Η γνωμάτευση βασίστηκε σε αυτοψία που διενήργησαν κοινά κλιμάκια του ΚΕΕΛΠΝΟ και της Διεύθυνσης Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας σε 16 κέντρα φιλοξενίας προσφύγων το διάστημα από 4 Ιουλίου έως 8 Ιουλίου. Οπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες του ΚΕΕΛΠΝΟ, η στέγαση των προσφύγων γίνεται είτε σε πρώην στρατόπεδα είτε σε αποθήκες. Σε όλα τα κέντρα υπάρχει συνοστισμός σε ενιαίους χώρους εκατοντάδων ανθρώπων, με έλλειψη εξαερισμού, με συσσώρευση απορριμμάτων και αποβλήτων, κακές συνθήκες υγιεινής, ανεπάρκεια στη χορήγηση πόσιμου νερού και κυμαινόμενη ποιότητα και ποσότητα τροφίμων.
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του ΚΕΕΛΠΝΟ καθηγητή Κοινωνικής Ιατρικής στο ΑΠΘ Ανδρέα Μπένο, ο οποίος συνέταξε τη γνωμάτευση, μεγάλο πρόβλημα είναι επίσης ότι σχεδόν όλα τα κέντρα φιλοξενίας βρίσκονται σε πολύ κοντινή ακτίνα από μεγάλες εστίες αναπαραγωγής κουνουπιών, με αποτέλεσμα την έκθεση των προσφύγων σε μεταδιδόμενα νοσήματα.
Η αυτοψία έγινε μόνο σε κέντρα της Κεντρικής Μακεδονίας, ωστόσο η εκτίμηση είναι ότι η κατάσταση είναι παρόμοια σε όλη τη χώρα. Οπως τονίζει ο κ. Μπένος στην «Καθημερινή», «γίνονται μεγάλες προσπάθειες από τις Αρχές, υπάρχουν χημικές τουαλέτες, αλλά η κατάσταση είναι αδιέξοδη. Θεωρούμε ότι για λόγους δημόσιας Υγείας πρέπει να αποφασιστεί το κλείσιμο των κέντρων φιλοξενίας. Πρέπει σταδιακά να κλείσουν τα κέντρα φιλοξενίας και να δούμε πώς θα διανεμηθεί αυτός ο πληθυσμός σε πόλεις ανά τη χώρα». Σύμφωνα άλλωστε με τη γνωμοδότηση, «με δεδομένο το διεθνές πολιτικό πλαίσιο στο προσφυγικό, είναι σαφές ότι είναι ανώφελο και επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία να αντιμετωπίζεται αυτό ως “κρίση ολίγων μηνών”».
«Προς το παρόν δεν έχει καταγραφεί κάποιο σοβαρό περιστατικό δημόσιας Υγείας στα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων. Αλλά δεν πρέπει να το δημιουργήσουμε εμείς με τις συνθήκες διαβίωσης στα κέντρα αυτά», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Ανδρέας Μπένος αντιπρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ, καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής στο ΑΠΘ. Μας πληροφορεί ότι στο ΚΕΕΛΠΝΟ από τα μέσα Μαΐου λειτουργεί ένα σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης σε σημεία φροντίδας υγείας προσφύγων/μεταναστών με καθημερινή συλλογή δεδομένων για επιλεγμένα σύνδρομα υγείας. Τα συχνότερα περιστατικά αφορούν λοιμώξεις του αναπνευστικού, γαστρεντερίτιδα και πολύ λιγότερο τα εξανθήματα με πυρετό και η υποψία ψώρας.