Η διαδικασία αξιολόγησης στο επίπεδο της γνώσης της ελληνικής γλώσσας αντιστοιχεί και καλύπτει τις προδιαγραφές του επιπέδου Α2 του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου για την εκμάθηση, τη Διδασκαλία και την Αξιολόγηση των Γλωσσών και είναι απαραίτητη για την χορήγηση άδειας παραμονής επί μακρόν διαμένοντος.
Η κοινή υπουργική απόφαση αναφέρει:
Προϋποθέσεις συμμετοχής - Διαδικασία πιστοποίησης
Οι ενδιαφερόμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών, προκειμένου να έχουν δυνατότητα συμμετοχής στη Διαδικασία Πιστοποίησης για την απόκτηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος, πρέπει α) να έχουν ηλικία τουλάχιστον 16 ετών, β) να διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα.
Η πιστοποίηση χορηγείται μετά από επιτυχή δοκιμασία στις ειδικές γραπτές και προφορικές εξετάσεις, που διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας
Όργανα της Διαδικασίας Πιστοποίησης
Για την εφαρμογή της Διαδικασίας Πιστοποίησης συγκροτούνται, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, Επιστημονική Επιτροπή και Οργανωτική Επιτροπή των Εξετάσεων. Τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής και της Οργανωτικής Επιτροπής ορίζονται, όπως προβλέπουν τα άρθρα 4 και 5 της παρούσας.
Σώμα Αξιολογητών
Ο αριθμός των Αξιολογητών και των Αναπληρωτών Αξιολογητών ορίζεται με κριτήριο την άρτια κάλυψη των αναγκών της εξεταστικής διαδικασίας. Οι Αξιολογητές είναι πτυχιούχοι ελληνικής φιλολογίας ή ιστορικοί ή αρχαιολόγοι. Τα επί πλέον τυπικά και ουσιαστικά προσόντα για τους αξιολογητές, ορίζονται από τις εκάστοτε προσκλήσεις ενδιαφέροντος.
Με Πρόσκληση της Γενικής Γραμματείας Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς καλούνται οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν αίτηση ορισμού τους ως Αξιολογητές. Η επιλογή των Αξιολογητών γίνεται από τη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, που τους διαθέτει στην Οργανωτική Επιτροπή. Η Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, σε συνεργασία με την Επιστημονική Επιτροπή, μπορεί να οργανώνει, εφόσον είναι εφικτό, εκπαιδευτικό σεμινάριο σχετικά με τα χαρακτηριστικά και την εφαρμογή της διαδικασίας Πιστοποίησης της ελληνομάθειας, για τον ρόλο, τις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις των Αξιολογητών και για κάθε άλλο ζήτημα που θα κριθεί απαραίτητο να γνωρίζουν οι Αξιολογητές για την άσκηση των καθηκόντων τους και συνεπώς για την ομαλή και απρόσκοπτη διενέργεια των εξετάσεων.
Οι Αξιολογητές λαμβάνουν πάγια αμοιβή εβδομήντα (70) ευρώ και πλέον αμοιβή για τα εξεταστικά τετράδια που διορθώνουν: ένα (1) ευρώ ανά εξεταστικό τετράδιο που αφορά στην ελληνική ιστορία και τον ελληνικό πολιτισμό και δύο (2) ευρώ ανά εξεταστικό τετράδιο που αφορά στην ελληνική γλώσσα. Οι Αναπληρωτές Αξιολογητές λαμβάνουν πάγια αμοιβή σαράντα (40) ευρώ. Εφόσον κληθούν να εκτελέσουν καθήκοντα Αξιολογητή, λαμβάνουν την αμοιβή του τακτικού αξιολογητή. Η συνολική μηνιαία αμοιβή για τους αξιολογητές και τους αναπληρωτές αξιολογητές δεν πρέπει να υπερβαίνει τα τριακόσια ευρώ ( 300,00 €)
Στελέχωση των Εξεταστικών Κέντρων και Κέντρων υποβολής αιτήσεων
Τα εξεταστικά Κέντρα στελεχώνονται από τον Υπεύθυνο του Εξεταστικού Κέντρου και από τον βοηθό Υπεύθυνο. Ο Υπεύθυνος και ο βοηθός Υπεύθυνος είναι πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με εμπειρία σε σχετικές διαδικασίες. Ο Υπεύθυνος και ο Βοηθός Υπεύθυνος του Εξεταστικού Κέντρου ορίζονται με Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, μετά από Εισήγηση της Οργανωτικής Επιτροπής και έχουν την ευθύνη της ομαλής διεξαγωγής των εξετάσεων στα κατά τόπους εξεταστικά κέντρα.
