Σύμφωνα με τον κ. Βαρουφάκη στην εισήγηση του για το νομοσχέδιο αναφέρει ότι την 28 Απριλίου του 2015, στην συνάντηση του στο Υπουργείο Οικονομικών με τον Ελβετό υπουργό Dr. Jacques de Watterville και τον Υπουργό Επικρατείας κ. Παναγιώτη Νικολούδη, αποφασίστηκε η συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ελβετίας, η οποία θα κορυφωθεί με κοινό πολιτικό ανακοινωθέν των δύο υπουργών οικονομικών.
Το κοινό ανακοινωθέν θα αφορά την συμφωνία των δύο χωρών ότι:
(Α) Το ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών θα καταθέσει σχέδιο νόμου, ή σχετική τροπολογία σε φορολογικό νομοσχέδιο, που θα προβλέπει Συμφωνία Εθελοντικής Αποκάλυψης (Voluntary Disclosure Agreement) στο πλαίσιο της οποίας οι έλληνες πολίτες που έχουν καταθέσεις στο εξωτερικό θα μπορούν να τις νομιμοποιήσουν (χωρίς την υποχρέωση να τις επαναπατρίσουν) χρησιμοποιώντας διαδικτυακή εφαρμογή στην οποία θα δηλώνουν τις καταθέσεις αυτές, θα καταβάλουν φόρο με έναν συγκεκριμένο συντελεστή και θα λαμβάνουν ένα «κωδικό τακτοποίησης» για το ποσό το οποίο δήλωσαν. Για το ποσό αυτό το ελληνικό κράτος θα τους εξασφαλίζει την μη δίωξη για φοροδιαφυγή αλλά όχι για άλλα ποινικά αδικήματα.
(Β) Η Ελβετική κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα μεριμνήσει ώστε οι ελβετικές τράπεζες να αποστείλουν επιστολή στους έλληνες πολίτες (οι οποίοι διατηρούν λογαριασμούς σε αυτές) με την οποία θα τους πληροφορούν για την σύναψη της Συμφωνίας Εθελοντικής Αποκάλυψης (Voluntary Disclosure Agreement) με τις ελληνικές αρχές και θα τους ζητούν να προσκομίσουν, εντός του 2015, τον «κωδικό τακτοποίησης» (βλ. Α πιο πάνω) (ή άλλο πιστοποιητικό από τις ελληνικές φορολογικές αρχές) που αφορά τις καταθέσεις τους. Η εν λόγω επιστολή θα καθιστά σαφές ότι, σε περίπτωση που τα εν λόγω δικαιολογητικά (κωδικός τακτοποίησης ή άλλο πιστοποιητικό από ελληνική ΔΟΥ) δεν προσκομιστεί, ο τραπεζικός λογαριασμός θα κλείσει.
Από το 2017 η Ελβετική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να αποκαλύπτει στις φορολογικές αρχές κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλήρη στοιχεία για τις καταθέσεις των πολιτών τους στην Ελβετία.
Το κοινό συμφέρον Ελλάδας (καθώς και άλλων κρατών-μελών της ΕΕ) και Ελβετίας είναι να μην «αποδημήσουν», προ του 2017, καταθέσεις πολιτών της ΕΕ προς φορολογικούς «παραδείσους» της Καραϊβικής ή της Ασίας. Μια τέτοια μεταφορά θα ζημίωνε τόσο τις ελβετικές τράπεζες όσο και το ελληνικό κράτος (καθώς η πιθανότητα φορολόγησης αυτών των ποσών, μετά την μεταφορά τους σε φορολογικούς «παραδείσους» της Καραϊβικής ή της Ασίας, θα μειωνόταν).
