Για λόγους που είναι εκ πρώτης όψεως δυσανάγνωστοι, οι αγορές επιμένουν να βλέπουν μισογεμάτο το ποτήρι της ελληνικής ανάκαμψης και να λύνουν αισιόδοξα τους πολιτικούς γρίφους που εκπέμπουν η κυβέρνηση, η Τράπεζα της Ελλάδος και οι δανειστές.
Ενώ το συνέδριο του Economist στο Λαγονήσι έδωσε την ευκαιρία να επιβεβαιωθεί η αποστασιοποίηση του ΔΝΤ από την απόφαση του Eurogroup στις 15/6 και να γεννηθούν αμφιβολίες για τις αντοχές της συμφωνίας, οι λίγοι πλην επίμονοι «παίκτες» των ελληνικών ομολόγων επιμένουν να πιέζουν προς τα κάτω τις αποδόσεις τους, κυρίως στα διετή ομόλογα που έπεσαν κάτω του 4%, υποδεικνύοντας ένα ελκυστικό σενάριο δοκιμαστικής εξόδου στις αγορές. Και μάλιστα, αντίστροφα από την ευρύτερη τάση ανόδου στις αποδόσεις των ευρωπαϊκών ομολόγων, η οποία προαναγγέλλει την αντίστροφη μέτρηση για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Το φαινόμενο γίνεται πιο παράδοξο αν συσχετιστεί με τα μηνύματα που έστειλαν αυτή την εβδομάδα μερικοί βασικοί παίκτες της ελληνικής περιπέτειας:
- Ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, τόσο με την παρέμβασή του στο συνέδριο του Economist όσο και σε συνεντεύξεις του, επέμεινε ότι θα ήταν συνετό να γίνει η πρώτη έκδοση ομολόγων πριν το τέλος του προγράμματος. Συνέστησε προσεκτικό σχεδιασμό και επιλογή timing και επανέλαβε την ερμηνεία Σόιμπλε για την απόφαση του Eurogroup ως συνέχεια «της γενναιόδωρης δήλωσης του Μαΐου 2016». Η ερμηνεία αυτή δεν έχει κανένα «τυράκι» για τους κερδοσκόπους των αγορών ομολόγων. Αντίθετα, η υπόδειξη του Ρέγκλινγκ ότι ναι μεν τα μέτρα τελείωσαν, αλλά «οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να συνεχιστούν και μετά το 2018» ηχεί ως προειδοποίηση ότι η επιτήρηση θα συνεχιστεί με κάποια μορφή.
- Αμφιλεγόμενο είναι και το μήνυμα που έστειλε ο πρωθυπουργός για το πότε και πώς θα βγει η Ελλάδα στις αγορές δανεισμού.:«… δε θα βγει τώρα στις αγορές προστατευμένη σε μια υγειονομική ζώνη για επικοινωνιακούς και μόνο λόγους. Θα βγει με το σπαθί της και με όρους βιώσιμης προοπτική» και «δε θα αναζητήσει σε έναν χρόνο από σήμερα, το καλοκαίρι του 2018, πιστωτική γραμμή στήριξης με νέες δεσμεύσεις, δηλαδή ένα κεκαλυμμένο νέο μνημόνιο», αλλά «θα βγει καθαρά και με τις δυνάμεις της». Η αναφορά του πρωθυπουργού στην πιστωτική γραμμή στήριξης, μια εναλλακτική λύση που δίνει πράγματι ο ESM για χώρες της Ευρωζώνης αποκλεισμένες από τις αγορές, προκαλεί εντύπωση, όταν είναι γνωστό ότι από το δάνειο των 86 δισ. του τρίτου Μνημονίου, ποσό άνω των 30 δισ. θα μείνει αχρησιμοποίητο. Γεννάται το ερώτημα αν η ιδέα που έσπευσε ο πρωθυπουργός να αποκλείσει, ενώπιον ενός κοινού επενδυτικού- επιχειρηματικού, προέρχεται τελικά από την ίδια την ηγεσία του ESM.
- Αυτό το ενδεχόμενο έρχεται να διασταυρωθεί με την εκτίμηση που περιέλαβε στην έκθεσή του ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γ. Στουρνάρας. Παρότι η έκθεση κινείται σε ασυνήθιστα αισιόδοξους τόνους και χειροκροτεί τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια της κυβέρνησης, ταυτόχρονα προειδοποιεί ότι η παράταση της εκκρεμότητας στη συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος «εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους και προοιωνίζεται την ανάγκη νέας χρηματοδοτικής συνδρομής μετά το 2018, κάτι που απεύχονται τόσο η Ελλάδα όσο και οι εταίροι». Η σαφής αναφορά Στουρνάρα στην «ασυνέπεια» των δανειστών δεν είναι άσχετη με την κατηγορηματική απάντηση του Μ. Ντράγκι στις αρχές αυτής της εβδομάδας ότι «χωρίς συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, είναι αδύνατη η έκθεση βιωσιμότητας και, συνακόλουθα, η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο QE».
Προφανώς, κανένας από τους προαναφερθέντες πολιτικούς γρίφους δεν πρόκειται να λυθεί κατακαλόκαιρο, ούτε πριν από τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Πιθανότατα μάλιστα το ΔΝΤ θα προσθέσει τον δικό του γρίφο στις 27 Ιουλίου, όταν θα κληθεί να εγκρίνει την «stand by χρηματοδότηση», αλλά με ασαφή εκτίμηση βιωσιμότητας χρέους ή και χωρίς αυτήν. Όμως οι αγορές και τα επενδυτικά κεφάλαια, που ψάχνουν να σωθούν από την άμπωτι του φθηνού χρήματος και αναζητούν εναλλακτικές κερδοσκοπικές λύσεις, προσπαθούν να επιβάλλουν τη δική τους υπεραισιόδοξη οπτική. Γιατί; Γιατί τα πετυχημένα και επικερδή πειράματα με τα εταιρικά ομόλογα των λίγων ελληνικών ομίλων που το τόλμησαν τους άνοιξαν την όρεξη για κάτι μεγαλύτερο. Έστω κι αν έχει κάτι από φούσκα προσδοκίας…