Η προσπάθεια της Αρχής δεν είναι εύκολη και μοιάζει με «Οδύσσεια», καθώς έχει αρχίσει περίπου δύο χρόνια πριν και απαιτείται ακόμη αρκετός χρόνος για να υπάρξουν ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Η Αρχή επαναλειτούργησε τον Μάιο του 2014 και από τότε, τονίζει ο κ. Αντσακλής, καταβάλλεται τεράστια προσπάθεια, με το ελάχιστο προσωπικό που διαθέτει, τρεις αποσπασμένους υπαλλήλους έναντι 30 που προβλέπεται στο οργανόγραμμα, να συγκεντρωθούν τα στοιχεία και να γίνει η «χαρτογράφηση» του τοπίου της εξωσωματικής.
Πριν δύο χρόνια, συνεχίζει, «ο έλεγχος ήταν ελλιπέστατος. Από φήμες λέγαμε ότι οι Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής ήταν 62, σήμερα γνωρίζουμε ότι είναι 44 και όλες έχουν υποβάλει φακέλους, για αδειοδότηση. Έχουμε επισκεφθεί και έχουμε δώσει άδεια σε 12 Μονάδες έχουμε ελέγξει τους φακέλους σε 40 και βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία των επισκέψεων των εκπροσώπων της Αρχής για την αδειοδότηση. Αυτές τις μέρες θα πιστοποιηθούν άλλες τρεις Μονάδες». Επίσης, έχουν ζητήσει να πιστοποιηθούν δύο Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής για ανθρώπους με AIDS, ηπατίτιδα και άλλα νοσήματα και αυτό είναι πολύ θετικό βήμα γιατί σήμερα οι άνθρωποι αυτοί αναγκάζονταν να πηγαίνουν σε Κέντρα της Ισπανίας, υπογραμμίζει ο κ. Αντσακλής.
Καθυστέρηση 11, 5 χρόνια
Ο Νόμος για την Εφαρμογή της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής ψηφίσθηκε το 2005, ωστόσο το Προεδρικό Διάταγμα που αφορά τους όρους και τις προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας Μονάδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής υπεγράφη με καθυστέρηση 11,5 χρόνων. «Μπορεί να ακούγεται απλό, αλλά στην Ελλάδα χρειάστηκαν 11,5 χρόνια για να υπογραφεί το ΠΔ, βάσει του οποίου η Αρχή πραγματοποιεί ελέγχους, κάνει συστάσεις, συγκεντρώνει στοιχεία, καταγράφει ένα προς ένα τα περιστατικά υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και κυρίως διασφαλίζει τη σωστή λειτουργία του πεδίου της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στη χώρα μας», επισημαίνει ο κ. Αντσακλής. Υπογραμμίζει ότι και οι ίδιες οι Μονάδες ζητούσαν να ξεκινήσει η διαδικασία ελέγχου και αδειοδότησης, καθώς η βασική ερώτηση ζευγαριών, κυρίως από το εξωτερικό που επιθυμούν να έρθουν στην Ελλάδα για τεχνητή γονιμοποίηση είναι αν η Μονάδα είναι πιστοποιημένη».
Ο έλεγχος που διενεργεί η Αρχή δεν αφορά μόνο τις Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του ιδιωτικού τομέα, αλλά και τις οκτώ Μονάδες που λειτουργούν στο πλαίσιο του Δημόσιου Συστήματος Υγείας.
Μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία των πιστοποιήσεων οι Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής συνεχίζουν να λειτουργούν, καθώς υπάρχουν μεταβατικές διατάξεις. «Δεν θέλουμε να κλείσουμε τις Μονάδες, προσπαθούμε να τις βελτιώσουμε και να μπορούν να λειτουργούν με τρόπο αποδεκτό για το καλό και το δικό τους και των πολιτών».
Ωστόσο ο κ. Αντσακλής ξεκαθαρίζει, μιλώντας στο www.praktoreio-ygeias.gr του Αθηναϊκού/ Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, ότι η Αρχή δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει «τα όπλα» που της δίνει η Πολιτεία αν διαπιστώσει παρατυπίες και μάλιστα ήδη το έχει κάνει επιβάλλοντας πρόστιμα σε Μονάδες. «Η Αρχή δεν κάνει σύσταση αμέσως μπορεί να επιβάλει κυρώσεις, χρηματικό πρόστιμο ή αναστολή λειτουργίας», λέει χαρακτηριστικά.
«Πρωτίστως πρέπει να διασφαλίζουμε τις γυναίκες και τα υποψήφια ζευγάρια, ότι οι υπηρεσίες που λαμβάνουν είναι ασφαλείς και αξιόπιστες», υπογραμμίζει ο καθηγητής.
Απαγορευτικό στις διαφημίσεις
Ένα από τα βασικά θέματα που απασχόλησαν την Αρχή ήταν αυτό της διαφήμισης των Μονάδων. «Δεν μπορεί η κάθε μονάδα να βγαίνει και να λέει έχω επιτυχία 90%, έτσι παραπλανούνται οι πολίτες και εμπορευματοποιούνται οι υπηρεσίες», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Αντσακλής, προσθέτοντας ότι η Αρχή έχει αποφασίσει να συλλέγει και να επεξεργάζεται η ίδια τα στοιχεία και να βγάζει συγκεντρωτικά ποσοστά επιτυχιών πανελλαδικά.
Προτεραιότητες της Αρχής
Μετά την πρόσφατη έκδοση του Κώδικα Δεοντολογίας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, στις άμεσες προτεραιότητες της Αρχής είναι η ηλεκτρονική διασύνδεση των μονάδων και η δημιουργία μητρώου δοτριών και δοτών. Η κάθε Μονάδα είναι υποχρεωμένη να αποστέλλει τα στοιχεία στην Αρχή, όπου ο κάθε δότης θα λαμβάνει έναν κωδικό και έτσι η Αρχή θα γνωρίζει σε πραγματικό χρόνο πότε και πού έγινε η λήψη γενετικού υλικού.
Η Αρχή ενημερώνει τους πολίτες
Απαντήσεις στα ερωτήματα πολιτών σχετικά με τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, δίνει η Αρχή μέσω της ιστοσελίδας eaiya.gov.gr, και επιπλέον ενημερώνει τους πολίτες ποιες μονάδες έχουν πιστοποιηθεί και ποιες βρίσκονται στη διαδικασία πιστοποίησης, συγκεντρώνει στοιχεία και καταγράφει τα περιστατικά υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Συνέλεξε τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τους κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης για το έτος 2013, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία της επεξεργασίας των στοιχείων του 2014. Όπως ανέφερε ο κ. Αντσακλής, για το έτος 2013, το συνολικό ποσοστό κλινικών κυήσεων έφτασε το 32,2%, ενώ υπήρχαν 12.207 νέοι κύκλοι.