Για να μην συμβεί αυτό, το Υπουργείο Οικονομικών συμφώνησε στην σύναψη της Συμφωνίας Εθελοντικής Αποκάλυψης (Voluntary Disclosure Agreement) με την κυβέρνηση της Ελβετίας με στόχο να δώσει κίνητρα στους έλληνες πολίτες να νομιμοποιήσουν τις καταθέσεις τους, καταβάλλοντας φόρο για αυτές άμεσα, ηλεκτρονικά, και μη γραφειοκρατικά.
Τα ζητούμενα, που καθιστά την παρούσα διαβούλευση χρήσιμη σύμφωνα με τον κ. Βαρουφάκη είναι δύο:
1. Ποιος θα πρέπει να είναι ο συντελεστής φορολόγησης στο πλαίσιο της Συμφωνίας Εθελοντικής Αποκάλυψης (Voluntary Disclosure Agreement);
Το πρόβλημα έχει ως εξής: Αν ο φορολογικός συντελεστής είναι υψηλός, τότε υπάρχει ο κίνδυνος οι καταθέσεις στην Ελβετία να αποδημήσουν άμεσα για φορολογικούς «παραδείσους» της Καραϊβικής ή της Ασίας με σημαντική απώλεια δημοσίων εσόδων για το ελληνικό κράτος (επί πλέον, μπορεί η Ελβετική κυβέρνηση, φοβούμενη αυτή την «φυγή», να μην συναινέσει στην Συμφωνία Εθελοντικής Αποκάλυψης). Από την άλλη, αν ο συντελεστής είναι χαμηλός, προσβάλλεται το δημόσιο περί δικαίου αίσθημα.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν αυτό το δίλημμα (καθώς και τους συντελεστές που επέλεξαν άλλες χώρες, π.χ. η Ιταλία, στο πλαίσιο της δικής τους Συμφωνίας Εθελοντικής Αποκάλυψης), το Υπουργείο Οικονομικών προτείνει ο συντελεστής φορολόγησης να κυμανθεί στο 15%.
2. Πρέπει μια αντίστοιχη διαδικασία νομιμοποίησης/αποκάλυψης μη δηλωθέντων ποσών να ισχύσει και για τις καταθέσεις στις εγχώριες τράπεζες; Κι αν ναι, με ποιον συντελεστή φορολόγησης;
Η άποψη του Υπουργείου Οικονομικών είναι ότι, για λόγους ισονομίας, πρέπει και στην περίπτωση των εγχώριων καταθέσεων να υπάρξει μια ανάλογη πρόβλεψη και μη γραφειοκρατική διαδικασία, όχι όμως με τον ίδιο συντελεστή. Στην περίπτωση των εγχώριων καταθέσεων, που οι φορολογικές αρχές ελέγχουν συστηματικά σήμερα, προτείνουμε φορολογικό συντελεστή 30%.
Τα σχόλια πολιτών και ενδιαφερομένων φορέων θα μας είναι ιδιαίτερα χρήσιμα τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες στην διάρκεια των οποίων θα ολοκληρωθεί η νομοπαρασκευαστική διαδικασία.
Οι διατάξεις του νομοσχέδιου
Πρόγραμμα Εθελοντικής Αποκάλυψης Κεφαλαίων και Επενδύσεων και Φορολογικής Συμμόρφωσης
1. Φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας μπορούν να δηλώσουν έως τις …./ εντός ………… από τη δημοσίευση του παρόντος, κεφάλαια ή/και επενδύσεις οι οποίες βρίσκονται στην αλλοδαπή και για τις οποίες συνέτρεχε είτε υποχρέωση δήλωσής τους είτε υποχρέωση καταβολής φόρου σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, εφόσον καταβάλουν φόρο με συντελεστή δεκαπέντε τοις εκατό (15%) υπολογιζόμενο επί της αξίας των κεφαλαίων ή/και των επενδύσεων που δηλώνουν.
Για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου αυτής, τα κεφάλαια ή/και οι επενδύσεις αυτές πρέπει να υπάρχουν κατατεθειμένες ή επενδυμένες στην αλλοδαπή κατά την 30η Απριλίου 2015.
