Αγεωγράφητοι οι Sunday Times: «Η Αμφίπολη βρίσκεται κοντά στα σύνορα με τη Μακεδονία»
Χθεσινό φύλλο της ιστορικής βρετανικής εφημερίδας αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στο κράτος των Σκοπίων, σαν «Μακεδονία» - Τι γράφει η ανταποκρίτρια της εφημερίδας από την Αθήνα, Ανθή Καρασάββα
Μία ακόμη ευκαιρία να διδάξουν μια «νεωτερική» γεωγραφία των Βαλκανίων βρήκαν οι Sunday Times. Σε δημοσίευμα σχετικά με τις τελευταίες ειδήσεις περί την ανασκαφή της Αμφίπολης, η βρετανική εφημερίδα στο χθεσινό της φύλλο αναφέρεται, όχι μόνο στα αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά και στη σημασία τους για τις σχέσεις Ελλάδας-Σκοπίων. Αναφέρεται, δε, στο κράτος των Σκοπίων, σαν «Μακεδονία».
Συγκεκριμένα, η ανταποκρίτρια της ιστορικής βρετανικής εφημερίδας από την Αθήνα, Ανθή Καρασάββα, γράφει ότι «τα υπολείμματα [του νεκρού] αποκαλύφθηκαν νωρίτερα κατά τον τρέχοντα μήνα [Νοέμβριο], μέσα σε μια θολωτή κατασκευή η οποία σχημάτιζε έναν από τους ιερούς θαλάμους εντός ενός τεράστιου τάφου, περίπου 375 μίλια [603,5 χλμ] βόρεια των Αθηνών, κοντά στα σύνορα με τη Μακεδονία».
Το σύντομο άρθρο (1/4 της -μεγάλου μεγέθους- σελίδας) έχει τίτλο «Τάφος που ανακαλύφθηκε στην καρδιά της γης του Αλεξάνδρου κάνει τους Έλληνες να 'τρώγονται' από αγωνία [has Greeks agog]». Από το κείμενο της κυρίας Καρασάββα σταχυολογούμε μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
» Το ταφικό μνημείο, θαμμένο κάτω από τους αμμώδεις λόφους [sic] του Καστά, έχει παρουσιαστεί από τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ ενώ τον έχουν επισκεφτεί διασημότητες [sic] και προσωπικότητες της δημόσιας ζωής, όπως ο Αντώνης Σαμαράς, ο πρωθυπουργός, ο οποίος προφανώς ενθουσιάστηκε στην προοπτική να δώσει δημοσιότητα σε κάποια καλά νέα καθώς πασχίζει να ανοικοδομήσει την ισοπεδωμένη οικονομία της χώρας».
» Ο Μέγας Αλέξανδρος χρησιμοποίησε την περιοχή ως βάση από την οποία ξεκίνησε στρατιωτικές επιχειρήσεις, νικώντας τους Πέρσες, εισβάλλοντας στην Ασία και την Αίγυπτο και δημιουργώντας μία από τις μεγαλύτερες αυτοκρατορίες του αρχαίου κόσμου. Ωστόσο, από τη στιγμή που εμφανίστηκε στο προσκήνιο η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου έχει γίνει αντικείμενο διαμφισβήτησης ανάμεσα στις δύο χώρες».
» Η αποκάλυψη των υπολειμμάτων ήρθε μετά από την επιβεβαίωση, τον προηγούμενο μήνα, ότι οστά που είχαν βρεθεί σε μια άλλη ανασκαφή, 40 μίλια [64,5 χλμ] μακριά ανήκουν στον πατέρα του Αλεξάνδρου, τον Φίλιππο Β' -ένα εύρημα το οποίο άρπαξε αμέσως η κυβέρνηση προκειμένου να αντικρούσει τους ισχυρισμούς της Μακεδονίας ότι ο Αλέξανδρος είναι κομμάτι της δικής της ιστορίας και όχι της ελληνικής».
Η Ανθή Καρασάββα κλείνει το άρθρο της για την Αμφίπολη παραθέτοντας τη δήλωση του κ. Χρήστου Κεχαγιά, καθηγητή κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών: «[Το μνημείο της Αμφίπολης] αναζωογονεί τις ελπίδες των Ελλήνων, οι οποίοι πιστεύουν ότι, παρά τον σκληρό τους αγώνα για να επιβιώσουν, υπάρχει ένα ιερό δισκοπότηρο που θα τους επανασυνδέσει με μια περίοδο δόξας και δύναμης».
Ως έγκριτη και αντικειμενική εφημερίδα, οι Sunday Times του Λονδίνου, ίσως θα έπρεπε να ενημερώσουν το κοινό τους για ένα άλλο γεγονός που σχετίζεται με την Αμφίπολη και που αποκαλύφθηκε το Σάββατο, κατά την παρουσίαση των δεδομένων της ανασκαφής στην Αθήνα: Την «ελγινείων» διαστάσεων, θρασεία και αδιάντροπη απόπειρα ενός βρετανικού εκστρατευτικού σώματος του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου να αρπάξει 1.000 αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη, μαζί με το θεόρατο άγαλμα του Λέοντα, από τη γη της Αμφίπολης.
Πιθανώς θα ενδιέφερε τους Βρετανούς αναγνώστες να μάθουν ότι, εάν τα εχθρικά πυρά δεν βύθιζαν τις φορτωμένες με τα αρχαία μάρμαρα αγγλικές φορτηγίδες, κάποιο από τα μουσεία του Λονδίνου θα ήταν σημαντικά πιο πλούσιο σε -κλεμμένους- ελληνικούς θησαυρούς.