Η πάγια αμοιβή των Υπευθύνων ορίζεται σε εκατόν είκοσι (120) ευρώ ανά εξέταση και των βοηθών Υπευθύνων σε ογδόντα (80) ευρώ ανά εξέταση.
Συγκεκριμένα, οι ανωτέρω έχουν τα εξής καθήκοντα: α) Τη διασφάλιση διαφανούς διαδικασίας διεξαγωγής των εξετάσεων, β) Την παραλαβή των τετραδίων εξετάσεων που θα αποστέλλονται από τη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, γ) Την αποστολή των διορθωμένων τετραδίων και των αποτελεσμάτων του προφορικού μέρους στη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, δ) Κάθε άλλη ενέργεια που συνδέεται άμεσα με την ομαλή διενέργεια των εξετάσεων κατά τη φάση διεξαγωγής τους, ε) την παραλαβή και διανομή των πιστοποιητικών ελληνομάθειας στους επιτυχόντες.
Τα Κέντρα υποβολής αιτήσεων στελεχώνονται από ένα άτομο ανά Κέντρο, το οποίο ορίζεται με Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, μετά από Εισήγηση της Οργανωτικής Επιτροπής. Οι αρμοδιότητες του εν λόγω ατόμου είναι: Η ηλεκτρονική υποβολή των αιτήσεων, η συλλογή και αποστολή τους στη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, καθώς και οποιαδήποτε άλλη ενέργεια που συνδέεται άμεσα με την παραπάνω διαδικασία. Η πάγια αμοιβή του ορίζεται σε εκατό (100) ευρώ ανά εξέταση.
Κατά τη διενέργεια των εξετάσεων σε κάθε εξεταστικό τμήμα (αίθουσα εξέτασης) παρευρίσκονται δύο (2) Αξιολογητές με τα εξής καθήκοντα: α) Την επιτήρηση στις αίθουσες διεξαγωγής των εξετάσεων, β) τη διεξαγωγή του προφορικού μέρους των εξετάσεων και τη βαθμολόγησή του, γ) τη διόρθωση των τετραδίων και τη βαθμολόγησή τους. Οι Αξιολογητές θα βαθμολογούν τετράδια και θα εξετάζουν προφορικά υποψηφίους, οι οποίοι εξετάστηκαν γραπτά σε διαφορετικές αίθουσες σε σχέση με εκείνες τις οποίες επιτήρησαν.
Διενέργεια και περιεχόμενο των Εξετάσεων
Φορέας διεξαγωγής των ανωτέρω εξετάσεων είναι η Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς (Γ.Γ.Δ.Β.Μ. και Ν.Γ.) του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση της Οργανωτικής Επιτροπής, καθορίζεται η ακριβής ημερομηνία των εξετάσεων, τα Κέντρα υποβολής αιτήσεων και τα άτομα που στελεχώνουν το κάθε Κέντρο, και προσκαλούνται οι ενδιαφερόμενοι για την υποβολή αιτήσεων. Με την ίδια απόφαση, μπορεί να προσδιορίζεται ανώτατος αριθμός υποψηφίων που θα εξεταστούν, ανάλογα με τις δυνατότητες σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή. Σε περίπτωση που οι αιτήσεις υπερβαίνουν τον ανώτατο αριθμό, εκείνοι που θα συμμετάσχουν καθορίζονται με βάση τη χρονική προτεραιότητα υποβολής της υποψηφιότητάς τους. Όσοι σταθεί αδύνατον να συμμετάσχουν στις εξετάσεις λόγω υπέρβασης του ανωτάτου αριθμού, συμμετέχουν κατά προτεραιότητα στην επόμενη εξέταση.
Μετά το πέρας της υποβολής των αιτήσεων, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, ορίζονται οι χώροι διεξαγωγής των εξετάσεων (εξεταστικά κέντρα) ανά την Επικράτεια.
Με την ίδια απόφαση ορίζονται οι υπεύθυνοι, οι βοηθοί Υπευθύνων και οι αξιολογητές ανά εξεταστικό Κέντρο.
Οι εξετάσεις διεξάγονται δύο (2) φορές το χρόνο (Οκτώβριο και Απρίλιο), με δυνατότητα μετάθεσης μέσα σε επόμενους μήνες, την ίδια ημέρα και ώρα σε όλα τα εξεταστικά κέντρα, σε ημερομηνίες που θα ορίζονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς.
Οι υποψήφιοι υπήκοοι τρίτων χωρών που συμμετέχουν στις εξετάσεις πιστοποίησης της γνώσης της ελληνικής γλώσσας και στοιχείων της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού υποβάλλουν αίτηση που συνοδεύεται απαραίτητα από παράβολο, το ύψος του οποίου καθορίζεται με κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων. Σε περίπτωση επανάληψης της συμμετοχής στη διαδικασία των εξετάσεων πιστοποίησης, ο/η υποψήφιος/α θα καταβάλει σχετικό παράβολο για κάθε συμμετοχή του στις εξετάσεις πιστοποίησης.
Το περιεχόμενο των εξεταστικών δοκιμασιών είναι κατάλληλα σχεδιασμένο και προσαρμοσμένο, ώστε να πιστοποιεί το επαρκές επίπεδο ελληνομάθειας και γνώσης στοιχείων ελληνικής ιστορίας και ελληνικού πολιτισμού των υπηκόων τρίτων χωρών, οι οποίοι επιθυμούν τη συγκεκριμένη πιστοποίηση, προκειμένου να τους χορηγηθεί το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος. Οι υποψήφιοι/ες στο συγκεκριμένο επίπεδο πρέπει να έχουν την ικανότητα να κατανοούν προτάσεις και εκφράσεις που χρησιμοποιούνται συχνά και που απαιτούν απλή και απευθείας ανταλλαγή πληροφοριών για θέματα καθημερινότητας, να αντιμετωπίζουν καθημερινές περιστάσεις με προβλέψιμο περιεχόμενο και να καλύπτουν συγκεκριμένες ανάγκες, εφόσον η ομιλία αρθρώνεται αργά και καθαρά. Να μπορούν να εντοπίζουν συγκεκριμένες πληροφορίες σε απλά γραπτά κείμενα, όπως γράμματα, φυλλάδια και σύντομα άρθρα εφημερίδων που περιγράφουν γεγονότα, να περιγράφουν με απλά λόγια θέματα προσωπικού ή οικογενειακού ενδιαφέροντος καθώς και θέματα άμεσης ανάγκης. Να διαθέτουν ένα βασικό λεξιλόγιο, για να χειρίζονται πολύ σύντομα κοινωνικές περιστάσεις, χρησιμοποιώντας καθημερινούς τύπους χαιρετισμών και προσφωνήσεων, να απευθύνουν προσκλήσεις, προτάσεις, εκφράσεις συγγνώμης κ.τ.λ. και να ανταποκρίνονται σε εκείνες που τους γίνονται, να γράφουν σύντομα, απλά σημειώματα που σχετίζονται με άμεσες ανάγκες, για καθημερινές πτυχές του περιβάλλοντός τους, π.χ. ανθρώπους, τόπους, μια εμπειρία στη δουλειά ή στη μελέτη, να παράγουν γραπτά ή προφορικά απλές ιστορίες ή βιογραφίες. Επιπλέον πρέπει να γνωρίζουν τις σχετικές κοινωνικές συνήθειες και στοιχεία της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού. Η συνολική διάρκεια της εξέτασης και της εξέτασης των επιμέρους δεξιοτήτων ορίζεται από την Επιστημονική Επιτροπή.
Η εξέταση περιλαμβάνει πέντε (5) μέρη και διεξάγεται σε τρεις (3) φάσεις.
Στην πρώτη φάση (πρώτο μέρος της εξέτασης) διεξάγεται γραπτή εξέταση στοιχείων ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού. Διανέμεται στους υποψηφίους εξεταστικό τετράδιο με ερωτήσεις που αναφέρονται σε βασικά στοιχεία της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού τις οποίες καλούνται να απαντήσουν.
Στη δεύτερη φάση (δεύτερο, τρίτο και τέταρτο μέρος της εξέτασης) διεξάγεται εξέταση στις δεξιότητες κατανόησης προφορικού και γραπτού λόγου και παραγωγής γραπτού λόγου.
Στην τρίτη φάση (πέμπτο μέρος της εξέτασης) εξετάζεται η δεξιότητα παραγωγής προφορικού λόγου.
Οι κάτοχοι πιστοποιητικού ελληνομάθειας επιπέδου Α ή Α2 υποβάλλονται αποκλειστικά στην εξέταση στοιχείων ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού
1ο μέρος: Κατανόηση προφορικού λόγου
Οι υποψήφιοι/-ες θα εξετάζονται σε δύο ηχογραφημένα κείμενα, που περιλαμβάνουν πληροφορίες οι οποίες αναφέρονται σε καθημερινές καταστάσεις και συνδέονται με τομείς άμεσης προσωπικής εμπειρίας (οικογένεια, αγορά, εργασία, διασκέδαση, ασχολίες κτλ.) και μπορεί να περιλαμβάνουν συνομιλία δύο φυσικών ή μη φυσικών ομιλητών ή απλές δημόσιες ανακοινώσεις ή απλές ειδήσεις, οδηγίες, διηγήσεις και περιγραφές. Τα ηχογραφημένα κείμενα θα ακούγονται δύο (2) φορές το καθένα και οι εξεταζόμενοι/-ες θα καλούνται, μεταξύ άλλων, να αντιστοιχίσουν φράσεις με εικόνες, να απαντήσουν σε ερωτήσεις τύπου «σωστό-λάθος» ή ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ή να κρατήσουν σύντομες σημειώσεις.
2ο μέρος: Κατανόηση γραπτού λόγου
Οι υποψήφιοι/-ες θα εξετάζονται επί τη βάσει σύντομων κειμένων, που αναφέρονται σε καθημερινές καταστάσεις, όπως, μεταξύ άλλων, ανακοινώσεις, αγγελίες, διαφημιστικά έντυπα, οδηγοί, περιγραφές, τιμοκατάλογοι, δρομολόγια, ώρες λειτουργίας, λογαριασμοί, ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα, σήματα, πινακίδες, δελτία καιρού, απλά ενημερωτικά σημειώματα, σημειώματα και μηνύματα χειρόγραφα ή ηλεκτρονικά, σύντομες περιγραφές ατόμων, γεγονότων, αντικειμένων, χώρων κ.τ.λ., προσωπική αλληλογραφία, απλές οδηγίες χρήσης. Οι εξεταζόμενοι/-ες θα καλούνται, μεταξύ άλλων, να αντιστοιχίσουν φράσεις με εικόνες, ή φράσεις μεταξύ τους, να απαντήσουν σε ερωτήσεις τύπου «σωστό-λάθος» ή ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ή να συμπληρώσουν τα κενά σε ένα κείμενο.
3ο μέρος: Παραγωγή γραπτού λόγου
Οι υποψήφιοι/-ες θα λαμβάνουν οδηγίες ως προς τη σύνταξη δύο σύντομων κειμένων (από τα οποία το ένα περισσότερο φιλικό και το δεύτερο περισσότερο τυπικό) σε σχέση με θέματα της καθημερινότητας τους (όπως, μεταξύ άλλων, μία απλή αίτηση ή δήλωση, μια επιστολή για έκφραση παραπόνου ή διαμαρτυρίας, ένα γράμμα ή μήνυμα με περιγραφή καθημερινών καταστάσεων) στο εξεταστικό τετράδιο που τους έχει διανεμηθεί.
Παραγωγή προφορικού λόγου - Συνομιλία
Η προφορική εξέταση θα περιλαμβάνει συζήτηση με τους αξιολογητές και σύντομο παιχνίδι ρόλων μεταξύ των εξεταζομένων και θα ηχογραφείται. Οι υποψήφιοι/-ες θα αξιολογούνται ως προς την ικανότητα τους να διηγούνται διάφορα γεγονότα, να κάνουν σύντομες περιγραφές προσώπων, αντικειμένων, καθημερινών καταστάσεων και συνηθειών, εμπειριών, συνθηκών διαβίωσης και εργασίας ή σπουδών, να δίνουν απλές οδηγίες, να ανταλλάσσουν πληροφορίες πάνω σε οικεία και συνηθισμένα θέματα, να χειρίζονται σύντομες και απλές κοινωνικές επαφές, να ανταποκρίνονται προφορικά σε καθημερινές καταστάσεις επικοινωνίας, να αναπτύσσουν απλά επιχειρήματα για οικεία θέματα, να διεκπεραιώνουν απλές συναλλαγές με δημόσιες ή άλλες υπηρεσίες, να παίρνουν μέρος σε συζητήσεις για οικεία θέματα ή θέματα του άμεσου ενδιαφέροντος τους.
Η επαρκής γνώση στοιχείων της ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού για τους υποψηφίους με πιστοποιητικό Ελληνομάθειας επιπέδου Α ή Α2 που εκδίδεται βαθμολογείται σε κλίμακα 20 μονάδων. Επιτυχής θεωρείται η δοκιμασία εφόσον ο υποψήφιος συγκεντρώνει 10 μονάδες.
Η επαρκής γνώση της ελληνικής γλώσσας και στοιχείων της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού βαθμολογείται σε κλίμακα 100 μονάδων. Επιτυχής θεωρείται η δοκιμασία εφόσον ο υποψήφιος συγκεντρώνει 50 μονάδες εφόσον συγκεντρώνει τουλάχιστον το 50% σε τέσσερα τουλάχιστον από τα πέντε μέρη της εξεταστικής δοκιμασίας.
Τα εξεταστικά τετράδια βαθμολογούνται από δύο Αξιολογητές. Η βαθμολογία που αφορά στο κάθε μέρος ξεχωριστά (γραπτό και προφορικό), καταγράφεται σε ειδικά πεδία του εξεταστικού τετραδίου. Η τελική βαθμολογία προκύπτει από το μέσο όρο.