2. Για τα κεφάλαια ή/και τις επενδύσεις που δηλώνονται σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο, ο φόρος που οφείλεται, αποδίδεται από τον ίδιο τον υπόχρεο με ειδική δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. εντός του επόμενου μήνα από τη λήξη της προθεσμίας που προβλέπεται από την παράγραφο 1. Οι διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2014 – ΦΕΚ Α’ 170) εφαρμόζονται ανάλογα και στο φόρο που οφείλεται με βάση το άρθρο αυτό.
3. Με την καταβολή του φόρου επί της αξίας των κεφαλαίων ή/και των επενδύσεων που δηλώνονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.1 εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του υπόχρεου φυσικού ή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας για τα κεφάλαια ή/και τις επενδύσεις που δηλώνει. Για τα κεφάλαια ή/και τις επενδύσεις αυτές δεν ερευνάται, προκειμένου για την εφαρμογή των ισχυουσών φορολογικών διατάξεων, ο τρόπος απόκτησής τους και λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη ή τον περιορισμό της διαφοράς μεταξύ της συνολικής δαπάνης που προκύπτει, σύμφωνα με το άρθρο 32 του ν.4172/2013 (ΦΕΚ Α’167) και του εισοδήματος που δηλώνεται ή προσδιορίζεται από τη Φορολογική Διοίκηση σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 34 του ν.4172/2013.
Επίσης, με την καταβολή του φόρου, δεν έχει εφαρμογή η περίπτωση α’ της παραγράφου ιη΄ του άρθρου 3 του ν. 3691/2008, όπως ισχύει (ΦΕΚ Α΄ 166/05.08.2008) και τα δηλωθέντα απαλλάσσονται από οποιοδήποτε άλλο φόρο, τέλος ή εισφορά.
4. Οι υποβάλλοντες τη δήλωση της παρ.1 λαμβάνουν πιστοποιητικό στο οποίο βεβαιώνεται η τήρηση της διαδικασίας του παρόντος άρθρου, καθώς και το γεγονός ότι η δήλωση κεφαλαίων ή/και επενδύσεων συνεπάγεται την εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης του δηλούντος για τα ανωτέρω κεφάλαια ή/και επενδύσεις. Δεν επιτρέπεται η διενέργεια φορολογικού ελέγχου από μόνο το γεγονός ότι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα υπέβαλε δήλωση της παραγράφου 1 του παρόντος, εκτός εάν προκύψουν νέα στοιχεία σύμφωνα με το άρθρο 25 του 4174/2013.
5. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζεται το είδος των κεφαλαίων ή/και επενδύσεων που εμπίπτουν στις διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων, ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης της παρ.1, η αρμόδια αρχή έκδοσης και το περιεχόμενο του πιστοποιητικού της παρ.5, η διαδικασία καταβολής του οφειλόμενου φόρου, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.
6 Μετά την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας της παραγράφου 1, οι Ελληνικές Αρχές αξιοποιούν κάθε διεθνή ή ευρωπαϊκή συμφωνία προκειμένου να διαπιστώσουν τα κεφάλαια ή/και τις επενδύσεις, οι οποίες δεν δηλώθηκαν σύμφωνα με το παρόν άρθρο, που έχουν τα πρόσωπα που αναφέρονται στην ίδια παράγραφο σε τράπεζες της αλλοδαπής και προβαίνουν σε όλες τις ενέργειες που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία.
