Έναν μήνα πριν το συνέδριο, πέντε μήνες πριν τις ευρωεκλογές είναι ο κατάλληλος χρόνος να συζητήσουμε πολιτικά, προγραμματικά, ιδεολογικά στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αλλά και σε όλο τον προοδευτικό χώρο. Πού πάμε στην Ελλάδα και στην Ευρώπη; Πώς προχωράμε; Τι λάθη αναγνωρίσαμε και πώς αναπροσαρμόζουμε τη στρατηγική μας; Τι σημαίνει «άλλαξέ τα όλα»;
Στην Κεντρική Επιτροπή του Ιουλίου του 2023 του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αμέσως μετά το δυσμενές εκλογικό αποτέλεσμα και πριν την εκλογή της νέας μας ηγεσίας, είχα προτείνει ότι πρέπει να δούμε εγκαίρως και σοβαρά το ζήτημα της ευρωπαϊκής μας οικογένειας. Τότε η συζήτηση κρίθηκε πρόωρη και ίσως σωστά.
Η μεγάλη πολιτική, αλλά και ιστορική ευθύνη της αντιπαράθεσης με τη ΝΔ πέφτει στον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία διότι, αφενός ορίστηκε από τον ελληνικό λαό ως η Αξιωματική Αντιπολίτευση της χώρας και αφετέρου, διότι κανένα άλλο κόμμα της προοδευτικής αντιπολίτευσης, παρά τη σημαντική αποδυνάμωση του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, δεν έχει αποδείξει ότι μπορεί να αποτελέσει την εναλλακτική λύση που θα αμφισβητήσει με αξιώσεις την κυριαρχία της ΝΔ.
Η πολιτική, η ζωή και η φύση απεχθάνονται και το κενό και τη στασιμότητα. Είναι τώρα η ώρα να πάρουμε μεγάλες πρωτοβουλίες έχοντας κατανοήσει και αποκωδικοποιήσει όσα συνέβησαν πολιτικά και εκλογικά το 2023. Τώρα πρέπει να γίνει η συζήτηση και όχι μετά τις ευρωεκλογές, όπως κάποιοι καλοπροαίρετα εισηγούνται. Συζητά κανείς σήμερα τις αυτοδιοικητικές επιλογές μας για το 2028;
Είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί κάποιος με την πρότασή μας, δεν παύει να είναι μια πολιτική συζήτηση που πρέπει να γίνει όχι μόνοι στο εσωτερικό του κόμματος μας, αλλά και στην κοινωνική – εκλογική μας βάση. Υπάρχει ανάγκη για σοβαρή πολιτική συζήτηση ουσίας στον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι μια συζήτηση που έπρεπε, κατά τη γνώμη μου, να είχε γίνει από το 2016, όταν ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κλήθηκε από τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές στις προσυνόδους του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Είναι μια συζήτηση που δεν είναι άγνωστη στον χώρο μας, τη θυμάμαι από τη δεκαετία του 1990, όταν το πρότεινε ο αείμνηστος Μιχάλης Παπαγιαννάκης στον ΣΥΝ του 3%.
Το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι πολιτικά και προγραμματικά εγγύτερο στον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, στην πολιτική του διαδρομή την τελευταία δεκαετία και στις πολιτικές του στοχεύσεις για το άμεσο και μεσοπρόθεσμο μέλλον. Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συστηθεί ξανά στην κοινωνία και να γίνει ένας ισχυρός προοδευτικός πόλος που θα προσπαθεί να ανασυνθέσει τον χώρο από την ιστορική Αριστερά μέχρι το κέντρο που δεν συνεργάζεται με την Δεξιά, δηλαδή, όλος αυτός ο χώρος που είναι πολιτικά, κοινωνικά, ιδεολογικά, προγραμματικά απέναντι στη Δεξιά και τις πολιτικές της.
Η μη ύπαρξη ισχυρού πολιτικά πόλου στην προοδευτική παράταξη δίνει χώρο στη Δεξιά να ηγεμονεύει στο κέντρο και στην ακροδεξιά να ανεβαίνει. Και γι’ αυτό πρέπει να αγωνιστούμε να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ ξανά μεγάλος και πλειοψηφικός με όρους 2024, αυτή είναι η πρότασή μας.
Ο πολιτικός κύκλος των τελευταίων δεκαπέντε ετών δείχνει κάτι προφανές που εμείς το υποτιμούσαμε στον ΣΥΡΙΖΑ λόγω και της τεράστιας ακτινοβολίας του πρώην αρχηγού μας και λόγω της εκρηκτικής μας εκλογικής ανόδου: Δεν γίνεται να είσαι κόμμα του 18%-20% και να θέλεις να γίνεις κόμμα του 30%, αλλά να είσαι σε ευρωπαϊκή οικογένεια με κόμματα με ισχνό μονοψήφιο και να κανείς αυτοδιοικητικές επιλογές του 5%, 10%, 15% και να έχεις αναιμική παρουσία σε σημαντικούς χώρους στο μαζικό κίνημα. Όταν ένα ψαλίδι δεν κλείνει από κάτω προς τα πάνω, κλείνει από πάνω προς τα κάτω.
Η πρότασή μας δεν είναι πυροτέχνημα, έχει βάση και καλό θα είναι να συζητηθεί στις πραγματικές της διαστάσεις στον δρόμο προς το συνέδριο. Δεν αλλάζει τις αξίες μας, δεν αλλάζει την ταυτότητά μας, αλλά μας τοποθετεί στη νέα ελληνική και ευρωπαϊκή πραγματικότητα, όπως πολλά κόμματα έχουν κάνει στην Ευρώπη κατά καιρούς. Έχουμε εμπιστοσύνη στις ιδέες μας και στη διαδρομή μας. Δεν θα γίνουμε ΠΑΣΟΚ αν πάμε στους Σοσιαλιστές, όπως δεν έχουμε τις ίδιες απόψεις σε πολλά με τον Μελανσόν ή την Σάρα Βάγκενκνεχτ, επειδή είμαστε στην Αριστερά. Σεβόμαστε όλες τις απόψεις που θα αναπτυχθούν και θα σεβαστούμε τη συλλογική απόφαση του συνεδρίου.
(Ο Κώστας Ζαχαριάδης είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχί