Με την παρούσα εγκύκλιο γνωστοποιείται το ισχύον θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ειδικότερα ο ν.4255/2014 «Εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και άλλες διατάξεις» (Α'89) και ο ν.2196/1994 (Α'41) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει - οι οποίοι μαζί με τις κανονιστικές πράξεις (Υπουργικές αποφάσεις) που εκδόθηκαν προς εφαρμογή τους, παρατίθενται στο τέλος της εγκυκλίου. Εν προκειμένω έχουν επίσης εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 9 και 114 του ν.3852/2010 (Α'87), όπως τροποποιήθηκαν με την παράγραφο 1 του άρθρου 10 του ν.4239/2014 (Α'43), σύμφωνα με τις οποίες, οι τυχόν επαναληπτικές δημοτικές και περιφερειακές εκλογές διεξάγονται την ημέρα διενέργειας της ψηφοφορίας για την εκλογή των μελών Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα ίδια εκλογικά τμήματα, με τις ίδιες εφορευτικές επιτροπές και τους ίδιους δικαστικούς αντιπροσώπους και εφόρους αυτών.
Περαιτέρω, στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο περιλαμβάνεται η απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, ΕΥΡΑΤΟΜ (Πράξη περί της εκλογής των αντιπροσώπων στη Συνέλευση με άμεση και καθολική ψηφοφορία), ο ν.3216/2003 (Α' 312) με τον οποίο κυρώθηκε η απόφαση του Συμβουλίου της 25ης Ιουνίου 2002 και της 23ης Σεπτεμβρίου 2002 για την τροποποίηση της πράξης εκλογής των αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση, καθολική ψηφοφορία, η οποία είναι προσαρτημένη στην απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, ΕΥΡΑΤΟΜ, καθώς και η απόφαση 2013/312/ΕΕ της 28ης Ιουνίου 2013 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τον καθορισμό της σύνθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (L 181/29.6.2013), η οποία εκδόθηκε σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 14 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το Υπουργείο Εσωτερικών έχοντας την κύρια ευθύνη για την οργάνωση και επιτυχή διεξαγωγή των εκλογών, θεωρεί χρήσιμη την παροχή πληροφοριών και διευκρινίσεων προς όλες τις υπηρεσίες και τα όργανα που εμπλέκονται στην εκλογική διαδικασία, με σκοπό την υποβοήθηση και εκπλήρωση του έργου τους.
Ακολούθως, επισημαίνονται οι πιο σημαντικές ρυθμίσεις του θεσμικού πλαισίου και τα βασικά στάδια της προπαρασκευαστικής διαδικασίας των εκλογών για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ παρέχονται αναλυτικές οδηγίες για την πιστή εφαρμογή τους.
Το περιεχόμενο της εγκυκλίου χωρίζεται σε τρία μέρη:
Στο πρώτο μέρος παρέχονται πληροφορίες για την ημερομηνία των εκλογών, για τον αριθμό των εκλεγομένων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αναλογούν στην Ελλάδα, για το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι καθώς και για την υποβολή υποψηφιοτήτων και την ανακήρυξη των υποψηφίων ανά συνδυασμό.
Στο δεύτερο μέρος προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες και οι ενέργειες των κρατικών υπηρεσιών και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, αμέσως μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου μέχρι την προηγούμενη ημέρα της ψηφοφορίας.
Στο τρίτο μέρος επισημαίνονται τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν κατά την ημέρα της ψηφοφορίας, περιγράφεται ο τρόπος άσκησης του εκλογικού δικαιώματος, η εξαγωγή και ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εκλογών καθώς και το σύστημα κατανομής εδρών και ανακήρυξης των εκλεγομένων μελών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΩΝ 2014 . ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΚΛΕΓΕΙΝ ΚΑΙ ΕΚΛΕΓΕΣΘΑΙ. ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ.
1. Ημέρα της εκλογής
(Άρθρο 1 παρ. 3 του ν.4255/2014)
Οι προσεχείς εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα διεξαχθούν στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης από 22 έως και 25 Μαΐου 2014.
Στη χώρα μας, ως ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας για την εκλογή των είκοσι ένα (21) μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αναλογούν στην Ελλάδα, ορίζεται με το π.δ. 58/2014 (ΦΕΚ Α722.4.2014) η Κυριακή 25 Μαΐου 2014 και η διάρκειά της από 07.00 έως 19.00.
2. Τρόπος εκλογής
(Άρθρο 1 παρ.1 του ν.4255/2014)
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 1 του ν.4255/2014, η εκλογή διενεργείται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία.
3. Εκλογική Περιφέρεια
(Άρθρο 1 παρ.2 του ν.4255/2014 και άρθρο 3 της 2013/312/ΕΕ απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 2013)
Για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η Ελληνική Επικράτεια αποτελεί μία ενιαία εκλογική περιφέρεια με είκοσι μία (21) έδρες.
4. Δικαίωμα εκλέγειν
(Άρθρο 1 παρ. 1 του ν.4255/2014 και άρθρα τρίτο και τέταρτο του ν.2196/1994)
Το δικαίωμα του εκλέγειν για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν οι Έλληνες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 18° έτος της ηλικίας τους, είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους των δήμων της χώρας και δεν έχουν στερηθεί του δικαιώματος αυτού (άρθρα 4 παρ.1 και 6 παρ.1 του π.δ. 26/2012).
Οι περιπτώσεις στέρησης του δικαιώματος του εκλέγειν καθορίζονται στο άρθρο 5 του ιδίου π.δ/τος.
Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική (Άρθρο 1 παρ.1 του ν.4255/2014 και άρθρο 6 παρ.2 του π.δ. 26/2012).
Το δικαίωμα του εκλέγειν έχουν και οι πολίτες των λοιπών κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κατοικούν στην Ελλάδα (άρθρα δεύτερο έως και τέταρτο ν.2196/1994), με προϋπόθεση την εγγραφή τους στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους δήμου της χώρας. Οι εκλογείς αυτοί, θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα με την προσκόμιση ισχύοντος αποδεικτικού ταυτότητας ή διαβατηρίου.
5. Δικαίωμα εκλέγεσθαι
(Άρθρο 2 παρ. 1 του ν.4255/2014 και άρθρο πέμπτο του ν.2196/1994 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 του ν.4244/2014 (Α'60)
Όπως ισχύει και στις βουλευτικές εκλογές, εκλόγιμοι είναι οι Έλληνες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 25° έτος της ηλικίας τους κατά την ημέρα της εκλογής και έχουν τη νόμιμη ικανότητα του εκλέγειν (άρθρο 55 παρ.1 του Συντάγματος και άρθρο 29 παρ.1 του π.δ. 26/2012).
Εκλόγιμοι μπορούν να είναι επίσης και οι πολίτες των λοιπών κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κατοικούν στη χώρα μας, σύμφωνα με όσα προβλέπονται για τους Έλληνες πολίτες και όσα ειδικότερα ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου πέμπτου του ν.2196/1994 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 του ν.4244/2014.
6. Κωλύματα εκλογιμότητας και ασυμβίβαστα
(Άρθρο 2 παρ.2 και 3 του ν.4255/2014 και άρθρο δέκατο πέμπτο του ν.2196/1994)
α) Κώλυμα εκλογιμότητας αποτελούν τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις του άρθρου 56 του Συντάγματος.
Για τη διαδικασία υποβολής παραιτήσεως από τις θέσεις που συνιστούν κώλυμα εκλογιμότητας, εφαρμόζονται οι διατάξεις των παρ. 1 έως 4 του άρθρου 30 του π.δ. 26/2012. Κώλυμα εκλογιμότητας ισχύει και για τους βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου, οι οποίοι πρέπει να παραιτηθούν πριν από την ανακήρυξή τους.
Τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις της παρ.3 του αρ.56 του Συντάγματος κωλύματα που θεσπίζονται για πρώτη φορά, καθόσον αφορά τις ευρωεκλογές (άρθρο 1 παρ.2 ν.4255/2014) έχουν, ειδικά για τις επικείμενες εκλογές της 25ης Μαΐου 2014 ως χρονική περίοδο αναφοράς τις τελευταίες τριάντα (30) ημέρες πριν από την ανακήρυξη των υποψηφίων, δηλαδή την 10η Απριλίου 2014.
β) Ασυμβίβαστα: Η ιδιότητα του μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ασυμβίβαστη:
• Με τα έργα ή τις ιδιότητες που ορίζονται στο άρθρο 57 του Συντάγματος.
• Με την ιδιότητα του βουλευτή της Ελληνικής Βουλής.
• Με τις ιδιότητες που προβλέπονται στο άρθρο 6 της πράξης της 20ης Σεπτεμβρίου
1976 του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση 2002/772/ΕΚ η οποία κυρώθηκε με το Ν.3216/2003 (Α'312) και συγκεκριμένα με την ιδιότητα του:
- Μέλους της Ελληνικής Κυβέρνησης.
- Μέλους της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Δικαστή, εισαγγελέα ή γραμματέα του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή του Πρωτοδικείου.
- Μέλους της εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
- Μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Διαμεσολαβητή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
- Μέλους της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας.
- Μέλους των επιτροπών ή οργανισμών, που συστάθηκαν δυνάμει ή κατ' εφαρμογή των συνθηκών περί συστάσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας για τη διοίκηση κοινοτικών ταμείων ή για συνεχή και άμεση άσκηση καθηκόντων διαχειρίσεως.
- Μέλους του διοικητικού συμβουλίου, της διευθύνουσας επιτροπής ή υπαλλήλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
- Εν ενεργεία υπαλλήλου ή μέλους του λοιπού προσωπικού των θεσμικών οργάνων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή των οργάνων ή οργανισμών που συνδέονται με αυτά ή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
7. Δικαίωμα πρότασης υποψηφίων και κατάρτισης συνδυασμών (Άρθρο 3 παρ.1 έως και 7 του ν.4255/2014)
Δικαίωμα υποβολής πρότασης υποψηφίων έχουν μόνο τα κόμματα ή οι συνασπισμοί συνεργαζομένων κομμάτων στους οποίους μπορούν να συμμετέχουν και πολιτικές κινήσεις που δεν αποτελούν πολιτικό κόμμα. Η πρόταση κάθε κόμματος ή συνασπισμού συνεργαζομένων κομμάτων αποτελεί το συνδυασμό του κόμματος ή του συνασπισμού συνεργαζομένων κομμάτων και περιλαμβάνει μέχρι σαράντα δύο (42) υποψηφίους, δηλαδή μέχρι το διπλάσιο του αριθμού των 21 εδρών που αναλογούν στην Ελλάδα για την περίοδο 2014-2019.
Σημειώνεται ότι, με το ν.4255/2014, εφαρμόζεται για πρώτη φορά στις εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο θεσμός της ποσόστωσης για την κατάρτιση της πρότασης υποψηφιότητας των συνδυασμών, όπως ισχύει στις βουλευτικές εκλογές και στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Συγκεκριμένα, προκειμένου να ανακηρυχθούν οι συνδυασμοί, θα πρέπει ο αριθμός των υποψηφίων από κάθε φύλο να ανέρχεται στο 1/3 του συνολικού αριθμού των υποψηφίων τους.
Η πρόταση αναγράφει το όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, την ιδιότητα και την ακριβή διεύθυνση κατοικίας του προτεινομένου υποψηφίου και συνοδεύεται από α) έγγραφη αποδοχή του β) υπεύθυνη δήλωση με το περιεχόμενο που ορίζεται στο πέμπτο εδάφιο της παρ.3. του ίδιου ανωτέρω άρθρου και γ) γραμμάτιο Δ.Ο. Υ. για κατάθεση ποσού 150,00 ευρώ.
Επίσης, στην πρόταση κάθε συνδυασμού επισυνάπτεται γραμμάτιο Δ.Ο.Υ με το οποίο αποδεικνύεται η κατάθεση ποσού 3.000,00 ευρώ.
Δεδομένου επίσης ότι με το ν.4255/2014 εισάγεται η ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με σταυρό προτίμησης, οι υποψήφιοι αναγράφονται στα ψηφοδέλτια των συνδυασμών κατά αλφαβητική σειρά του επωνύμου τους.
Η πρόταση των υποψηφίων επιδίδεται με δικαστικό επιμελητή ή κατατίθεται με απόδειξη στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου το αργότερο δώδεκα (12) ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, δηλαδή μέχρι τα μεσάνυχτα της 4ης Μαίου 2014.
Ο προσδιορισμός έναρξης και λήξης της ανωτέρω προθεσμίας προκύπτει από αναλογική εφαρμογή των διατάξεων της παρ.5 του άρθρου 34 του π.δ. 26/2012 όπως αυτές τροποποιήθηκαν με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 10 του Ν.4239/2014 (Α'43), στις οποίες παραπέμπει η παρ.7 του άρθρου 3 του ν.4255/2014, σε συνδυασμό με άλλες διατάξεις του νόμου αυτού (άρθρο 9 παρ.1 και 2), τις διατάξεις του άρθρου 128 του ανωτέρω διατάγματος, αλλά και με το γενικότερο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ως εκ τούτου, η έναρξη της προεκλογικής περιόδου για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και η ημέρα της εκλογής ορίζονται με τη δημοσίευση Προεδρικού Διατάγματος, όπως προβλέπεται στην παρ.3 του άρθρου 1 του ν.4255/2014. Το σχετικό π.δ. (58/2014) δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ (Α' 101) στις 22/04/2014.
Η δημοσίευση του διατάγματος αυτού είναι ενέργεια ανάλογη με την κατά το άρθρο 31 παρ.3 του π.δ. 26/2012, έναρξη της προεκλογικής περιόδου για τις βουλευτικές εκλογές.
Με βάση τα ανωτέρω και σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 1 και 2 του άρθρου 37 του π.δ. 26/2012, στις οποίες παραπέμπει για ανάλογη εφαρμογή η παρ.1 του άρθρου 3 του ν.4255/2014, η προθεσμία για την επίδοση στον Υπουργό Εσωτερικών και τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου των δηλώσεων των σχετικών με τα ονόματα και εμβλήματα των κομμάτων και των συνασπισμών συνεργαζομένων κομμάτων, είναι το αργότερο εννέα (9) ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, δηλαδή μέχρι τα μεσάνυχτα της 1ης Μάιου 2014.
8. Ανακήρυξη υποψηφίων (Αρθρο 3 παρ.8 του ν.4255/2014)
Οι υποψήφιοι που συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις του άρθρου 3 του ν.4255/2014 ανακηρύσσονται κατά συνδυασμούς από το Α' Τμήμα του Αρείου Πάγου τη δεκάτη τετάρτη (14η) ημέρα πριν από την ημέρα της ψηφοφορίας, δηλαδή την 11η Μαίου 2014 και σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ.4 του άρθρου 3 του ν.4255/2014 (κατά αλφαβητική σειρά επωνύμου).
Η απόφαση ανακήρυξης των υποψηφίων, κοινοποιείται αμέσως στο Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο αμέσως με προκήρυξή του, γνωστοποιεί στους Αντιπεριφερειάρχες το περιεχόμενο της απόφασης αυτής. Οι Αντιπεριφερειάρχες υποχρεούνται για τη δημοσίευση και την τοιχοκόλληση της προκήρυξης στα δημοσιότερα μέρη όλων των δήμων κάθε νομού, με φροντίδα των οικείων δημοτικών αρχών.
Δείτε ολη την εγκύκλιο στο τέλος του άρθρου