Ισχυρή και μόνιμη προστασία από τις κατασχέσεις για χρέη προς το Δημόσιο ισχύει και για τα αναδρομικά των συντάξεων που πιστώνονται εφάπαξ στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων συνταξιούχων, υπό την προϋπόθεση ότι οι λογαριασμοί στους οποίους κατατίθενται τα ποσά αυτά έχουν δηλωθεί ηλεκτρονικά από τους δικαιούχους ως «ακατάσχετοι».
Συγκεκριμένα, με την εφάπαξ καταβολή (πίστωση) των αναδρομικών στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου συνταξιούχου, η τράπεζα, εις χείρας της οποίας έχει επιβληθεί κατάσχεση για χρέη του συνταξιούχου προς το Δημόσιο, είναι υποχρεωμένη να αναγάγει το σύνολο των αναδρομικών σε μηνιαίες καταβολές και να εφαρμόσει για κάθε μήνα της περιόδου που αφορούν τα αναδρομικά το ισχύον κατά περίπτωση μηνιαίο ακατάσχετο όριο των 1.000 ή των 1.500 ευρώ. Αν το συνολικό ακατάσχετο όριο που θα προκύψει για το σύνολο των μηνών της περιόδου των αναδρομικών είναι μικρότερο από το συνολικό ποσό των αναδρομικών, τότε από το υπερβάλλον ποσό αναδρομικών μπορούν να κατασχεθούν ποσοστά από 25% έως και 100%, ανάλογα με την χρονική περίοδο την οποία καλύπτουν τα συγκεκριμένα ποσά. Αν το συνολικό ακατάσχετο όριο που θα προκύψει για το σύνολο των μηνών της περιόδου των αναδρομικών είναι μεγαλύτερο του συνολικού ποσού των αναδρομικών, τότε ολόκληρο το ποσό των αναδρομικών παραμένει ακατάσχετο.
Η προστασία από τις κατασχέσεις για χρέη προς το Δημόσιο ισχύει χωρίς κανένα χρονικό περιορισμό, δηλαδή το κατατεθέν ποσό των αναδρομικών δεν είναι δυνατό να κατασχεθεί από το Δημόσιο μέχρι του ύψους του συνολικού ακατάσχετου ορίου, οπότε τα χρήματα αυτά προστατεύονται όσο χρόνο κι αν παραμείνουν στον τραπεζικό λογαριασμό. Συνεπώς, ο δικαιούχος δεν έχει να φοβάται τίποτα από το γεγονός ότι, λόγω των capital controls, δεν είναι σε θέση να προχωρήσει σε ανάληψη ολόκληρου του ποσού των αναδρομικών από τον τραπεζικό του λογαριασμό.
Τα παραπάνω συμπεράσματα προκύπτουν από την υπ’ αριθμόν 41/2016 Γνωμοδότηση του Α’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με την οποία απαντήθηκε ερώτημα Τράπεζας για το εάν πρέπει να αποδοθούν στο Δημόσιο ή να αποδεσμευτούν αναδρομικά ποσά συντάξεων που δεσμεύθηκαν, βάσει κατασχέσεων που επιβλήθηκαν εις χείρας της για χρέη των δικαιούχων προς το Δημόσιο.
Σύμφωνα ειδικότερα με τα όσα αναφέρονται στην εν λόγω Γνωμοδότηση του Α’ Τμήματος του Ν.Σ.Κ.:
α) Η τράπεζα υποχρεούται να αναγάγει το σύνολο των αναδρομικών ποσών σύνταξης σε μηνιαία καταβολή και να εφαρμόσει την προστατευτική ρήτρα περί μηνιαίως καταβαλλόμενης σύνταξης σε ό,τι αφορά το ακατάσχετο αυτής, κατά τα οριζόμενα στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 31 του ΚΕΔΕ, όπως αυτή προστέθηκε με την περίπτωση 4 της παραγράφου Α του άρθρου τρίτου του ν. 4254/2014 και το όριο τούτου (ακατάσχετου) ίσχυε, ανερχόμενο τότε στο ύψος των 1.500 ευρώ το μήνα, ενόψει του χρόνου γένεσης των επίμαχων απαιτήσεων, δηλαδή πριν από την αντικατάσταση του α' εδαφίου αυτής, με την περίπτωση 8β της υποπαραγράφου Δ1 του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, υπό τον όρο ότι:
ι) έχει τηρηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία της, εκ μέρους του δικαιούχου της ως άνω προστασίας, ηλεκτρονικής υποβολής δήλωσης γνωστοποίησης για την ύπαρξη ενός μοναδικού και αποκλειστικού λογαριασμού περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων και
ιι) έχει προηγηθεί η (μερική) άρση των ως άνω επιβληθεισών κατασχέσεων μέχρι του ανωτέρω ακατάσχετου ορίου, δίχως η υποχρέωση αυτή να αναιρείται από τα οριζόμενα στο τελευταίο εδάφιο της ως άνω προστεθείσης παραγράφου 2 του άρθρου 31.
β) Δεν προβλέπεται κανένας χρονικός περιορισμός εντός του οποίου πρέπει να αναληφθούν από τον καταθέτη και οφειλέτη του Δημοσίου οι καταλαμβανόμενες από το όριο ακατάσχετου απαιτήσεις του επί των τραπεζικών καταθέσεων. Συνεπώς, ο συνταξιούχος-οφειλέτης του Δημοσίου δεν χρειάζεται να ανησυχεί εξαιτίας του γεγονότος ότι αδυνατεί να αναλάβει ολόκληρο το ποσό των αναδρομικών, μετά την επιβολή των capital controls.
Σύμφωνα εξάλλου με τα όσα αναφέρονται στο σκεπτικό της νέας αυτής Γνωμοδότησης του Α’ Τμήματος του Ν.Σ.Κ., τυχόν ήδη κατασχεθέντα ποσά αναδρομικών τα οποία δεν έπρεπε να είχαν κατασχεθεί λόγω εφαρμογής των προαναφερθέντων θα πρέπει να επιστραφούν στους καταθέτες! Συγκεκριμένα, στο κείμενο της νέας αυτής Γνωμοδότησης αναφέρεται ότι με παλαιότερη Γνωμοδότηση του ίδιου Τμήματος (την υπ'αριθμ.384/2013) είχαν γίνει δεκτά τα εξής:
«Η αναδρομική καταβολή αποδοχών σε τραπεζικό λογαριασμό πρέπει να αναχθεί σε ποσό μηνιαίας καταβολής, προκειμένου να εφαρμοστεί η προστατευτική ρήτρα περί μηνιαίως καταβαλλόμενου μισθού, σύνταξης ή βοηθήματος σε ό,τι αφορά στο ακατάσχετο αυτού και, υπό την έννοια αυτή, το πιστωτικό ίδρυμα (τράπεζα) το οποίο απέδωσε στο συγκεκριμένο καταθέτη του μόνο τα 3/4 των κατασχεθέντων εκ μέρους του Δημοσίου χρηματικών απαιτήσεων, οφείλει να αποδώσει και το υπόλοιπο 1/4 τούτων, εφόσον το συνολικώς κατασχεθέν ποσό, εφάπαξ καταβληθέν από το οικείο ασφαλιστικό ταμείο, καίτοι υπερβαίνον το ανώτατο όριο του ακατάσχετου, αναγόμενο σε μηναία βάση και αφορών σε ανά μήνα καταβλητέα σύνταξη υπολείπεται του (τότε) προβλεπόμενου ακατάσχετου ορίου».