7. Κάθε πρόσωπο υποκείμενο φορολογίας και πρόσωπα που διαλαμβάνονται σε υποθέσεις, για τις οποίες έχουν εκδοθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως εντολές ελέγχου, έρευνας ή επεξεργασίας, εισαγγελικές παραγγελίες ή αιτήματα και εντολές διερεύνησης από δικαστική ή φορολογική ή ελεγκτική αρχή και από την Αρχή του άρθρου 7 του ν.3691/2008 (ΦΕΚ Α΄ 166/05.08.2008), καθώς και τα εμπλεκόμενα με αυτά πρόσωπα, δύνανται να υποβάλλουν ανά οικονομικό/φορολογικό έτος, αρχικές ή συμπληρωματικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος για κάθε προσαύξηση περιουσίας κατά την έννοια της παραγράφου 4 του άρθρου 21 του ν.4172/2013 (ΦΕΚ Α΄ 167/23.07.2013) και της παραγράφου 3 του άρθρου 48 του ν.2238/1994 (ΦΕΚ Α΄ 151/16.09.1994), προσδιοριζόμενη ιδιαιτέρως από το ύψος της κινητής και ακίνητης περιουσίας και του επιπέδου διαβίωσής των, που αποκτήθηκε μέχρι και την 31/12/2014, καταβάλλοντας φόρο που αντιστοιχεί σε συντελεστή αυτοτελούς φορολόγησης τριάντα τοις εκατό 30%, χωρίς την επιβολή πρόσθετου φόρου ή προστίμου.
Η υποβολή των αρχικών ή συμπληρωματικών δηλώσεων, πραγματοποιείται κατά παρέκκλιση των διατάξεων του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 18 του ν.4174/2013 (ΦΕΚ Α΄ 170/26.07.2013) και της παραγράφου 3 του άρθρου 19 του εν λόγω νόμου.
Η προθεσμία υποβολής κατά τα ανωτέρω, των αρχικών ή συμπληρωματικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος ορίζεται μέχρι την 31η Ιουλίου 2015.
8. Με την καταβολή του φόρου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση για το ποσό της αδήλωτης διαφοράς που αφορά η δήλωση του παρόντος. Ενδεχόμενη περαιτέρω προκύψασα από έλεγχο αποκρυφθείσα φορολογητέα ύλη, υπάγεται σε φορολόγηση ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα συναθροιζόμενη με τα δηλωθέντα φορολογητέα εισοδήματα, ανά οικονομικό/φορολογικό έτος και φορολογείται με τις αντίστοιχες γενικές διατάξεις.
Επίσης, με την καταβολή του φόρου δεν έχει εφαρμογή η περίπτωση α’ της παραγράφου ιη΄ του άρθρου 3 του ν. 3691/2008, όπως ισχύει (ΦΕΚ Α΄ 166/05.08.2008) και η δηλωθείσα διαφορά απαλλάσσεται από οποιοδήποτε άλλο φόρο, τέλος ή εισφορά.
9. Στο πεδίο εφαρμογής των ρυθμίσεων του παρόντος άρθρου υπάγονται οι εκκρεμείς υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και κεφαλαίου.
Για την υπαγωγή στις ρυθμίσεις, ως εκκρεμείς υποθέσεις νοούνται εκείνες που μέχρι την ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου:
α) δεν έχει εκδοθεί εντολή ελέγχου,
β) έχει εκδοθεί εντολή ελέγχου και ο έλεγχος και δεν έχει ολοκληρωθεί ή έχει εκδοθεί πράξη προσδιορισμού φόρου, αλλά δεν έχει οριστικοποιηθεί,
γ) έχει ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή του άρθρου 63 του ν.4174/2013 ή εκκρεμεί ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων ή του Συμβουλίου της Επικρατείας εμπροθέσμως ασκηθέν ένδικο βοήθημα ή μέσο. Ως εκκρεμείς θεωρούνται και οι υποθέσεις για τις οποίες έχει εκδοθεί οριστική απόφαση του πρωτοβάθμιου ή δευτεροβάθμιου δικαστηρίου και δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης έφεσης ή αναίρεσης αντιστοίχως.
10. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών δύναται να καθορίζονται ο τρόπος, οι διαδικασίες καθώς και οι λεπτομέρειες εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος άρθρου.».