«Πολλές από τις προτάσεις που υιοθετεί ο ΣΕΒ στην πρώτη ετήσια έκθεση επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που μας παρέδωσε σήμερα, θα βρουν τη θέση τους στο νέο επιχειρησιακό πρόγραμμα (2014-2020) του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης» δήλωσε ο υπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την παρουσίαση της πρώτης ετήσιας έκθεσης του ΣΕΒ, για την κατάσταση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος της χώρας, από τον πρόεδρο του ΣΕΒ, Δημήτρη Δασκαλόπουλο, και την παρουσία του υπουργού Ανάπτυξης, Κωστή Χατζηδάκη, και της υφυπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Εύης Χριστοφιλοπούλου.
Σημειώνεται ότι στην έκθεση, που συγκεντρώνει σημαντικά ρυθμιστικά και διοικητικά εμπόδια, τα οποία καθηλώνουν την επιχειρηματικότητα, αποτυπώνει και αξιολογεί τις πρόσφατες προσπάθειες μεταρρύθμισης, διατυπώνονται συγκεκριμένες προτάσεις, με κυριότερη αυτή της ανάθεσης, στον ιδιωτικό τομέα, εργασιών, που σήμερα γίνονται από το Δημόσιο.
«Η προσπάθεια να βγούμε από τον λαβύρινθο της γραφειοκρατίας δεν είναι εύκολη, αλλά έχουμε μόνο μία επιλογή: να πετύχουμε». Αυτό τόνισε ο Κωστής Χατζηδάκης και πρόσθεσε: «Έχουμε υιοθετήσει, το τελευταίο διάστημα, μία σειρά από μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες που τείνουν σε μια μικρότερη παρέμβαση του κράτους, σε μία απελευθέρωση των αγορών. Τελευταίο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρωτοβουλία που παρουσίασε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο νόμος - πλαίσιο για την απλούστευση των αδειοδοτήσεων. Μια παρέμβαση σφαιρική, συνολική, που αφορά σε κάθε τύπο αδειοδότησης και σε κάθε τύπο επιχείρησης».
Επίσης, ο υπουργός Ανάπτυξης επισήμανε: «Τα δόγματα και τα στερεότυπα του παρελθόντος πρέπει να ξεπεραστούν. Ας το καταλάβουμε μια και καλή. Δεν μπορούν να υπάρξουν εργαζόμενοι χωρίς εργοδότες. Η Ελλάδα πρέπει να γίνει φιλική στην επιχειρηματικότητα και γίνεται βήμα - βήμα. Με μια δέσμευση από την πλευρά μας ότι θα συνεχίσουμε την προσπάθεια, που ξεκινήσαμε. Δεν είναι προσπάθεια για κάποιο κόμμα, είναι προσπάθεια για τις οικογένειές μας, είναι προσπάθεια για το μέλλον, είναι προσπάθεια για την Ελλάδα».
Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης θα παραλάβει από τον ΟΟΣΑ την ολοκληρωμένη έκθεση για τη μείωση των διοικητικών βαρών σε 13 τομείς της επιχειρηματικής δραστηριότητας. «Επίσης, την επόμενη εβδομάδα θα παρουσιάσουμε και θα θέσουμε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο που έχει εκπονήσει το υπουργείογια την επιλογή των γενικών διευθυντών, διευθυντών και τμηματαρχών στη δημόσια διοίκηση. Ένα νομοσχέδιο - τομή στον τρόπο επιλογής προϊσταμένων, μια τομή που δίνει έμφαση όχι μόνο στα αντικειμενικά κριτήρια αλλά στην ανάγκη να μπορούμε να ταιριάζουμε τις προϋποθέσεις των συγκεκριμένων θέσεων με τις ικανότητες των υποψηφίων» είπε.
Ο κ. Δασκαλόπουλος δήλωσε ότι «ο εκσυγχρονισμός του κράτους είναι η βασική προϋπόθεση για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και την παραγωγική ανασυγκρότηση της κοινωνίας. Η βιώσιμη έξοδος από την κρίση προς την ανάκαμψη, επιτάσσει τη ριζική αναδιάταξη του κράτους: αναδιάταξη θεσμική, οργανωτική και λειτουργική. Τα τελευταία χρόνια, και μάλιστα τον τελευταίο καιρό, προωθούνται πολλαπλές απόπειρες μετασχηματισμού του κράτους. Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση».
Τέλος, ο πρόεδρος του ΣΕΒ επισήμανε ότι «το ζητούμενο είναι η δραστική απλούστευση του θεσμικού πλαισίου και των κανόνων, στους οποίους υπόκεινται οι επιχειρήσεις και του τρόπου εφαρμογής τους από το κράτος. Η ενίσχυση της υγιούς επιχειρηματικότητας αποτελεί ένα ισχυρό δευτερογενές πλεόνασμα για το κοινωνικό και το δημόσιο συμφέρον».
Η έκθεση του ΣΕΒ
Υπερβαίνει τα 10 δισ. δολάρια το ετήσιο κόστος της γραφειοκρατίας, με στοιχεία του 2005 που περιλαμβάνονται στην έκθεση του ΣΕΒ για το επιχειρηματικό περιβάλλον η οποία παραδόθηκε σήμερα στους υπουργούς Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κ. Μητσοτάκη και Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκη. Όπως αναφέρεται σχετικά, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των (τότε) 17 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το ρυθμιστικό βάρος να ανέρχεται το 2005 στο 4,4 % του ΑΕΠ ή 10,6 δισ. δολάρια.
Η έκθεση του ΣΕΒ εντοπίζει τα μεγαλύτερα γραφειοκρατικά εμπόδια κατά σειρά στους τομείς: εγκατάσταση/αδειοδότηση επιχειρήσεων, χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, φορολογία, δικαιοσύνη, αναπτυξιακά κίνητρα και δημόσιες συμβάσεις. Αντίθετα οι τομείς στους οποίους εντοπίζονται τα λιγότερα εμπόδια είναι: εισαγωγές/εξαγωγές, υποχρεώσεις δημοσιότητας, προδιαγραφές-πιστοποιήσεις, εταιρικό δίκαιο, εργασιακές σχέσεις, έλεγχος-εποπτεία και έρευνα-καινοτομία.
Ως πιο αποτελεσματικότερη κατηγορία φορέα αξιολογούνται τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), με σημαντική διαφορά από τις επόμενες δύο κατηγορίες (Τελωνεία και Ρυθμιστικές Αρχές), ενώ ως λιγότερο αποτελεσματικοί φορείς αξιολογούνται οι Πολεοδομίες και ακολουθούν οι Δήμοι και η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και οι υπηρεσίες της κεντρικής κυβέρνησης.
Η έκθεση του ΣΕΒ περιλαμβάνει χαρακτηριστικές περιπτώσεις γραφειοκρατικών υπερβολών και των συνεπειών τους. Για παράδειγμα:
-Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, την 31η Μαρτίου 2013 εκκρεμούσαν 29.319 υποθέσεις στο Συμβούλιο της Επικρατείας, 332.809 στα Διοικητικά Πρωτοδικεία (από τις οποίες οι 82.449 αφορούν σε φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις), 37.226 υποθέσεις στο Διοικητικό Εφετείο και 30.365 υποθέσεις δημοσιονομικού ενδιαφέροντος στο Ελεγκτικό Συνέδριο.
-Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας μιας δημόσιας σύμβασης απαιτείται χρόνος 230 ημερών, ο 2ος μεγαλύτερος χρόνος στην ΕΕ των 27 χωρίς να υπολογίζεται ο χρόνος προκήρυξης και προετοιμασίας του διαγωνισμού. Ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 108 ημέρες.
-Καταγράφονται καθυστερήσεις 1 - 1,5 έτους στις διαδικασίες εκκαθάρισης στις περιπτώσεις εισαγωγών αγαθών, που προορίζονται για εξαγωγή ή ενδοκοινοτική παράδοση.
-Ισχύει υποχρέωση πολλαπλών υποβολών μέχρι και 72 διαφορετικών δελτίων στοιχείων για τις επιχειρήσεις του κλάδου της μεταποίησης, με επικαλυπτόμενο περιεχόμενο σε διαφορετικές δημόσιες υπηρεσίες.
-Ρυθμιστικός πληθωρισμός: μεταξύ 1975-2005 παρήχθησαν 171.500 ρυθμίσεις ή σχεδόν 20 ρυθμίσεις την ώρα: 3.430 νόμοι, 20.580 προεδρικά διατάγματα, 114905 υπουργικές αποφάσεις, 24.010 αποφάσεις περιφερειών, 8575 αποφάσεις δημοτικών αρχών. Η πλειονότητα των νομοθετικών ρυθμίσεων τροποποιεί προγενέστερες ρυθμίσεις, με πλέον αντιπροσωπευτική την περιοχή της φορολογικής νομοθεσίας, όπου ψηφίζονται νέες ρυθμίσεις τουλάχιστον μια φορά κάθε έτος. Επιπλέον, για τους μεγάλους μεταρρυθμιστικούς νόμους εκδίδεται, κατά μέσο όρο, μόνο το 45% των προβλεπόμενων εξουσιοδοτικών διατάξεων, απαραίτητων για να λειτουργήσουν οι πρόνοιες της πρωτογενούς νομοθέτησης.
Ο ΣΕΒ επισημαίνει τέλος ότι οι ρυθμίσεις για απλούστευση / επιτάχυνση των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης (ο σχετικός νόμος ψηφίστηκε το 2011) δεν εφαρμόζονται στην πράξη καθώς ο χρόνος που απαιτείται είναι τριπλάσιος ή και πενταπλάσιος από αυτόν που προβλέπει ο νόμος. Συγκεκριμένα, για την κατηγορία περιβαλλοντικών επιπτώσεων Α1 (στην οποία κατατάσσονται τα έργα και οι δραστηριότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον), ο συνολικός μέσος χρόνος απόκλισης από το θεσμικό πλαίσιο αποτελεί το 84% του συνόλου χρόνου (674 ημέρες) έκδοσης νέας Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ)- καθυστέρηση πενταπλάσια της θεσμοθετημένης προθεσμίας. Αντίστοιχα, στην κατηγορία περιβαλλοντικών επιπτώσεων Α2 (έργα και δραστηριότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον), ο συνολικός μέσος χρόνος απόκλισης από το θεσμικό πλαίσιο ανέρχεται στο 77% του συνολικού χρόνου (275 ημέρες) έκδοσης νέας ΑΕΠΟ - καθυστέρηση τριπλάσια της θεσμοθετημένης προθεσμίας.
