Με την προτεινόμενη ρύθμιση στοχεύει στην αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την Ελληνόγλωσση και τη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση. Για όλους τους παραπάνω λόγους, ο Υπουργός καλεί όλους τους κοινωνικούς εταίρους και κάθε ενδιαφερόμενο να συμμετάσχουν καταθέτοντας προτάσεις, προκειμένου να βελτιωθούν οι διατάξεις του νομοσχεδίου. Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι την 15η Ιουλίου 2016 και ώρα 14:00.
Σκοπός του νόμου είναι η ρύθμιση του πλαισίου για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών και την ενίσχυση δραστηριοτήτων στον τομέα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό, με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση και βελτίωσή της, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ελληνικής καταγωγής μαθητών του εξωτερικού αλλά και των ατόμων μη ελληνικής καταγωγής που επιθυμούν να γνωρίσουν την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό.
Σκοπός της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό είναι:
α) η υποστήριξη της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό λαμβάνοντας υπόψη τις κατά τόπους ιδιαιτερότητες και ανάγκες στο πλαίσιο μιας συνεχώς ενισχυόμενης πολυπολιτισμικής φυσιογνωμίας των σύγχρονων κοινωνιών,
β) η παιδαγωγική υποστήριξη των ελληνικής καταγωγής μαθητών του εξωτερικού, ώστε αφ’ ενός να επιτυγχάνεται η ένταξη των Ελλήνων μαθητών στη χώρα μόνιμης διαμονής με διατήρηση του γλωσσικού και πολιτιστικού δεσμού και επαφής με την Ελλάδα και τον πολιτισμό της και αφ’ ετέρου να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης στα δύο εκπαιδευτικά συστήματα – της Ελλάδας και της χώρας μόνιμης διαμονής,
γ) η προώθηση της γνώσης και η ευαισθητοποίηση σε σχέση με την ελληνική επιστημονική, πολιτιστική και φυσική κληρονομιά,
δ) η προώθηση και ανάδειξη της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας για τη διάδοσή τους σε παγκόσμιο επίπεδο,
ε) η προώθηση δίγλωσσων σχολείων, με κύριες γλώσσες την ελληνική και τη γλώσσα της χώρας μόνιμης διαμονής, με την εκπόνηση σχετικών προγραμμάτων σπουδών
στ) η ανάδειξη και ανάπτυξη των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων και της εμπειρίας της ελληνικής ομογένειας και η αξιοποίησή της με τη δημιουργία δικτύων πολιτισμικών ανταλλαγών.
ζ) η υποστήριξη φορέων και δράσεων που αφορούν στην ελληνόγλωσση διδασκαλία και στην έρευνα για την ελληνική γλώσσα και πολιτισμό στο πλαίσιο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
2. Ο παρών νόμος εφαρμόζεται σε : α) μαθητές του εξωτερικού ελληνικής καταγωγής και β) μαθητές μη ελληνικής καταγωγής που επιθυμούν να γνωρίσουν την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, σε απόλυτη συνάρτηση με τις επικρατούσες κατά τόπους συνθήκες και τις ιδιαίτερες και αυξημένες ανάγκες της εκπαίδευσης σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον.
Μορφές οργάνωσης της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό
Η ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό παρέχεται από:
α) τις Σχολικές μονάδες ενταγμένες σε τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα i) με ελληνόγλωσσο ή ii) με δίγλωσσο (ελληνόγλωσσο και ξενόγλωσσο) πρόγραμμα
β) τα Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού i) ενταγμένα σε εκπαιδευτικές μονάδες άλλων χωρών, ii) μη ενταγμένα σε τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα iii) ενταγμένα σε ΑΕΙ της ημεδαπής τα οποία προσφέρουν εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
γ) τα Ελληνικά τμήματα των Ευρωπαϊκών Σχολείων και των σχολείων Διεθνών Οργανισμών που ακολουθούν τους κανονισμούς λειτουργίας των σχολείων αυτών.
δ) τα Τμήματα Ελληνικών Σπουδών ή άλλες μορφές οργάνωσης ελληνικών σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ξένων χωρών, καθώς και θεολογικές σχολές ή μονάδες θεολογικής εκπαίδευσης.
