Από τη μεθεπόμενη Κυριακή και για οκτώ παραστάσεις, στον Κεραμεικό, οι θεατές θα γίνονται μάρτυρες εγκλήματος παρακολουθώντας το άγριο λιντσάρισμα ενός ληστή που βρέθηκε στην παρανομία χωρίς να το θέλει, κυνηγώντας ένα μεγάλο ιδεώδες. Ο Ματιέ, ο πρωταγωνιστής της ομώνυμης νουβέλας της δημοσιογράφου και αγαπημένης μου φίλης Αγγελικής Σπανού, ζωντανεύει στη σκηνή με το πάθος και τη ματιά του σκηνοθέτη και ηθοποιού Σπύρου Στεριάδη.
Η ίδια μου είπε ότι δεν έχει παρακολουθήσει πρόβες και δεν ξέρει τι θα δούμε, αλλά είναι σίγουρη ότι θα εκπλαγούμε ευχάριστα με την παράσταση γιατί ο Στεριάδης "παλεύει" χρόνια με τον "καταραμένο άγιο" που την ενέπνευσε και "η θεατρική του προσέγγιση βασίζεται στη σωματικότητα, που είναι ο πιο σίγουρος δρόμος για να φτάσει κανείς στο βάθος".
Αυτή τη νουβέλα τη διάβασα πριν φτάσει στα βιβλιοπωλεία και έχει τα χαρακτηριστικά των "Απαρατήρητων", του πρώτου της βιβλίου με διηγήματα για τους "αόρατους" εργαζόμενους: Μυθοπλασία πάνω σε πραγματικά γεγονότα, χειρουργική ακρίβεια στην περιγραφή, αμείλικτη παρατηρητικότητα, βαθύ ενδιαφέρον για τους κάτω, ακραία ενσυναίσθηση, καταιγιστικό ρυθμό στην αφήγηση, τίποτα περιττό, καμία επιτήδευση.
Ο Ματιέ πρωταγωνιστεί σε μια ιστορία βασισμένη στην αληθινή ζωή. Σε μια παρουσίαση που είχε γίνει πριν τέσσερα χρόνια άκουσα κάτι για κοινωνική λογοτεχνία και δημιουργικό ρεαλισμό. Το βέβαιο είναι ότι η συγγραφέας αντιμετωπίζει ως ιστορικό περιβάλλον για την αφήγησή της την εποχή μας.
Ο Ματιέ είναι ο Ζακ Κωστόπουλος του μέλλοντος, όπως είπε η ίδια σε μια συνέντευξη που μου είχε δώσει. Ενας οικο-εξτρεμιστής που μπλέκει με μια ομάδα ακτιβιστών, τις Αλεπούδες, η οποία σταδιακά διολισθαίνει στη βία. Ο ίδιος διαφωνεί αλλά ακολουθεί και πέφτει τελικά θύμα ενός άγριου λιντσαρίσματος σε σούπερ μάρκετ των βορείων προαστίων μετά από μια ληστεία.
Το ενδιαφέρον σ αυτό το βιβλίο είναι ότι παρακολουθούμε τις διαφορετικές αφηγήσεις διαφορετικών ανθρώπων πάνω στο ίδιο γεγονός. Ο αστυνομικός που κάνει τη χειροπέδηση, ένας συνάδελφός του που περιπολεί, ο διασώστης του ΕΚΑΒ, η ρεπόρτερ που καλύπτει το θέμα, ο μοντέρ, ένας πελάτης που τον κλώτσησε, μια κυρία που τον χτύπησε κι αυτή, ο ιδιοκτήτης, ο υπάλληλος που του έδωσε το πιο γερό χτύπημα, οι παρατηρητές, η μάνα του, τα αδέλφια του, ένας κοινωνικός επιστήμονας που μιλά για την απανθρωποίηση του καιρού μας, αυτή που τράβηξε το βίντεο - όλοι όσοι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο εμπλέκονται στο γεγονός.
Είναι σαφές ότι το βιβλίο έχει μέσα δημοσιογραφική έρευνα αλλά η συγγραφέας αφήνει τον αναγνώστη ελεύθερο να βρει τα όρια ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό. Είμαι σίγουρος ότι διάβασα ένα πραγματικό απολογητικό υπόμνημα αστυνομικού που κατηγορήθηκε για την υπόθεση του Ζακ Κωστόπουλου (και τελικά αθωώθηκε), πραγματικές καταθέσεις αυτόπτων μαρτύρων στην ίδια υπόθεση - αλλά ίσως δεν έχει και τόση σημασία να καταλάβει κανείς τι είναι ρεπορτάζ και τι δεν είναι. Αυτό που έχει σημασία είναι να αντιμετωπίσει κανείς τα ηθικά διλήμματα που αναδύονται: Μπορούμε να δείξουμε ενσυναίσθηση για τη βία που δέχτηκε ένας μπαχαλάκης με τον οποίο δεν μας συνδέει τίποτα και οποίος είναι εντελώς ξένος προς τα δικά μας ζητούμενα και τις δικές μας ευαισθησίες; Αποδοκιμάζουμε τη βία ακόμη και όταν ασκείται σε βάρος παραβατικών; Θα μέναμε απαθείς παρατηρητές εάν βρισκόμασταν στην Γλάδστωνος το μεσημέρι που λιντσαρίστηκε μέχρι θανάτου ο Ζακ Κωστόπουλος; Θα ξανακάνουν το ίδιο λάθος τα ΜΜΕ που μετέδωσαν εκείνη τη μέρα ότι “αυτοτραυματίστηκε ένας ληστής”; Μας ενδιαφέρουν οι μειοψηφίες, οι αποκλεισμένοι, οι περιθωριακοί; Εχουν τα ίδια δικαιώματα στην αξιοπρέπεια οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, οι ξένοι;
ΥΓ: Κάθε βήμα της Αγγελικής εκτός δημοσιογραφίας με συγκινεί γιατί ξέρω πόσο καλό της κάνει. Αλλά μου λείπει από την πρώτη γραμμή στα ΜΜΕ και την περιμένω.