Στην φωτογραφία φαίνονται τμήματα των οστών που εξέχουν από το έδαφος, ενώ ο σκελετός δεν είναι "απείραχτος", καθώς όπως εξήγησαν οι αρμόδιοι, οι τυμβωρύχοι είχαν επέμβει ακόμα και εκεί.
Όπως αναφέρθηκε κατά την παρουσίαση του Σαββάτου, έχουν βρεθεί το κρανίο, η γνάθος, οστά των χεριών και των ποδιών, καθώς και τα οστά της λεκάνης που όμως είναι θρυμματισμένα.
Μυστήριο με τα χαραγμένα ονόματα στην Αμφίπολη
Μελάνθιος, Ζίπας, Δούλης, Δίζας είναι μερικά από τα ονόματα προσώπων με ελληνική ή θρακική προέλευση που υπάρχουν χαραγμένα σε δεκάδες αρχιτεκτονικά μέλη που βρέθηκαν διάσπαρτα σε Αμφίπολη και Λιθότοπο και, όπως προέκυψε από την έρευνα, προέρχονται από τον επίμαχο ταφικό τύμβο έξω από τη Μεσολακκία.
Το ύψος των γραμμάτων κυμαίνεται από 4 έως 10 εκατ. και συνήθως αυτά καλύπτουν ολόκληρο ή το μεγαλύτερο μέρος του μαρμάρινου δόμου που είναι χαραγμένα. Χαράγματα υπάρχουν και στις προσόψεις των γείσων.
Η περιοχή από τον Στρυμόνα ως το Νέστο θεωρούνταν στην αρχαιότητα μέρος της Θράκης έως της προσάρτησή της στο Βασίλειο της Μακεδονίας από τον Φίλιππο Β’. Όπως αναφέρει ο Μπακαλάκης, μπορεί η περιοχή της Θράκης να εξελληνίστηκε τον 4ο π. Χ. αιώνα, όπως όμως προκύπτει από τις επιτύμβιες κυρίως επιγραφές, οι Θράκες διατήρησαν τις ντόπιες ονομασίες τους, διανθισμένες στη συνέχεια ενίοτε με ελληνικές ή λατινικές.
Πλέον, στα αναπάντητα ερωτήματα που καλείται να απαντήσει η αρχαιολογική έρευνα για τον τύμβο Καστά έρχεται να προστεθεί και αυτό με τα χαράγματα και τις ονομασίες στα μαρμάρινα μέλη που βρέθηκαν μέσα και έξω από τον Στρυμόνα. Πότε, ποιοι και για ποιον λόγο χάραξαν τα ονόματά τους στο θασίτικο μάρμαρο; Είχαν σχέση με το νεκρό του τύμβου ή απλώς θέλησαν να αφήσουν το "στίγμα" τους στην αιωνιότητα; Επίσης, χάραξαν τα ονόματά τους αφού τα μαρμάρινα μέλη απομακρύνθηκαν, μαζί με το Λέοντα, από το λόφο Καστά;
Μετά τις αποκαλύψεις για την Αμφίπολη το ενδιαφέρον στους ανθρωπολόγους
Υπενθυμίζεται ότι ο σκελετός είχε "πειραχθεί" από τους τυμβωρύχους, όμως έχουν βρεθεί το κρανίο, η γνάθος, οστά των χεριών και των ποδιών, καθώς και τα οστά της λεκάνης που όμως είναι θρυμματισμένα.
"Κάντε υπομονή θα μας πουν οι ανθρωπολόγοι, σε ονόματα δεν αναφερόμαστε", είπε η κ. Περιστέρη κατά τη διάρκεια των επιστημονικών ανακοινώσεων για τις ανασκαφικές εργασίες, στον Τύμβο Καστά, στην Αμφίπολη που έγινε το μεσημέρι του Σαββάτου, στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Στο θέμα παρενέβη και η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟΑ, Λίνα Μενδώνη, η οποία, αν και τόνισε ότι δεν είχε σκοπό να μιλήσει, ωστόσο, λόγω των ερωτήσεων που συνεχώς επανέρχονταν στο θέμα του σκελετού ο οποίος βρέθηκε στον τρίτο θάλαμο του ταφικού μνημείου, έδωσε τις εξής πληροφορίες:
"Όπως αναφέραμε σε σχετικό δελτίο Τύπου, ο σκελετός βρέθηκε αποσπασματικά εντός και εκτός του ταφικού ορύγματος. Το κρανίο βρέθηκε σε κάποια απόσταση από το όρυγμα, ακριβώς απέξω από αυτό εντοπίστηκε η κάτω γνάθος και μέσα στο όρυγμα βρέθηκε το μεγαλύτερο μέρος του σκελετικού υλικού, που αν παρατηρήσει κανείς τα οστά βλέπει ότι έχει και τα μεγάλα κόκαλα των ποδιών και τα κόκαλα των χεριών, πλευρά και μέλη της σπονδυλικής στήλης, καθώς και τη λεκάνη, η οποία από την πτώση των άνω λίθων είναι σε πολύ αποσπασματική κατάσταση, ώστε να μην επιτρέπει στους αρχαιολόγους να πουν αν είναι ανδρική ή γυναικεία".
Αναφερόμενη, δε, στις δηλώσεις που είχε κάνει προηγουμένως η κ. Περιστέρη ότι αφαιρέθηκαν μαζί με τα οστά χώματα, αυτό, όπως είπε, έγινε "για τον πολύ απλό λόγο ότι αν το σύγχρονο γενετικό υλικό, δηλαδή τα χέρια αρχαιολόγων, εργατών κλπ., άγγιζαν το αρχαίο, αυτομάτως θα εξαφάνιζαν ή θα διατάραζαν πληροφορίες τις οποίες μπορεί να έχει διασώσει η γη".