ειδικά Κλιμάκια Ελέγχου διενεργούν ελέγχους, είτε αυτεπάγγελτα, είτε μετά από υπηρεσιακή αναφορά ή εντολή. Το έργο ασκείται παράλληλα και ανεξάρτητα από τις λοιπές υπηρεσίες.
Στην υπουργική απόφαση καθορίζεται ο τρόπος διενέργειας των ελέγχων ως εξής:
* Τον πλήρη σχεδιασμό και την κεντρική διαχείριση του ελεγκτικού έργου αναλαμβάνει Ειδική Ομάδα που συγκροτείται στη Διεύθυνση Ασφάλισης−Εσόδων,
η οποία συντονίζεται από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης και αναφέρεται στη Διοίκηση του Ιδρύματος. Στην Ομάδα συμμετέχουν, εκτός του Προϊσταμένου
της Διεύθυνσης οι Προϊστάμενοι των Τμημάτων Ελέγχου Κοινών Επιχειρήσεων και Σχεδιασμού και Συντονισμού Ελέγχων της Διεύθυνσης Ασφάλισης−Εσόδων και οι
υπάλληλοι των αντίστοιχων τμημάτων. Το Τμήμα Σχεδιασμού και Συντονισμού Ελέγχων θα παρακολουθεί την εκτέλεση των ελέγχων που θα επιλεγούν καθώς και τα αποτελέσματα αυτών με ειδική αναφορά που θα παραλαμβάνει από τα Ειδικά Κλιμάκια.
* Σε μηνιαία βάση το Τμήμα θα ενημερώνει το Γραφείο Διοικητή και τον αρμόδιο Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με στατιστικά στοιχεία και θα αξιολογεί τα αποτελέσματα των ελέγχων.
Τα αποτελέσματα που θα προκύπτουν από την ανωτέρω διαδικασία υπόκεινται στη συνέχεια σε ποιοτική και ποσοτική αξιολόγηση από την προαναφερόμενη
Ειδική Ομάδα.
* Η γεωγραφική περιοχή ανάπτυξης της ελεγκτικής δράσης των κλιμακίων καθώς και οι προς έλεγχο επιχειρήσεις καθορίζονται από τον συντονιστή των κλιμακίων
σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Ασφάλισης−Εσόδων του ΙΚΑ.
Oι γεωγραφικές περιοχές διενέργειας των ελέγχων καθορίζονται με βάση κριτήρια επικινδυνότητας όπως ενδεικτικά είναι τα εξής:
α) Περιοχές με ένταση απασχόλησης στα τουριστικά και επισιτιστικά επαγγέλματα.
β) Περιοχές όπου λόγω της διοικητικής αναδιοργάνωσης των Υπηρεσιών του Ιδρύματος δεν λειτουργούν πλέον ελεγκτικές υπηρεσίες του ΙΚΑ (Ασφαλιστικές Περιοχές Παραρτημάτων και Υποκαταστημάτων που τελούν υπό καθεστώς αναστολής λειτουργίας).
γ) Ασφαλιστικές Περιοχές Υποκαταστημάτων για τα οποία παρατηρείται υστέρηση στην καταβολή τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών σε σχέση με τα έτη 2011−2013.
* Τα συνεργεία ελέγχου συγκροτούνται από 3 τουλάχιστον υπαλλήλους προς διασφάλιση της αρτιότητας των ελέγχων.
* Στις περιπτώσεις σύμπτωσης ταυτόχρονου ελέγχου, εντός της ίδιας ημέρας, των Ειδικών Κλιμακίων και άλλης υπηρεσίας του ΙΚΑ ή άλλης υπηρεσίας στον
ίδιο ελεγχόμενο και για το ίδιο αντικείμενο προηγείται η Υπηρεσία που επιλήφθηκε πρώτη του ελέγχου.
* Τα Ειδικά Κλιμάκια δύναται να διενεργούν ελέγχους καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ώρου και καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας.