Μάκης Σιάρκος
Η μελέτη δείχνει ότι το χρόνιο στρες της ζωής στα χαμηλά στρώματα της κοινωνίας μπορεί να επιδεινώσει την υγεία, ακόμη κι αν δεν υπάρχουν άλλοι παράγοντες κινδύνου. Προηγούμενες έρευνες σε ζώα έχουν δείξει ότι το κοινωνικό στάτους επηρεάζει σημαντικά τον τρόπο που ενεργοποιούνται (εκφράζονται) ή απενεργοποιούνται (σιγούν) τα γονίδια στο εσωτερικό των ανοσοποιητικών κυττάρων.
Αυτό πιθανώς εξηγεί εν μέρει γιατί υπάρχει σαφής «ψαλίδα» ανάμεσα στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών, η οποία μπορεί να ξεπερνά ακόμη και τα δέκα χρόνια σε ορισμένες χώρες. Η ανισότητα αυτή συνήθως αποδίδεται στις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες και στις διαφορές στον τρόπο ζωής (διατροφή, άσκηση, κάπνισμα κ.α.), αλλά μπορεί επίσης να υπεισέρχεται και ένας βιολογικός παράγων, όπως δείχνει η νέα έρευνα σε ρέζους μακάκους. Οι ερευνητές, με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια εξελικτικής ανθρωπολογίας και βιολογίας Τζένι Τανγκ του Πανεπιστημίου Ντιουκ της Β.Καρολίνα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", πήραν δείγματα και μελέτησαν χιλιάδες κύτταρα και γονίδια από 45 πειραματόζωα.
Διαπίστωσαν ότι ο οργανισμός των πειραματόζωων αντιδρούσε διαφορετικά στις μολύνσεις από βακτήρια και ιούς, ανάλογα με τη θέση τους στην ιεραρχία της κοινωνίας τους. Όταν η θέση τους ήταν χαμηλή (άρα και το στρες μεγαλύτερο), η φλεγμονή στο σώμα τους ήταν πιο σοβαρή και το ανοσοποιητικό σύστημά τους πιο αναποτελεσματικό. Η κατάσταση βελτιωνόταν αισθητά, όταν το ζώο ανέβαινε θέση στην ιεραρχία με τις σκόπιμες παρεμβάσεις των επιστημόνων.
Αυτό, όπως είπε η Τανγκ, δείχνει ότι «οι επιπτώσεις του στάτους στην υγεία δεν είναι μόνιμες, αλλά αναστρέψιμες». «Οι κοινωνικές αντιξοότητες τρυπώνουν κάτω από το δέρμα. Αν μπορέσουμε να βελτιώσουμε την κοινωνική θέση τους και να μειώσουμε κάποιες ιεραρχίες, ίσως καταφέρουμε να βελτιώσουμε την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων» πρόσθεσε ο ερευνητής Νόε Σνάιντερ-Μάκλερ.
