Την Κυριακή 31 Μαρτίου περίπου 61 εκατομμύρια ψηφοφόροι θα προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν δημάρχους σε 81 τουρκικές πόλεις και δήμους. Οι εκλογές αυτές είναι ιστορικές ειδικά για ένα άτομο: τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος μίλησε για την «τελευταία εκλογή» του, πριν παραδώσει τα «σκήπτρα» του στην επόμενη γενιά.
Το Σύνταγμα της Τουρκίας υποχρεώνει τον Ερντογάν να παραιτηθεί σε τέσσερα χρόνια λόγω περιορισμών της θητείας.
Όμως, ένας έμπιστος του Ερντογάν στο τουρκικό κοινοβούλιο, ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Μπεκίρ Μποζντάγ, έχει προχωρήσει εδώ και καιρό σε μια συνταγματική τροποποίηση που θα επέτρεπε στον αρχηγό του κράτους να θέσει υποψηφιότητα για μια ακόμα θητεία. Και ο υπερεθνικιστής σύμμαχος του προέδρου Ντεβλέτ Μπαχτσελί παρακάλεσε δημόσια τον Ερντογάν, λέγοντάς του: «Δεν μπορείτε να αφήσετε το τουρκικό έθνος μόνο του!».
Το ΑΚΡ του Ερντογάν αντιμετωπίζει τον Εκρέμ Ιμάμογλου. Η πολιτική σταδιοδρομία του Ερντογάν απέκτησε δυναμική όταν εξελέγη δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης το 1994. Αλλά και εκεί το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) υπέστη μεγάλη ήττα στις τοπικές εκλογές του 2019. Φέτος, ελπίζει να εξαφανίσει αυτή την αμηχανία. Πριν από μερικές εβδομάδες, ο Ερντογάν έκανε λόγο για «πέντε χαμένα χρόνια».
Το 2019, μια ενωμένη αντιπολίτευση πέτυχε μια ιστορική νίκη μετά από 25 χρόνια και κατάφερε να πάρει πίσω 11 πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, από το AKP. Πολλοί παράγοντες ήταν υπεύθυνοι για την ήττα του κυβερνώντος κόμματος, αλλά ένα άτομο ξεχώρισε ιδιαίτερα: ο Εκρέμ Ιμάμογλου από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), ο οποίος εξελέγη δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης.
Η επανεκλογή ή η ήττα του στις 31 Μαρτίου θα μπορούσε να καθορίσει το μέλλον της Τουρκίας. Εάν κερδίσει ο Ιμάμογλου, οι πιθανότητές του να είναι υποψήφιος πρόεδρος το 2028 θα αυξηθούν σημαντικά, προέβλεψε ο Μπερκ Έσεν, πολιτικός αναλυτής από το Πανεπιστήμιο Σαμπαντσί της Κωνσταντινούπολης.
«Κατά τη γνώμη μου, ο Ιμάμογλου είναι ο καλύτερος δυνατός υποψήφιος της αντιπολίτευσης εάν πρόκειται να ηττηθεί η μηχανή εξουσίας του Ερντογάν», είπε. Ο Έσεν πρόσθεσε ότι ο Ιμάμογλου έχει τα απαραίτητα προσόντα για να συγκεντρώσει την πλειοψηφία.
«Μπορεί να κερδίσει τις ψήφους πολύ διαφορετικών πληθυσμιακών ομάδων. Έχει τη δυνατότητα να προσεγγίσει συντηρητικούς, αριστερούς, Κούρδους και ακόμη και ψηφοφόρους του Ερντογάν», είπε. Επισήμανε επίσης ότι ο Ιμάμογλου τοποθετούσε τον εαυτό του ως άμεσο αντίπαλο του προέδρου στην προεκλογική εκστρατεία. «Ο Ιμάμογλου χρησιμοποιεί αυτές τις εκλογές για να επιτεθεί ευθέως στον Ερντογάν», είπε.
Σύμφωνα με έρευνα του τουρκικού ερευνητικού ινστιτούτου ORC, υπάρχουν μόνο 1,2 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ του Ιμάμογλου και του υποψηφίου του AKP Μουράτ Κουρούμ στην Κωνσταντινούπολη.
Η δουλειά του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης είναι υψίστης σημασίας για τη χώρα συνολικά: το ένα πέμπτο του τουρκικού πληθυσμού ζει στη μητροπολιτική περιοχή της Κωνσταντινούπολης και οι μισές εξαγωγές της Τουρκίας καθώς και το 56% των εισαγωγών της περνούν από τη μεγαλούπολη.
Στις προεδρικές εκλογές του 2023, η αντιπολίτευση πρότεινε έναν κοινό υποψήφιο για να αντιμετωπίσει τον Ερντογάν, αλλά απέτυχε. Αυτή τη φορά, τα τρία μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης, το CHP, το εθνικιστικό Καλό Κόμμα (IYI) και το φιλοκουρδικό DEM, παρουσιάζουν όλα τους δικούς τους υποψηφίους. Ο Έσεν εξήγησε ότι το μέτωπο της ενωμένης αντιπολίτευσης κατέρρευσε μετά τη νίκη Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές του 2023, οδηγώντας σε απώλεια εμπιστοσύνης μεταξύ των ψηφοφόρων.
Ο Ερντογάν εξελέγη δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης το 1994, παρά το γεγονός ότι είχε λάβει μόνο περίπου το 25% των ψήφων. Οι τέσσερις αντίπαλοί του είχαν συγκεντρώσει 22%, 20%, 15% και 12%.
Ο Ερντογάν θέλει «να απαλλαγεί από πιθανούς αντιπάλους του 2028»
Αυτές οι εκλογές θα δείξουν, προς «ποια κατεύθυνση θα μπορούσε να αναπτυχθεί το αυταρχικό σύστημα στην Τουρκία τα επόμενα χρόνια», είπε ο πολιτικός αναλυτής. «Ο Ερντογάν θέλει να χρησιμοποιήσει αυτές τις εκλογές για να αποδυναμώσει ή να απαλλαγεί εντελώς από πιθανούς αντιπάλους του 2028», είπε.
«Εάν τα καταφέρει, η τουρκική αντιπολίτευση θα είναι ακόμη λιγότερο σε θέση να ανταγωνιστεί από ό,τι είναι σήμερα. Η κατάσταση ίσως δεν συγκρίνεται με τη Ρωσία αλλά με τη Βενεζουέλα: εκεί γίνονται τακτικά εκλογές, αλλά η αντιπολίτευση δεν έχει καμία πιθανότητα να κερδίσει. Γι' αυτό οι εκλογές είναι τόσο σημαντικές για την τουρκική αντιπολίτευση».