Οι προτάσεις του ΣΕΒ
Την ανάθεση στον ιδιωτικό τομέα εργασιών που σήμερα γίνονται από το Δημόσιο, δηλαδή την περαιτέρω αξιοποίηση του λεγόμενου outsourcing, προτείνει ο ΣΕΒ στην κυβέρνηση, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα των υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις.
Η πρόταση περιλαμβάνεται στο Επιχειρησιακό Σχέδιο Μεταρρυθμίσεων, που πρότεινε σήμερα ο πρόεδρος του ΣΕΒ Δημ. Δασκαλόπουλος σε συνάντηση με τους υπουργούς Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυριάκο Μητσοτάκη και Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη.
Στόχος του Σχεδίου είναι η απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου, που διέπει τη λειτουργία των επιχειρήσεων, η οποία, σύμφωνα με το ΣΕΒ, πρέπει να επικεντρωθεί σε πέντε τομείς: Αδειοδότηση, Χωροταξία, Φορολογία, Ταχύτητα Απονομής Δικαιοσύνης, Συστήματα Κρατικού Ελέγχου & Εποπτείας.
Το σχέδιο που προτείνει ο ΣΕΒ περιλαμβάνει αλλαγές σε οκτώ άξονες, οι οποίοι έχουν ως εξής:
1. Επικέντρωση των πόρων της Δημόσιας Διοίκησης (κοινοτικών και εθνικών) στη μεταρρύθμιση των πέντε συγκεκριμένων τομέων.
2. Αξιολόγηση και επαναπροσδιορισμός (όπου απαιτείται) των αρμοδιοτήτων και των σχέσεων μεταξύ των επιπέδων διακυβέρνησης για τους παραπάνω τομείς.
3. Ριζική αναδιοργάνωση του μοντέλου παροχής δημόσιων υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις, μέσω της αξιοποίησης της εξωτερικής ανάθεσης (outsourcing) για την παροχή υπηρεσιών και προμηθειών στον δημόσιο τομέα, με σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο σύναψης συμβάσεων και δεσμευτικά πρωτόκολλα παροχής των υπηρεσιών και διασφάλισης του περιεχομένου της συνεργασίας.
4. Αναδιοργάνωση του συστήματος Δημόσιων Διαβουλεύσεων μεταξύ δημόσιας διοίκησης και επιχειρηματικής κοινότητας. Προσαρμογή της διαβούλευσης ανάλογα με το αντικείμενο της νομοθέτησης, τις απαιτήσεις σε γνώση και εξειδίκευση, το μέγεθος των επιπτώσεων, κλπ και ανάδειξη της στοχευμένης διαβούλευσης σε βασικό προσδιοριστικό παράγοντα της νομοθέτησης.
5. Εγκαθίδρυση νέου συστήματος και διαδικασιών για την έγκυρη ανάλυση των επιπτώσεων στην ανταγωνιστικότητα και τον ανταγωνισμό των βασικών μέτρων που λαμβάνονται με νομοθετήματα ή διοικητικές πράξεις.
6. Επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό της Δημόσιας Διοίκησης με έμφαση στην ανάπτυξη διευθυντικών στελεχών με εξειδίκευση σε θέματα επιχειρηματικότητας, ανταγωνιστικότητας, διεθνών αγορών, επενδύσεων, καινοτομίας καθώς και σε θέματα που άπτονται βασικών παραγωγικών τομέων της οικονομίας όπως η ενέργεια, τα τρόφιμα, οι τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, κλπ, σε συνεργασία με την επιχειρηματική κοινότητα.
7. Δημιουργία αυτοτελούς επιτελικού μηχανισμού για την τεχνοκρατική υποστήριξη του Κυβερνητικού Συμβουλίου Μεταρρύθμισης, με τη συμμετοχή της επιχειρηματικής κοινότητας. Επιλογή Συμβούλων Αξιολόγησης στους παραπάνω τομείς, από χώρες με σύγχρονα συστήματα διοίκησης, με αναφορά στον πρωθυπουργό.
8. Ευρύ επικοινωνιακό πρόγραμμα για την προστιθέμενη αξία της διασφάλισης φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος στη χώρα, στη βάση διεθνών benchmarking.
Σύμφωνα με την πρόταση, η χρηματοδότηση του έργου μπορεί να ενταχθεί στο νέο ΕΣΠΑ, ούτως ώστε να εξασφαλισθεί και ο οριζόντιος συντονισμός για την υλοποίησή του.