Dikaiologitika.gr | ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Ο ναός εντοπίστηκε φέτος σε κεντρικό σημείο του ιερού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος, στα ανατολικά της σύγχρονης Αμαρύνθου, όπου το 2017, στο πλαίσιο πενταετούς ανασκαφικού προγράμματος συνεργασίας (2015-2019) μεταξύ της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ευβοίας και της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα, έγινε δυνατή η ταύτιση του αρχαιολογικού χώρου στη θέση Παλαιοεκκλησιές/ Παλαιοχώρια με το σημαντικότερο ιερό της Εύβοιας (ιερό Αμαρυσίας Αρτέμιδος), το οποίο αναφέρεται σε διάφορες αρχαίες πηγές.

Όπως πληροφορεί με ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο υστεροαρχαϊκός ναός εντοπίστηκε κατά τη φετινή ανασκαφική περίοδο, που έλαβε χώρα το διάστημα από 20-7-2020 έως 28-8-2020, στο πλαίσιο νέου πενταετούς προγράμματος (2020-2024) αρχαιολογικής έρευνας, υπό τη διεύθυνση της αρχαιολόγου Αμαλίας Καραπασχαλίδου και με επικεφαλής, από πλευράς της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής, τον Karl Reber, διευθυντή της Σχολής, και τη συμμετοχή μικρού αριθμού Ελλήνων και Ελβετών φοιτητών, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού.

Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, πρόκειται για κτίριο διαστάσεων 10×30 μ. με μία κιονοστοιχία στον κεντρικό άξονα, από το οποίο σώζεται το συμπαγές θεμέλιο, στο εσωτερικό του οποίου βρέθηκε τοίχος προγενέστερης φάσης και εσχάρα με ίχνη φωτιάς. Κατά το τελευταίο τέταρτο του 6ου αι. πΧ, σε επαφή με τα θεμέλια του κτιρίου, εναποτέθηκαν αναθήματα του 7ου και 6ου αι. πΧ και συγκεκριμένα μελανόμορφα αγγεία (όπως ένας αμφορέας με παράσταση Μέδουσας), πήλινα ειδώλια, σφραγιδόλιθοι σε σχήμα σκαραβαίου και ειδώλια από φαγεντιανή, εισηγμένα από την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και αγγεία τοπικής παραγωγής όπως πρόχοι με ψηλό λαιμό και υδρίσκες, όμοιου τύπου με αγγεία που έχουν βρεθεί σε μεγάλο αριθμό στις ανασκαφές των αρχαϊκών χώρων λατρείας γυναικείων θεοτήτων στην Ερέτρια.

Τα εν λόγω ευρήματα τεκμηριώνουν τη συμμετοχή του ιερού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος στις θρησκευτικές πρακτικές των Ερετριέων και των Ευβοέων γενικότερα, καθώς και τις εμπορικές σχέσεις της περιοχής της Αμαρύνθου με την Ανατολική Μεσόγειο.

Επίσης, εντός του απαλλοτριωμένου χώρου, ολοκληρώθηκε η ανασκαφή της μεγάλης υστεροκλασικής-ελληνιστικής στοάς. Το μνημειακού χαρακτήρα κτίριο, με 27 δωρικούς κίονες στην πρόσοψή του, έχει μήκος 69 μ. και περιέβαλλε το ιερό προς τα ανατολικά. Στα βόρεια, μια στοά και μία σειρά από τρία κτίρια μικρών διαστάσεων οριοθετούσαν το τέμενος.

Όπως πληροφορεί η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, πρόκειται ίσως για «θησαυρούς» ή ναΐσκους, που παρουσιάζουν κάτοψη παρόμοια με ανάλογα κτίρια σε άλλα μεγάλα ελληνικά ιερά. Από την έρευνα στα κτίρια δεν υπήρξαν ευρήματα, που θα μπορούσαν να προσδιορίσουν τη χρήση τους, εκτός από ένα θραύσμα μαρμάρινης βάσης αγάλματος με αναθηματική επιγραφή, όπου εμφανίζεται η αρχή του ονόματος της Αρτέμιδος.

Το ένα από αυτά τα κτίρια καταστράφηκε από τη δημιουργία ασβεστοκάμινου κατά τα μεσαιωνικά, πιθανόν, χρόνια. Δυτικά της στοάς εντοπίστηκε ένα παλαιότερο κτίριο, του 7ου αι. πΧ, ορθογώνιας κάτοψης μήκους 38 μ. Το κτίριο αυτό λειτουργούσε πιθανότατα ως μνημειώδης είσοδος στο ιερό από τα ανατολικά, αλλά πιθανόν και για λατρευτικές πρακτικές. Η ίδια ανακοίνωση αναφέρεται επίσης στα νέα θραύσματα ενσφράγιστων κεραμίδων με το όνομα της Αρτέμιδος, που εντοπίστηκαν φέτος και είναι όμοια με αυτά που βρέθηκαν το 2017 και επέτρεψαν τότε την ταύτιση του ιερού.

Η ανασκαφική περίοδος που μόλις ολοκληρώθηκε ήταν η πρώτη ενός νέου πενταετούς προγράμματος. Τα επόμενα χρόνια η έρευνα θα επικεντρωθεί στην εξεύρεση των αρχικών φάσεων της λατρείας στο σημαντικό αυτό ιερό της Εύβοιας. Η έρευνα πεδίου συνδυάζεται με ειδικές αναλύσεις όπως η μικρομορφολογική δειγματοληψία και οι αρχαιοβοτανικές μελέτες, σε συνεργασία με το εργαστήριο Wiener της Αμερικάνικης Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.

Υπεύθυνοι αρχαιολόγοι στο πεδίο είναι από πλευράς ΕΦΑ Ευβοίας, η Όλγα Κυριαζή και από πλευράς Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής, ο Tobias Krapf. *Εικ. Αεροφωτογραφία του χώρου ανασκαφής και του λόφου Παλαιοεκκλησιές στην Αμάρυνθο

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