Φορείς της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό
Φορείς της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης του εξωτερικού μπορεί να είναι οι ελληνικές διπλωματικές ή προξενικές αρχές, οι ορθόδοξες εκκλησίες, οι εκπαιδευτικές ή άλλες αρχές των άλλων χωρών, οι ελληνικές κοινότητες, ελληνικά ιδρύματα, σύλλογοι γονέων και πολιτιστικοί ή μορφωτικοί σύλλογοι, σωματεία και άλλα νομικά πρόσωπα, τα οποία εγκρίνονται από την αρμόδια Διεύθυνση Παιδείας Ομογενών, Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης, Ξένων και Μειονοτικών Σχολείων αφού πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις σύστασης στη χώρα μόνιμης διαμονής.
Ίδρυση – αναγνώριση μορφών οργάνωσης της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό
Σχολικές Μονάδες:
1. Οι σχολικές μονάδες κάθε βαθμίδας εκπαίδευσης, οι οποίες υφίστανται κατά τη δημοσίευση του παρόντος και στους αποφοίτους των οποίων χορηγούνται τίτλοι σπουδών που αναγνωρίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας ως ισότιμοι με τους τίτλους των αντίστοιχων σχολείων της ημεδαπής, εξακολουθούν να χορηγούν τίτλους σπουδών που αναγνωρίζονται ως ισότιμοι με τους τίτλους των αντίστοιχων σχολείων της ημεδαπής.
2. Με απόφαση των Υπουργών Παιδείας, Έρευνας, Θρησκευμάτων και Οικονομικών ιδρύονται αναβαθμίζονται, συγχωνεύονται ή καταργούνται σχολικές μονάδες, αρμοδιότητας του Υπουργείου Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων, ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών τους.
3. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, μπορεί να ιδρύονται στην αλλοδαπή σχολικές μονάδες με δίγλωσσο πρόγραμμα από φορείς του άρθρου 4, εφόσον αυτό επιτρέπεται από το θεσμικό σύστημα των ξένων χωρών ή από διεθνείς ή διακρατικές συμφωνίες, Η αναγνώριση και η ισοτιμία των τίτλων σπουδών για τα δίγλωσσα σχολεία για τις ξένες χώρες θα καθορίζονται από τις διμερείς συμφωνίες σύμφωνα με σχετικές διατάξεις της ημεδαπής και της χώρας υποδοχής. Σε κάθε περίπτωση οι απολυτήριοι τίτλοι σπουδών που χορηγούν τα σχολεία αυτά αναγνωρίζονται ως ισότιμοι με τους τίτλους των αντίστοιχων σχολείων της ημεδαπής.
4. Στις σχολικές μονάδες της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό εφαρμόζονται κατ’ αρχήν όσα ισχύουν στα δημόσια σχολεία της ημεδαπής ως προς την έναρξη, διάρκεια και λήξη του σχολικού και διδακτικού έτους, τις αργίες και διακοπές, τις εγγραφές, μετεγγραφές, τη φοίτηση και τις εξετάσεις κάθε είδους και τη χορήγηση τίτλων σπουδών. Παρεκκλίσεις από τα ωρολόγια προγράμματα επιτρέπονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων η οποία εκδίδεται ύστερα από πρόταση του οικείου φορέα και με τη σύμφωνη γνώμη του ΙΕΠ , ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στις χώρες υποδοχής.
5. Το ωρολόγιο πρόγραμμα και το πρόγραμμα σπουδών των σχολικών μονάδων διαμορφώνεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων ύστερα από γνώμη του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Το πρόγραμμα σπουδών αξιολογείται από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής ανά τριετία. Οι μεταβολές μπορεί να αφορούν και στη διδασκαλία της γλώσσας και του πολιτισμού της χώρας μόνιμης διαμονής. Στο δίγλωσσο πρόγραμμα, απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι ώρες διδασκαλίας στην ελληνική γλώσσα να είναι τουλάχιστον δέκα (10) κάθε εβδομάδα.
6. Τα δημόσια σχολεία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ισότιμα προς τα αντίστοιχα σχολεία της ημεδαπής.
Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού:
1. Στα Τμήματα ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού που είναι ενταγμένα σε εκπαιδευτικές μονάδες ξένων χωρών και επιχορηγούνται, έστω και μερικώς, από το εκπαιδευτικό σύστημα ξένων χωρών, εφαρμόζεται το πρόγραμμα που αναγνωρίζεται από την ξένη χώρα και στους αποφοίτους χορηγείται αποδεικτικό έγγραφο, το οποίο περιλαμβάνει τη βαθμολογία των μαθημάτων της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης.
2. Κατά τη συνεργασία με τις εκπαιδευτικές αρχές της χώρας μόνιμης διαμονής για τη διαμόρφωση και την τροποποίηση του προγράμματος σπουδών στα ενταγμένα τμήματα ή για την σύνταξη του προγράμματος σπουδών στα μη ενταγμένα συμμετέχουν εξειδικευμένος φορέα για την Ελληνική Γλώσσα και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής με διατύπωση σχετικής γνώμης για τα θέματα αρμοδιότητάς τους.
Για τα θέματα αυτά μπορεί να ζητείται κατά περίπτωση συνεργασία με φορείς συναφούς εξειδίκευσης
Για τα ενταγμένα σε ΑΕΙ της ημεδαπής Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού το πρόγραμμα σπουδών εγκρίνεται από τη Γενική Συνέλευση του οικείου Τμήματος.
3. Η διδασκαλία μπορεί να πραγματοποιείται και εξ αποστάσεως με τη χρήση των νέων Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνίας ειδικά σε περιπτώσεις ολιγομελών τμημάτων σε απομακρυσμένες περιοχές όπου είναι ανέφικτο οικονομικά να αποσπαστεί εκπαιδευτικός.
4. Τα αναγνωρισμένα Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού αξιολογούνται ανά τριετία από το ΙΕΠ και εξειδικευμένο φορέα Ελληνικής Γλώσσας: α) να ακολουθούν το εγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί με τη διαδικασία της παρ. 2
β) να λειτουργούν τουλάχιστον τριάντα (30) εβδομάδες ανά έτος και συγκεκριμένες ώρες ανά εβδομάδα, που δεν μπορούν να είναι λιγότερες από είκοσι (20) συνολικά για όλα τα τμήματα διδασκαλίας,
Στη διαδικασία αυτή λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των μαθητών που συμμετέχουν στις εξετάσεις πιστοποίησης ελληνομάθειας εξειδικευμένου φορέα Ελληνικής Γλώσσας και τα ποσοστά επιτυχίας. Τα αναγνωρισμένα Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού διατηρούν σε ψηφιακή μορφή
i) ημερήσιο παρουσιολόγιο μαθητών ανά ώρα διδασκαλίας και
ii) αρχείο των μαθητών τους που μετέχουν στις εξετάσεις για την απόκτηση πιστοποιητικού ελληνομάθειας.
Τα ανωτέρω αποστέλλονται μέσω του Συντονιστή Εκπαίδευσης στην αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου
5. Για την παρακολούθηση της εφαρμογής του παρόντος άρθρου στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων αναβαθμίζεται το Ολοκληρωμένο Πληροφορικό Σύστημα- διαλειτουργικό και συμβατό με ήδη υπάρχοντα -με φορέα λειτουργίας την Διεύθυνση Παιδείας Ομογενών, Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης, Ξένων και Μειονοτικών Σχολείων του Υπουργείου, στην οποία καταχωρίζονται όλα τα δεδομένα ενίσχυσης των εκπαιδευτικών μονάδων.
Σκοπός του Ολοκληρωμένου Πληροφορικού Συστήματος είναι: α) η υποστήριξη του Υπουργείου για τη διαμόρφωση πολιτικής β) ο σχεδιασμός και η οργάνωση της ενίσχυσης των εκπαιδευτικών μονάδων στο εξωτερικό, γ) η εποπτεία και ο συντονισμός ενεργειών για τον έλεγχο των δαπανών ενίσχυσης των εκπαιδευτικών μονάδων στο εξωτερικό, δ) η εποπτεία του έργου εδρών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης