Η Ελλάδα απέδειξε ότι μπορεί να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες προς τη σωστή κατεύθυνση με έντονο γεωπολιτικό αποτύπωμα, με στόχο τόσο την αναβάθμιση του ρόλου της στην ευρύτερη περιοχή, όσο και στην επίτευξη των στόχων της ευρωπαϊκής πολιτικής. Η «διακήρυξη των Αθηνών» προκάλεσε ικανοποίηση στην ηγεσία των ευρωπαϊκών θεσμών, με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλς Μισέλ να κάνει λόγο για νέα δυναμική στη διαδικασία διεύρυνσης.
Πράγματι, η προσπάθεια των χωρών των δυτικών Βαλκανίων να συναντήσουν τα κριτήρια για την ένταξη τους στην ευρωπαϊκή οικογένεια επιταχύνεται, σε μία περίοδο με έντονες γεωπολιτικές αναταράξεις στην ευρύτερη περιοχή και με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία να συνεχίζεται.
Η ασφάλεια, η σταθερότητα και η ομαλότητα είναι έννοιες που κατατάσσονται ψηλά στην ατζέντα των Βρυξελλών και αποτελούν προϋπόθεση για ένα καλύτερο και βιώσιμο μέλλον στα νοτιοανατολικά Βαλκάνια. Η συγκεκριμένη παράμετρος επηρεάζει σε κάθε περίπτωση και τις κινήσεις της Ελλάδας, η οποία πρωταγωνιστεί εκ νέου στις διεργασίες για τη διαχείριση των μεγάλων προκλήσεων και την δημιουργία του κατάλληλου κλίματος, ώστε το συντομότερο δυνατόν και πιθανόν στις αρχές της επόμενης δεκαετίας τα Βαλκάνια να έχουν μετατραπεί ολοκληρωτικά σε μία ευρωπαϊκή γειτονιά συνεργασίας με βελτιωμένες σίγουρα προοπτικές για το επέκεινα.
Πέρα από την προσέγγιση πάνω στο μείζον ζήτημα της Ουκρανίας είναι θεμιτό κανείς να σταθεί στα σημεία 6 και 7 της Διακήρυξης, όπου αποτυπώνεται η αταλάντευτη βούληση των συμμετεχόντων να δώσουν μια σημαντική ώθηση στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. «Τα Δυτικά Βαλκάνια, η Ουκρανία και η Δημοκρατία της Μολδαβίας, γεωγραφικά γειτονικά με τα κράτη μέλη της ΕΕ, έχουν κοινή ευρωπαϊκή κληρονομιά, ιστορία και ένα μέλλον που ορίζεται από κοινές ευκαιρίες και προκλήσεις.
Ως στρατηγική επένδυση για την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ευρώπη, είναι σημαντικό αυτές οι περιοχές να ενταχθούν ως πλήρη μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας» αναφέρεται σχετικά στο κείμενο. Αξίζει επιπλέον να σημειωθεί ότι οι ηγέτες τόνισαν την ανάγκη για μια ανανεωμένη και εστιασμένη διαδικασία διεύρυνσης με υψηλό δείκτη αξιοπιστίας, χωρίς συντομεύσεις προς τις καθορισμένες συνθήκες.
Γίνεται δε σαφές πως εκτός των Δυτικών Βαλκανίων είναι τόσο η Ουκρανία, όσο και η Μολδαβία που μπαίνουν πιο δυναμικά στο κάδρο της ενταξιακής διαδικασίας, μόλις βέβαια ολοκληρώσουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Εν κατακλείδι, η Ευρώπη αντιμετωπίζει πλέον το θέμα της διεύρυνσης με μεγαλύτερη ωριμότητα και αποφασιστικότητα, δρα δε με μεγαλύτερη ορμή και όχημα μια νέα διακήρυξη που αποτελεί το έναυσμα για την προσέγγιση του στόχου, δηλαδή μια μεγαλύτερη και πιο ανθεκτική Ε.Ε.